Zile Kömesi, Türkiye'de üretilen cevizli sucuk olarak bilinen ürüne benzemesiyle birlikte yöreye özgü nitelikleriyle farklılık gösteren bir tatlı türüdür. Üretimi oldukça zor ve zahmetli olan Zile Kömesi; ticari faaliyet yürüten imalathanelerde seri olarak üretilmesinin yanı sıra, geleneksel evlerin altındaki "şırahane" bölümünde ya da bağlardaki iş evi olarak kullanılan yerlerde, tamamen el işçiliğiyle de üretilmektedir. Zile Kömesi üretiminde yörenin şeker oranı yüksek "Narince Üzümü" ve yörede yetişen cevizler kullanılmaktadır.

Zile Kömesi'nin yapım süreci "hasuda" adı verilen, Narince Üzümü şırasıyla, buğday nişastası ve buğday ununun birlikte pişirilmesiyle oluşturulan muhallebi kıvamındaki tatlı sıvının hazırlanmasıyla başlamaktadır. Devamında 50 santimetre uzunluğundaki orta kalınlıktaki dayanıklı iplere kabuğundan ayrılmış ve fırınlanarak kurutulmuş cevizler dizilmektedir. Cevizin kurutulmasındaki amaç küflenmeyi ve çürümeyi önlemektir. İpe dizili ceviz salkımları, muhallebi kıvamındaki sıcak ancak kaynar durumda olmayan hasudaya batırılır ve cevizlerin üzerinin tamamen hasuda ile kaplanması sağlanır. Ceviz salkımlarının hasudayla kaplanması işlemi birer gün arayla iki-üç kez tekrarlanır. Hasudayla kaplanmış ceviz salkımları yaklaşık 20 gün kancalara asılarak kurutulmaya bırakılır ve bu işlemden sonra ürüne, yörede "çileye yatırma" adı verilen dört-beş gün kadar beze sarıp terletme işlemi uygulanır. Son olarak ürün hemen tüketilmeyecekse, ürünün üzerine bolca buğday nişastası serpilir. Böylece Zile Kömesi, uzun süre bozulmadan saklanabilir.

Zile Kömesi'nde 100 salkım köme için yaklaşık dört kilogram ceviz, 40 litre üzüm şırası, üç kilogram buğday nişastası ve 500 gram buğday unu kullanılır. Başlangıçta toplam 45-50 kilogram ağırlığında olan ürün, kurutulduktan sonra fire verir ve ağırlığı nihai olarak yaklaşık 20-22 kilogram seviyesinde gerçekleşir. Tüketime hazır bir Zile Kömesi, yaklaşık yüzde 15-17 arasında ceviz oranına sahiptir. Ancak tercihen ceviz oranının daha fazla olduğu Zile Kömesi de üretilebilmektedir.  

Zile Ticaret ve Sanayi Odası'nın başvurusuyla 2017 yılında Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından "coğrafi işaret" ile tescillenen Zile Kömesi, Tokat'ın Zile ilçesiyle özdeşleşmiş hem yerel halkın hem de ilçeye gelen ziyaretçilerin severek tükettiği bir üründür. Bununla birlikte ilçeye gelen ziyaretçilerin veya şehir dışına çıkan ilçe halkının hediyelik bir ürün olarak da satın aldıkları Zile Kömesi, yerel ekonomiye katma değer yaratmasının yanında, yörenin gastronomi turizmi açısından da önemli bir rol oynamaktadır.