Türkiye'nin zengin mutfak kültürü, her bölgenin kendine özgü lezzetleri ve yemekleriyle dolup taşmaktadır. Bu eşsiz lezzet mozaiği içinde yer alan Tokat mutfağı, özgün tarifleri ve lezzetleriyle dikkat çekmektedir. Türkiye’nin Orta Karadeniz bölümünde bulunan, ortalama 623 metre rakımı, on bir ilçesiyle sebze ve meyve çeşitliliği açısından verimli ovalara sahip olan Tokat ili tarihi boyunca farklı kültürlerin etkisi altında kalmıştır. Bu etkileşim, Tokat’ın mutfak kültürünü de zenginleştirmiştir. 

Bat, Tokat yöresine özgü yeşil mercimek ve düğü temelli aperatif bir yemektir. Haşlanmış asma yaprağı ve ev ekmeği eşliğinde servis edilir. Bat’ın sulu kıvamlı oluşu ve ekmek batırılarak yenilmesi dolayısıyla bu adı aldığı düşünülmektedir. Bat'ın kökeni, eski zamanlarda yöre insanının gıda ihtiyaçlarını karşılamak ve yerel tarım ürünlerini verimli bir şekilde kullanmak için geliştirdikleri yöntemlere dayanmaktadır. Özellikle kırsal kesimlerde popüler olan Bat, bölge halkının misafirperverliğini yansıtan geleneksel sofraların vazgeçilmezlerindendir.

Tokat'ın gastronomik zenginliğini ve yerel tarım ürünlerinin kullanımını sergileyen bu yemek, yeşil mercimek ve düğü (ince bulgur) temel malzemeleriyle yapılır. Haşlanıp köpüğü alınan mercimeğe düğü eklenip karıştırılarak soğumaya bırakılır.  Soğuyan mercimeğin içine, ince kıyılmış yeşil biber, taze soğan, maydanoz, dereotu, reyhan (mevsime göre kurusu da kullanılabilir) ile küp şeklinde doğranmış domates ve kuru soğan eklenerek salça, tuz ve pul biberle iyice karıştırılır. Havanda hafifçe dövülmüş ceviz içi serpilip harmanlanarak ev ekmeği ve haşlanmış asma yaprağıyla sunulur. Bat’ın tadını öne çıkaran, yemeğe ekşilik ve aroma katan bu asma yaprağıdır. Ayran veya çay eşliğinde tüketilen Bat’ın, hamamlara leğen ve tepsilerle götürülmesi, hamam soğukluğunda serin ev ekmeğiyle sunulması geleneği devam etmektedir. Beş çaylarının vazgeçilmezidir.

Bat'ın hazırlanışı ve sunumu, Tokat’ın geleneksel mutfak kültürünün zenginliğini ve çeşitliliğini gözler önüne sermektedir. Özellikle soğuk kış günlerinde besleyici bir öğün alternatifi olan Bat, zengin bir aroma ve doyurucu bir lezzet sunar. Mercimek ve düğü gibi temel malzemeler, bölgenin tarımsal üretkenliğini gösterirken, eklenen baharatlar ve otantik pişirme teknikleri Tokat mutfak kültürünün inceliğini yansıtır. Bat, Tokat'ta coğrafi işaret alabilecek potansiyel gastronomik lezzetler arasında yer almaktadır. Bu tür geleneksel yemeklerin ve yöresel tatların gelecek nesillere aktarılması, bölgenin kültürel kimliğinin korunmasını sağlayacaktır.