Erbaa Narince Bağ Yaprağı

Gastronomi Türk Mutfağı Doğal ve Kültürel Miras Anadolu Mutfağı Yemek/Yiyecek Coğrafi İşaretli Ürün

Tokat'ın Erbaa ilçesinde yetiştirilen Narince üzümünden elde edilen salamuralık asma yaprağıdır. İlçe genelinde yetiştirilen Narince üzüm çeşidinin yüzde 94’ü şıralık, şaraplık ve yapraklık olarak değerlendirilir. Yapraklar tüysüz, ince dokulu ve damarlı, yaprak ayası az yırtmaçlı, sarımtırak yeşil renktedir. Türk mutfağının vazgeçilmezi olan yaprak sarması yapımında tercih edilen Erbaa Narince Bağ Yaprağı 5 Aralık 2017 tarihinde coğrafi işaret alarak Türkiye Cumhuriyeti Türk Patent ve Marka Kurumu’nca tescillenmiştir. Bu tescil, ürünün bölgesel özelliklerini ve kalitesini koruma altına almakta, üreticilerin yerel ekonomiye katkılarını artırmayı amaçlamaktadır.​​

Erbaa ilçesi, salamuralık asma yaprağı üretimi amaçlı bağ tesisine ekoloji ve toprak özellikleri açısından elverişlidir. Üretim süreci, ilkbahar aylarında Narince üzüm asmasının genç yapraklarının hasatıyla başlar. Özenle seçilerek toplanan genç yapraklar, zarar görenler ayıklanarak hasat sonrası yaprağın dokusunu koruyan, lezzetini ve dayanıklılığını artıran salamuralama işlemine tabi tutulur. Salamurada kullanılan su ve tuz miktarının yaprak kalitesi üzerinde belirleyici etkisi vardır. Erbaa Narince Bağ Yaprağı 100 litrelik bidonlara yerleştirilir, 10 kilogram. kadar yemeklik kaya tuzu serpilerek üzeri bezle örtülür ve 80-100 derece sıcaklıkta su ilave edilerek üç-dört gün süreyle bekletilir. Bu işlemden sonra hasarlı yapraklar yeniden ayıklanarak 40-45 adetten oluşan 100’er gramlık demetler haline getirilir. Düşük gramajlı olarak vakumlu ambalajlarda, kuru ya da salmuralı olarak kavanoz ve bidonlarda iç ve dış piyasaya sürülür. 

En lezzetli sarmalık yaprak olarak bağ yetiştiricilerinin tavsiyesi, Mayıs ayı birinci kırım (hasat) yaprağıdır. Özellikle K1, C, B1 ve B6 vitaminleri, (kalsiyum, magnezyum, potasyum, fosfor gibi) çeşitli mineraller, fenolik bileşikler aminoasitler ve organik asitler içeren bağ yaprağı, yüksek miktarda diyet lifi, antioksidan özelliği ve düşük kalorisiyle yerel mutfak kültüründe sağlıklı bir gıda seçeneğidir. Belediyenin her yıl Temmuz ayında düzenlenlediği Yaprak Festivali’nde Erbaa Narince Bağ Yaprağı başta olmak üzere asma yaprağı tanıtımları yapılır, tertip edilen çeşitli yarışmalarda üreticiler yerel gelenekleri yaşatma fırsatı bulur.

Referanslar

Ağaoğlu Y. S., Yazgan A. ve Kara Z. (1988). Tokat yöresinde Yaprak Salamuracılığına Yönelik Asma Yetiştiriciliği Üzerinde Bir Araştırma. Türkiye III. Bağcılık Sempozyumu, Bursa; Balcı, M., Yağcı, A. ve Gökbulut, M. (2023). Narince Bağ Yaprağının Üretim Modeli, Erbaa Örneği. Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi, 12(3): 184-196; Cangi, R. ve Yağcı, A. (2017). Bağdan Sofraya Yemeklik Asma Yaprak Üretimi, Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6: 137-148; Oruç, E., Cangi, R., Ergün, A. (2020). Salamuralık Yaprak Konusunda Tüketici Tercihleri: Tokat İli Örneği, Türk Tarım –Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 8(3): 668-677; Ribereau G. J., Reynold E. (1971). Science et Techniques de la Vigne. Tome 1. Biologie de la Vigne. Sols de Vignobles. Editör. Dunod. Paris; Türk Patent ve Marka Kurumu: Erbaa Narince Bağ Yaprağı Coğrafi İşaret Belgesi. https://ci.turkpatent.gov.tr/cografi-isaretler/detay/38203 (Erişim tarihi: 05/03/2024); Özkan, M. (2024.04.02) Erbaa Narince Bağ Yaprağı Nedir? Kelkit Tokat Haber. https://www.kelkitgazetesi.com/erbaa-narince-bag-yapragi-nedir (Erişim tarihi: 05/03/2024).