Antep Pekmezi (Gaziantep Pekmezi)

Gastronomi Türk Mutfağı Anadolu Mutfağı İçecek Yemek/Yiyecek

Gaziantep pekmezi, Gaziantep bölgesinde üretilen ve geleneksel yöntemler ile hazırlanan bir tür yiyecektir. Genellikle üzüm bağının gelişmiş olduğu bu bölgede yetiştirilen üzümler kullanılarak elde edilir. Üzüm suyunun kaynatılması ve yoğunlaştırılması ile elde edilen pekmez, zengin bir aroma gücüne sahiptir. 

Pekmez, Gaziantep yöresinde yaş ve kuru üzümden olmak üzere iki şekilde elde edilmektedir. Bu sayede üretimin yıl boyu kesintisiz olması sağlanır. Yaş üzümden yapılan yöntem, ilk önce üzümler bağlardan toplanır daha sonra çürükleri ve ezikleri temizlenir ardından elde kalan üzümler yıkanır. Bu üzümler daha sonra bir çuvala doldurulup temiz bir kap içerisine çuval ile beraber koyulur. Ardından hijyenik olması sebebiyle ayakkabının üzerine galoş veya poşet geçirilir. Daha sonra suyu çıkana kadar üzümler ayak yardımı ile ezilir. Çıkan üzüm sularına pekmez toprağı denilen bir toprak serpilir ve karıştırılır daha sonra temiz bir bez yardımıyla süzülür ve kaynatmak için ocağa alınır. Bu kaynatma işlemi ocaklarda veya bağların bahçesinde yakılan ateşlerde üç-dört saat kaynatılabilir ve en önemli noktaları bu aşamaların hiçbirinde şeker kullanılmamasıdır. Kuru üzümle yapılan yöntem ise üzümlerin çürükleri ayıklandıktan sonra büyük bir kaba alınarak üzümler yıkanır bu sayede tozlarından ve ilaç kalıntılarından arınmış olur. Daha sonra üzümler bir çuvala koyulur ve ayakkabılarına galoş veya poşet geçirmiş kişiler üzümleri ayak yardımı ile ezmeye ve sularını çıkarmaya başlar suları çıkan üzümler temiz bir bez yardımıyla süzüldükten sonra tencerelere alınır. Daha sonra üstlerine pekmez toprağı serpilir ve kaynatmaya başlanır. üç-dört saat kaynayan pekmezin soğuması beklendikten sonra kavanozlarda muhafaza edilebilir.

Ayrıca Gaziantep yöresinde pekmez kahvaltılarda, tatlı yapımında, yemeklerde ve tedavi yöntemleri gibi birçok alanda kullanılır. Kullanım alanlarının başında ilk olarak halk hekimliği tedavileri vardır. Öksürük tedavisinde sıkça kullanılan pekmezin özellikle kış aylarında kullanımı artar. Pekmezden elde edilen tatlılar da yörenin vazgeçilmezleri arasındadır. Bu tatlılar; dilme, hapse, bastık, fıstıklı-cevizli sucuk, aşure vb. ürünlerdir. Aynı zamanda sağlıklı bir besin olarak değerlendirilir. Çünkü içerisinde demir, potasyum, kalsiyum gibi maddeler yer alır.