-
2024
Gaziantep biber salçası, Türk mutfağında önemli bir malzemedir. Gaziantep’te ağustos, eylül ve ekim ayında biber salçası hazırlıklarına başlanır. Sebze halinde tatlı ve acı olmak üzere kırmızı biberler satışa sunulur. Çuvallarda ayrı ayrı satılır. Her çuval ortalama 25-30 kilogram arasındadır. Aileler damak zevklerine göre acı ve tatlı biberden alırlar. Ortalama 10 kilogram biberden bir kilogram salça çıkmaktadır. Bir yıl boyunca aile ne kadar salça tüketiyorsa ona göre yapılır. Salçalık biberleri çekme işlemi iki türlüdür.
Birinci yöntem; ilk olarak biberler satın alınır, eve götürülür. Evde damda, balkonda veya bahçede biberler tek tek ayıklanır ve yıkanır. Ayıklama işlemi sırasında komşular, akrabalar ve kardeşler imece usulü ile hep beraber yapar. Biberler ayıklanıp, yıkandıktan sonra telefon ile biber çekme makinesi kapıya çağrılır. Bu yöntem geleneksel yöntemdir. Telefon olmadığı zamanlar da ise geçmişte biber çektirmek için bu işi meslek olarak yapan kişilerin evlerine gidip randevu alarak çağırırlardı. Günümüzde ise bu yöntemi kullananlar telefon ile çağırmaktadır. Bu yöntem geleneksel yöntemler arasındadır.
İkinci yöntem ise biberler sebze halinden alınır. Bu işi meslek olarak yapan, sebze halinde makineleri bulunan esnaflar vardır. Kabuklu ve kabuksuz olarak isteğe göre çekilir. Bu makinelerde biberler makinenin bir bölümüne dökülür orada kabuksuz isteyenler için tohumlarından ayrılır ve yıkama yerine dökülür. Yıkandıktan sonra çekme kısmına gider. Kabuklu isteyenler için ilk işlem yıkamadır daha sonra çekme işlemine geçilir. Çekilen biberler 100 kilogramlık plastik bidonlar ile eve götürülür. Bu yöntem makineler ile hayatımıza girmiştir.
Her iki yöntemde de çekilen biberler evlerin balkonuna veya damına konulan çelik tepsi, bakır tepsi veya direklerle tutturulan naylon üzerine dökülür. Ekşimemesi için üstüne göz kararı tuz atılır. Çünkü güneşte salçanın ekşimemesini önler. Güneşte üç-dört gün kurumaya bırakılır. Her gün beş-altı kere tahta kaşık yardımı ile üstünün kurumaması için karıştırılır. Dört günün sonunda salça eve indirilir. Evde ise son işlem olarak göz kararı ile toz şeker ve zeytinyağı ile salça karıştırılır. Renginin koyulaşması için bu işlem yapılır. Son olarak plastik kavanozlara veya cam kavanozlara konulur. Kış için geleneksel Antep evlerinde bulunan kiler, buzdolabı veya balkonlarda kış için muhafaza edilir. Muhafaza edilirken soğuk ve nem olmayan bir yer tercih edilir.
Ayrıntılı bilgi için bakınız
bkz.Gazinantep