Gaziantep Baklava Müzesi

Müze

(Gaziantep, 2015 - )

Eski adı ile Gaziantep Millet Han Baklava Evi, Karagöz Mahallesi Eski Gümrük Caddesi’nde bulunan Millet Han’da yer alıyor. 2015 yılında Prof. Dr. Oğuzhan Saygılı tarafından Gaziantep gastronomi kültürünün yaşatılması amacıyla kurulan baklava evi, 2018 yılında müze statüsü kazanmış özel bir girişimdir. Gaziantep’te kültür yolu olarak bilinen ve Gaziantep Kalesi ile Almacı Pazarı arasındaki güzergâh üzerinde yer alan Millet Hanı’nın tercih edilme sebebi alanın teknik açıdan baklava yapımına uygun bir yer olmasıdır. Kültür yolu üzerinde kurulu olan Millet Hanı Osmanlı han mimarisinde iki katlı, tek avlulu hanlar grubuna giriyor. Lala Mustafa Paşa’nın Antep Beyliği döneminde Keçeciler Bedesteni (diğer isimleri Bedesten-i Atik, Karanlık Bedesten) olarak 1575 yılında yapıldı. Daha sonra ilaveler ile doğusu Pazar Hamamı, batısı Bıçakçı Çarşısı, güneyi Salaba ağzı, Kazaz Çarşısı ve kuzeyi kale olmak üzere kervansaray özelliği kazandı. 1890 yılında üst katı ilave edilerek bugünkü halini aldı. Gaziantep Baklava Müzesi bu hanın daha sonradan ilave edilen ikinci katında bulunuyor. Millet Hanı’nın Cumhuriyet döneminden önceki adı kayıtlarda Aziziye olarak geçmektedir.

Müze beş kısımdan oluşuyor. İlk üç bölümde geleneksel baklava yapımında kullanılan araç gereçler sergileniyor. Geleneksel oklavaların, şerbet dökme araçlarının, tepsilerin yer aldığı bu bölüm tüm ziyaretçilere açıktır. Ayrıca bu bölümlerde Gaziantep baklavasının tarihi ve kültürel özellikleri hakkında bilgilendirme yazıları mevcuttur. Müzenin en önemli bölümü baklava yapımının canlı olarak yapıldığı dördüncü bölümdür. Pazartesi günleri hariç olmak üzere haftanın altı günü bu bölümde baklava, geleneksel usul ile yapılmaktadır. Geleneksel baklava tezgâhı (üç santimetre kalınlığında, damarsız beyaz mermer), geleneksel hamur açma oklavaları, geleneksel baklava pişirme tepsileri ile baklava yapımında kullanılan ekipmanların yer aldığı bu bölüm camekân içerisindedir. Şeert'likten (Seert: Gaziantep yöresel ağzında çıraklığa verilen isim) gelme Gaziantepli ustanın el yapımı baklavanın tüm aşamalarını gerçekleştirdiği bu bölüme yalnızca usta girebiliyor, ziyaretçiler bu alanda yapılanları camın önünden izleyebiliyorlar. Ziyaretçilerin geleneksel baklava yapım aşamalarını izleyebildiği kısım müzenin beşinci bölümüdür. Bu bölümde ziyaretçiler baklava yapım aşamalarını izleyebiliyorlar ve baklava ustasına baklava yapım aşamaları ile ilgili sorularını yöneltebiliyorlar. Baklavanın tüm bileşenleri ve yapım basamakları hakkında bilgilendirmenin yapıldığı bu canlı baklava yapımı her gün bir kez tekrarlanıyor. 2015 yılından günümüze kadar haftanın altı günü saat 14.00’te baklava yapımı izlenebiliyor. Gaziantep Baklava Müzesi şuan Gaziantep’te kar amacı gütmeyen ve şahsa ait olan müze statüsündeki tek yerdir.

Yararlanılan Kaynaklar

Gaziantep İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2019). Gaziantep Baklava Müzesi, https://gaziantep.ktb.gov.tr/TR-230826/gaziantep-baklava-muzesi.html, (Erişim tarihi: 13.07.2019); Gaziantep Millet Han Baklava Evi (2019). Gaziantep Millet Han Baklava Evi El Broşürü, Gaziantep: Gaziantep Millet Han Baklava Evi; Oğuzhan Saygılı ile 28.07.2019 tarihli görüşme, (Görüşen: Ceyhun Uçuk); Türkiye Kültür Portalı (2019). Millet Hanı - Gaziantep, https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/gaziantep/gezilecekyer/millet-hani, (Erişim tarihi: 14.07.2019).