-
2024
Antep Şiveydizi
Türkiye’nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde bulunan Gaziantep zengin bir gastronomi mirasına sahiptir. Dünya mutfağında önemli bir yer edinen Gaziantep’te çeşitli yöresel lezzetler bulunur. 2015 yılında UNESCO Yürütme Kurulunun aldığı kararla Yaratıcı Şehirler Ağı Listesi'ne girerek “Gastronomi Şehri” unvanını alan Gaziantep’in yöresel lezzetlerinden birisi Şiveydiz yemeğidir. Genel olarak nisan ve mayıs aylarında yeni çıkan yeşil soğan ve sarımsakla yapılan bu yemek Gaziantep’te dört mevsim tercih edilen ana yemekte sunulan bir lezzettir. Yörede en çok tüketilen et türü küçükbaş hayvanlardan tercih edilir. Bu yemeğin de ana malzemesi olarak kuzu eti ve taze soğan-sarımsak kullanılır. Gaziantep’te bu yemek halk dilinde şifa deposu olarak bilinir.
Yemeğin hazırlanma süresi 15 dakika, pişirme süresi ortalama 25 dakikadır. Malzeme olarak zeytinyağı, kuzu eti, taze soğan ve sarımsak, haşlanmış nohut, yoğurt, bir yumurta, un, su, tuz, tereyağı ve kuru nane kullanılır. Yapılışı şu şekildedir: İlk olarak kuzu eti bir tencereye alınır ve üstünü geçecek kadar su eklenir. Suyunu çeken etin üzerine yarım çay bardağı kadar zeytinyağı eklenerek birkaç dakika kavrulur. Taze soğan ve sarımsakların beyaz kısımları üç-dört santimetre uzunluğunda kesilerek etin üzerine eklenir ardından malzemenin üstünü geçecek kadar sıcak su tencereye ilave edilir. Soğan ve sarımsaklar yumuşadığı zaman bir su bardağı kadar haşlanmış nohut tencereye eklenerek bir süre daha pişirilir. Ayrı bir kapta ise bu yemeğin yoğurdu hazırlanır. Süzme yoğurt bir kaba alınır, üzerine bir yumurta, iki yemek kaşığı un ve bir miktar tuz eklenerek iyice çırpılır. Üzerine pişen yemeğin suyundan ilave edilerek karıştırılır. Böylece yoğurdun kesilmesi önlenir. Ardından tencerede pişen malzemelerin üzerine bu yoğurt eklenir ve yemek beş dakika kadar pişirilmeye devam edilir. Son olarak tereyağı veya isteğe göre zeytinyağı ısıtılır ve üzerine kuru nane eklenerek sos elde edilir. Bu sos yemeğin üzerinde gezdirilir ve tencerenin altı kapatılır.
Şiveydiz yemeği aynı zamanda halk biliminde yer alan halk hekimliği tedavilerinde kullanılan iyileştirici etkiye sahiptir. İçerisinde yer alan kalsiyum ve protein sayesinde grip tedavilerinde, sindirim sisteminin iyileştirilmesinde ve kanser riskini düşürmede etkin bir rol oynadığı düşünülmektedir.
Referanslar
https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/gaziantep/neyenir/gazantep-mutfagi, (Erişim tarihi: 02. 01. 2024).
Ayrıntılı bilgi için bakınız
bkz. Gaziantep