Antep Kuruluk Patlıcanı /Gaziantep Kuruluk Patlıcan

GASTRONOMİ DOĞAL VE KÜLTÜREL MİRAS Coğrafi İşaretli Ürün Gastronomik Değer

Yemek kültüründe gelenekler ve geleneksel uygulamalar günümüze kadar taşınmış olup, bunlardan biri de sebzelerin kurutularak saklanmasıdır. Sebzelerin kurutulması işlemi yiyecekleri uzun süre saklamak, farklı mevsimlerde kullanmak ve bozulmaları önlemek için ilk çağlardan beri uygulanmakta olan en eski saklama yöntemlerden biridir. Kurutma yönteminde amaç, sebze veya meyvenin içerisinde yer alan suyun tamamen uçurulması mantığına dayanmaktadır. Antep kuru patlıcanı; dolması yapılmak suretiyle tüketilmektir. Uzun yıllar öncesinden günümüze kadar gelen en fazla bilinen ve tercih edilen kurutulmuş sebzelerdendir. XVIII. Yüzyılda Ali Eşref Dede’nin Yemek Risalesi isimli kitabında Antep mutfağı ve özellikle "Balcan dolması" (taze veya kuru patlıcan dolması) yer almaktadır. Kuru patlıcan hazırlanması ve kurutulmasında iklim özellikleri çok önemlidir. Gaziantep ikliminin sıcak ve az nemli olması patlıcanların ve diğer sebzelerin kurutulması açısından önem arz etmektedir. Gaziantep'te kurutulan patlıcanlar diğer illere göre daha uzun sürede kuruduğu için daha yumuşak bir yapıya sahip olmaktadır. Gaziantep kuru patlıcanının ayırt edici özellikleri kurutulmadan önceki ve sonraki rengi, tadı ve piştikten sonraki kıvamıdır. Gaziantep kuru patlıcanı, açık renkli, ince bir yapıya sahip ve piştikten sonra yumuşak, lezzetli bir hal alan üründür. Kuru patlıcan üretimi yapan diğer illerin ürünlerinden kabuk rengi ve sertlik derecesi yönüyle ayrılmaktadır. Kurutmalık olarak değerlendirilecek patlıcanlar ağustos-eylül ayları arasında toplanmaktadır. Dolmalık patlıcanlar yıkanarak kurutulur. Dolma oyacağı ile içleri parçalanmadan çıkartılır. Kabukların iç kısmı ucu küt bir bıçak yardımı ile sıyırılır. İçerisinde çekirdek ve çekirdek yatağı kalmamalıdır. Çekirdeğin kalması ürünün kurutulmasını ve bozulmadan saklanmasını engelleyebilir. Pamuk iplere geçirilir güneşte kurutulur. 

Patlıcanın iç kısımların uçları kesilerek çekirdeklerden uzaklaştırılır ve iki üç parçaya dilimlenerek kurutulur. Üretim aşamasında en az atık çıkarmak ilkesi gözetilmektedir. Kurutulan patlıcan içleri kışın yöresel yemeklerde kullanılmak üzere saklanır. Ekşili Malhuta, kuru patlıcan musakkası vb. yemeklerin yapımında ana malzeme olarak kullanılır.  Yörenin vazgeçilmez tatlarından biridir.

Türk Patent Kurumu, 14.08.2018 tarihli No:376 ile Antep Kuruluk Patlıcanı (Gaziantep Kuru Patlıcanı) menşei adı ile tescillemiştir.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

https://ci.gaziantep.bel.tr/Urunler/antep-kuruluk-patlicani-gaziantep-kuru-patlicani-26, (Erişim tarihi:20.01.2025).