Bergama Ramazan Helvası, İzmir’in Bergama ilçesine özgü geleneksel bir tatlı olup yalnızca Ramazan ayı boyunca hazırlanır. Her ne kadar adı “helva” olsa da, bu tatlıyı diğer helvalardan ayıran en önemli özellik, hamurdan yapılması ve şerbetle hazırlanmasıdır. 

Hazırlık süreci; nişasta, un, su ve mayadan oluşan yarı akışkan bir hamurun büyük bir kazan içerisinde bir gece bekletilip kabarmaya bırakılmasıyla başlar. Kabaran hamur, her birinde altı delik bulunan ve piston mekanizmasıyla çalışan özel teneke silindirlere doldurulur. Pistonlar yardımıyla hamur, bu deliklerden halka şeklinde sıkılarak kızgın yağa bırakılır ve çıtır hale gelinceye kadar kızartılır.

Kızartılan halkalar ince bir demir çubuğa geçirilir ve “havaciva (Radix alkanne)” adlı bitkinin yapraklarından elde edilen doğal kırmızı boya ile renklendirilir. Ardından bu kızartılmış hamurlar, bal kıvamındaki yoğun bir şeker şerbetine batırılır. Bu aşamadan sonra Ramazan Helvası servise hazır hale gelir.

Bergama halkı için iftar sofralarının vazgeçilmezlerinden biri olan bu tatlı, çocukluktan beri Ramazan ayında alışkanlık haline gelmiştir. Ancak, bu tatlı hamur sertleşmeden mutlaka taze olarak, aynı gün içinde tüketilmelidir.

Sonuç olarak; geleneksel tatlılar sadece besin değil; kültürel miras, el işçiliği ve toplumsal kimliğin simgesidir. Küreselleşme ve değişen beslenme alışkanlıkları karşısında bu ürünlerin korunması ve belgelenmesi önemlidir.