-
2025
Burdur, Türkiye'nin kadim kültürlerinden birine sahip olan, tarihi ve doğal güzellikleriyle bilindiği gibi eşsiz mutfak kültürüyle de bilinen bir ildir. Burdur Mutfak Kültürü, bölgedeki ürün çeşitliliği ile şekillenen pek çok geleneksel lezzeti bünyesinde barındırmaktadır. Ancak, geçmişten günümüze kadar yörenin mutfak kültüründe önemli yeri olan bazı yemekler zaman içinde unutulmaya yüz tutmuştur. Kabak, Burdur'un tarıma elverişli ve bereketli topraklarında yetiştiriciliği yapılan tarım ürünlerindendir. Burdur Kabak Helvası ise yörede bu kabağın en güzel şekilde değerlendirildiğini gösteren geleneksel bir tatlı türüdür. Burdur Kabak Helvası, yöre halkının geleneksel mutfak kültürünü yaşatırken, yerelde yaşayanlara ve yöreyi ziyaret edenlere lezzetli ve besleyici bir tatlı deneyimi sunmaktadır. Oldukça az ve doğal malzemelerle yapılabilen Burdur Kabak Helvası, zaman geçtikçe yerini daha farklı türdeki tatlılara bırakmış ve bu geleneksel tarif kaybolmaya yüz tutmuştur. Ancak, Burdur’un yerel halkı, geçmişten miras kalan bu özel tarifi korumak ve gelecek nesillere aktarmak adına günümüzde de bu helvayı orijinal reçetesine uygun olarak yapmaya devam etmektedir. Geleneksel yöntemlerle ve yerel ürünlerle hazırlanan Burdur Kabak Helvası, sadece kıvamı ve kendine has lezzetiyle değil, aynı zamanda geçmişteki mutfak kültürünün izlerini taşımasıyla da önemli bir yöresel ürün olarak bilinmektedir. Burdur Kabak Helvası, sakız kabağının körpeliğini yitirmiş, iri olanları ile yapılmaktadır. Burdur’da tarım üreticileri bu tatlının yapılacağı kabakları özel olarak yetiştirerek kartlaşmasını bekleyerek hasat etmektedir. Normal kabağa göre daha iri ve ağır olan helvalık kabaklar körpeliğini yitirmiş olsa da renkleri sararmamış olmalıdır. Sadece helvalık kabak, şeker ve su ile yapılan bu az malzemeli helvayı yapabilmek için tecrübe ve sabır gerekmektedir. Kabukları soyularak çekirdekleri ayrılan kabaklar iri bir şekilde rendelenir. İçilebilir nitelikte bol suyla yıkanan rendelenmiş kabaklar süzülerek el ile iyice sıkılır ve şekerle eklenerek kısık ateşte pişirilir. Sabırla ve sürekli karıştırarak suyu çekene kadar pişirilen kabaklar eğer dişe dokunur bir kıvamdaysa bir miktar su eklenerek pişirme işlemi devam ettirilir. Temelde iki ölçü kabağa bir ölçü şeker eklenerek yapılan bu tarif sakız kıvamında olup uzun süre saklanabilmektedir. Yemek sonrası tatlı olarak sunulabileceği gibi kahvaltılarda reçel veya marmelat olarak da tüketilmektedir. Eğer uzun süre saklanacaksa kabak helvasının şekerlenmesini önlemek için pişirme esnasına birkaç damla limon suyu veya limon tuzu eklenmesi gerekmektedir.
Referanslar
İnanır, A. (2019). Kültürel miras turizmi kaynaklarının sürdürülebilirliği açısından Burdur İlinin incelenmesi, Journal of Recreation and Tourism Research, 6(4): 434-447; Kazan Nas, Ş. (2012). Burdur yemekleri ve kültürü. Burdur: Burdur Belediyesi Kültür Yayınları; Kazan, Ş. (2005). Burdur mutfak kültüründe mahallî yemeklerle ilgili değerlendirmeler, bu yemeklere ad verme-anlamlandırma. İçinde; I. Burdur Sempozyumu (16-19 Kasım 2005) Bildiriler Kitabı (ss. 147-180.). Ağustos; Pulluk, E., Örnek, A., ve Yarar, S. (2023). Geçmişten günümüze Burdur mutfak kültürüne yönelik bir saha araştırması, Turizm ve İşletme Bilimleri Dergisi, 3(1): 21-35; Pulluk, E., ve Örnek, A. (2022). Burdur mutfak kültürü. İçinde; (Y. Oğan, Editör), Gastronomi Alanında Tematik Araştırmalar I: 93-101; Tozkoparan, U. (2024). Burdur İlinde Kültürel Turizmin Mekânsal Örüntüsü (Birinci baskı). Aktif Yayınevi.