Yöresel Mutfak
Gastronomi Kavram
-
2020
Bir bölgeye ait kültürü oluşturan ve yansıtan en önemli unsurlardan biri sahip olunan yöre mutfağıdır. Bu unsur aynı zamanda yöre kültürü ve kimliğini diğer yörelerden ayıran bir özellik de taşımaktadır. Yaşanılan coğrafya, sahip olunan iklim koşulları, yörede yetiştirilen yiyecekler, milli ve dini etkiler, göçler, gelenek ve görenekler gibi geçmişten günümüze kadar süre gelen birikimlerin etkisi ile şekillenen yöresel mutfak; yöresel yiyecek ve içecekleri sunmanın yanı sıra kültürel bir iletişim aracıdır.
Turizm faaliyetleri açısından değerlendirdiğimizde yöresel mutfak, destinasyonların sahip olduğu çekicilik unsurlarından biridir. Güzel ve farklı lezzetler tatma motivasyonu ile seyahat eden turistlerin gastronomi turizmi hareketlerinde, destinasyonların sahip olduğu yöresel mutfakların önemi büyüktür. Kişiler merak uyandıran bir deneyim, rutinden kaçış, sosyalleşme, prestij, kültürel deneyim yaşama, sağlıklı ürün tüketme, üretim ve tüketim sürecinin bir parçası olma gibi faktörlerin etkisiyle yöresel yiyeceklere talep göstermektedir. Yöresel mutfak kültürü; bir destinasyon için tek başına çekicilik unsuru oluşturabileceği gibi bir başka turizm potansiyelini de destekleyebilir. Her iki durumda da bölge turizmine; dolayısı ile ekonomisi ve gelişimine önemli katkılar sağlar. Kırsal alanlarda gerçekleştirilen turizm faaliyetlerinde de oldukça önemli bir yere sahip olan yöresel mutfak unsurları; yerel üretici ağlarının meydana gelmesine, üretici pazarlarının oluşturulmasına destek sağlar. Yiyecek-içecek işletmeleri için de yöresel mutfak ürünleri önemli bir çekicilik unsuru oluşturur. Yöresel mutfak ürünlerinin tanıtımı ve sunumu destinasyon pazarlama aracı olarak da konumlandırılır.
Bu sebeplerden, çeşitli ve zengin yöresel mutfak kültürüne sahip olmak toplumlar için önemli bir değer yaratmaktadır. Türkiye de sahip olduğu verimli coğrafi şartlar, dört mevsimi yaşamaya elverişli iklimi, bölgelerden elde edilen tarım ürünleri çeşitliliği, birçok medeniyete ev sahipliği yapmasıyla barındırdığı kültürel zenginliği ve tarihi mirasıyla eşsiz bir mutfak kültürünü yaşatmaktadır. Pek çok yöre kendine has yöresel mutfak kültürü ile yerli yabancı ziyaretçilere benzersiz yiyecek içecek deneyimleri yaşatmaktadır. Gaziantep ve Hatay illeri, Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü tarafından Gastronomi Şehri unvanıyla tescillenip Yaratıcı Şehirler Ağında yer alarak öne çıkan yöresel mutfaklardandır.
Referanslar
Bekar, A. ve Kılıç, B. (2014). Turistlerin Gelir Düzeylerine Göre Destinasyondaki Gastronomi Turizmi Etkinliklerine Katılımları, Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi, 4(1): 19-26; Hall, M. ve Mitchell, R. (2000). Wine Tourism in The Mediterranean: A Tool For Restructuring and Development, Thunderbird International Business Review, 42(4): 445-465; Kim, Y. G. ve Eves, A. (2012). Construction and Validation of a Scale to Measure Tourist Motivation to Consume Local Food, Tourism Management, 33(6): 1458-1467; Şengül, S. ve Türkay, O. (2016). Yöresel Mutfak Unsurlarının Turizm Destinasyonu Seçimindeki Rolü, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 12(29): 63-87.
Ayrıntılı bilgi için bakınız
Long, L. M. (2003). Culinary Tourism. Lexington: The University Press of Kentucky.