Ciğer Taplemesi

Gastronomi

Bitlis ili gastronomi turizmi açısından önemli çekiciliklere sahiptir. Bu çekiciliklerden biride Bitlis yöresine ait mutfak kültürüdür. Bitlis ilinin yer aldığı Doğu Anadolu Bölgesi’nde mutfak kültürü daha çok kırmızı et ve hayvansal gıdalara dayalıdır, ilde kış şartlarının zorlu geçmesi beslenme rejiminin şekillenmesinde oldukça etkilidir. Doğu Anadolu’daki şehirler incelendiğinde ağırlıklı olarak çevrelerindeki büyük şehirlerden etkilendikleri görülmektedir. Yarma, bulgur ve buğdaydan yapılan un Doğu Anadolu Bölgesi’nin önde gelen lezzetlerindendir. Bölgenin önemli yöresel lezzetlerine sahip illeri arasında yer alan Bitlis yemeklerinin en sevilenlerinden biri Ciğer taplemesi/ taplamasıdır. Ciğer taplemesi yemeğinin, Bitlis mutfak kültüründe kına gecesinde kız evinde pişirilmesi geleneği oldukça yaygındır. Ayrıca bu yemek, Van Gölü Havzası’nda oldukça yaygın olarak yapılır.

Ciğerin ak ve kara kısmı birlikte makinada çekilir. Ayrıca kuru soğan ve yeşilbiber de makinada çekilir. Bu karışıma ciğerin bir buçuk misli kadar ince çekilmiş köftelik bulgur katılır ve karışım bir kez daha makinada çekilir. Daha sonra çeşitli baharatlar; reyhan, pul biber ve tuz katılarak yoğrulur. Yoğurma işleminin tamamlanıp tamamlanmadığını anlayabilmek için biraz hamur alınıp tepsiye sertçe vurulur, dağılmadan yapışıyorsa yoğurma tamamlanır. Yoğurma işlemi tamamlandıktan sonra avuç içerisinde sıkılan parçalardan ceviz büyüklüğünde küçük parçalar kopartılır. Kopartılan parçalar avuç içinde yuvarlanarak toplanır ve bastırılır, tekerlek şeklini alan köfteler, yassılaştırılarak taplamalar hazırlanır. İçinde su kaynayan tencere içerisine atılarak kaynamaya bırakılır, tencerenin kapağı yarım kapalı tutulur. Sertleşinceye kadar pişirilir. Piştikten sonra suyu süzülür. Pişme işlemi tamamlanınca ateşten alınır ve süzülerek tabaklara doldurulan taplamaların üstüne, içerisinde pul biber bulunan tereyağı eriyiği kaşıkla sıcak sıcak gezdirilir. Son olarak köfteler servis edilir, yağının bol olması makbuldür.

Yararlanılan Kaynaklar

Belli Sühran, G. ve Belli, O. (2010). Eskiçağ’dan Günümüze Kadar Bitlis’te Geleneksel Mutfak Kültürü ve Yemekleri. İçinde; O. Belli (Editör), I. Uluslararası Doğu Anadolu Bölgesi Geleneksel Mutfak Kültürü ve Yemekleri Sempozyumu. Bitlis: Bitlis Eren Üniversitesi Yayınları; Işık, M. A. (2010). Siirt Mutfak Kültürü ve Yemekleri. İçinde; O. Belli (Editör), I. Uluslararası Doğu Anadolu Bölgesi Geleneksel Mutfak Kültürü ve Yemekleri Sempozyumu. Bitlis: Bitlis Eren Üniversitesi Yayınları; Uluer, C. ve Savgın, S. (2010). Bitlis İli Yemek Kültürünün İl Turizmine Olası Katkıları, İçinde; O. Belli (Editör), I. Uluslararası Doğu Anadolu Bölgesi Geleneksel Mutfak Kültürü ve Yemekleri Sempozyumu. Bitlis: Bitlis Eren Üniversitesi Yayınları; Şengül, S., Çakır, A. ve Çakır, G. (2015). Yöresel Mutfaklar. İstanbul: Beta Yayınevi; Eker, T. N. (2005). Bitlis Folkloru ve Örnekleri. Ankara: Bitlis Eğitim ve Tanıtım Vakfı Yayınları.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

www.bitlis.gov.tr/mutfak, (Erişim tarihi: 10. 03. 2020); https://bitlis.ktb.gov.tr/TR-242450/yemekleri.html, (Erişim tarihi: 8. 02. 2020); www.ahlat.gov.tr/yoresel-yemekler, (Erişim tarihi: 10. 04. 2020).