Mutfakta dijitalleşme süreciyle birlikte çeşitli ekipmanlar, uygulamalar ve aplikasyonlar restoranlarda iş akış süreçlerini kolaylaştırmakta ve yenlikleri de beraberinde getirmektedir. Günümüz yeme içme alışkanlıklarının göstermiş olduğu değişimler ve bireysel tüketime yönelim, Bulut Mutfakları popüler konuların başında getirmektedir. Bireyselleşme ve özellikle eve yemek siparişinin yoğunlaştığı son yıllarda, çevrimiçi gıda dağıtım sistemleri Covid-19 öncesinde de istikrarlı bir şekilde yükseliş göstermekteydi. Covid-19 Pandemisi'nin yaşanmasıyla birlikte dünya çapında bireylerin sosyal hayatlarında yaşanan kısıtlamalar restoranların işlerliğini tamamen durdurmuştur. Bu noktada bulut mutfaklar devreye girmiş ve bünyelerinde bir ya da onlarca farklı markanın, restoran işletmesinin ürünlerinin hazırlanması ve yemeklerin kurye hizmetiyle teslim edilmesi sürecinin yönetimini kolaylaştırmıştır. Bulut mutfaklar, çevrimiçi yemek teslimatına uygun menülerin hazırlandığı ya da restoran menülerinin çevrimiçi teslimata uygun şekilde renove edildiği yemek üretim tesisleri olarak tanımlanabilmektedir. Ulusal ve uluslararası literatür incelendiğinde “Karanlık Mutfak”, “Sanal Mutfak”, ya da “Hayalet Mutfak” isimleriyle de karşımıza çıkan bulut mutfaklar, işleyiş sürecinde teknolojik bileşenlere bağımlı bir süreç yürütmektedir. Çevrimiçi sipariş ağının düzenli bir şekilde kullanılabilmesi, müşteri tarafından verilen öneri, şikayet vb. dönütlere göre puan sisteminin oluşturulması, çevrimiçi veriler ile bölgesel anlamda pazarlama stratejilerinin belirlenmesi gibi süreçlerin tamamı dijital kanallar yoluyla yürütülmektedir. 

Aslında uzun yıllardır mevcut olan yemek dağıtım uygulamalarını sistematik bir hale getirerek gereksiz maliyetler ve iş yükünü azaltmayı hedefleyen bulut mutfaklar işleyiş şekillerine göre “Paylaşımlı Bulut Mutfaklar”, “Özel Alan Bulut Mutfaklar” ve “Sanal Marka Bulut Mutfaklar” olmak üzere üçe ayrılmaktadır. 

Paylaşımlı mutfaklar aynı üretim alanında bölümlenmiş şekilde pek çok işletmenin birlikte üretim gerçekleştirdiği modeli ifade etmektedir. Özel alan mutfaklar, orijinal bulut mutfakları ifade etmekte ve yalnız tek bir işletmeye özel tasarlanmış üretim alanları olarak karşımıza çıkmaktadır. Sanal marka mutfaklar ise, yüz yüze hizmet veren bir işletme bünyesinde sanal bir marka oluşturulması ve bu marka üzerinden yeni bir konseptle üretim ve çevrimiçi satış gerçekleştirilmesi sürecini içermektedir. Bu üç model haricinde yakın geçmişte gündeme gelen “Hibrit Bulut Mutfaklar” ise hem yüz yüze süreci hem de dijital sürecin bir arada yürütüldüğü satış ve üretim tesisinin birlikte var olduğu mutfakları açıklamaktadır. 

Birbirinden farklı konseptle hazırlanabilen bulut mutfakların kurulum sürecinde dikkat edilmesi gereken bazı hususlar göze çarpmaktadır. Bu hususlar; lokasyonun doğru seçilmesi, menü hazırlama sürecinin titizlikle yürütülmesi, satış sürecinde teknoloji altyapısının doğru oluşturulması, ekipman seçiminin menü ve konsepte uygun yapılması, pazarlama stratejilerinin en baştan ve doğru şekilde tasarlanması ile personel seçiminde konseptin gereklerine göre tercihler yapılması olarak sıralanabilmektedir. 

Yüz yüze hizmet sunmayan ve paket servis sistemine odaklanan bulut mutfaklar fiziki bir restoranın olmamasıyla birlikte altyapı maliyetinin azalması, ihtiyaç duyulan personel sayısının az olması, yeni yapılanmalarla birlikte çeşitlenen ve kolaylaşan teslimat seçenekleri ile önemli avantajlar sağlarken, yoğun teknoloji kullanımı, internete bağımlı bir sistem oluşu ve uzun vadede oluşabilecek hijyen sorunlarıyla birlikte dezavantajlı olarak görülmektedir.