Deneysel Mutfak
Gastronomi Kavram
İngilizce dilinde experimental cuisine biçiminde ifade edilen deneysel mutfak, New York Üniversitesi’nin kimya ve beslenme bölümlerinin öncülüğünde kurulan ve ünlü şefleri, akademisyenleri, araştırmacıları, üreticileri ve yemeğin evrimine ilgi duyan herkesi bir araya getiren Deneysel Mutfak Ortak Girişimi (Experimental Cuisine Collective) tarafından türetilen bir kavramdır. Deneysel mutfağın, temel araştırma alanları ise şu şekilde özetlenebilir: Pişirme süreçlerine yönelik fiziksel ilkelerle ilgili bilimsel anlayışa katkı sağlamak, pişirme ve yeni gıda teknolojilerinin toplumsal sonuçları için sosyal bağlamdaki anlayışı geliştirmek, yenilikçi mutfak uygulamaları, alışılmışın dışında lezzetler ve yeni yemek geleneklerine yönelik bilimsel ve deneysel yaklaşımların keşfedilmesini hızlandırmak, şefler için teknik uzmanlık sağlamak, sağlıklı ve sürdürülebilir bir yaklaşımla yemek hazırlamayı sürdürürken modern mutfak arasında bir denge kurmak, insan sağlığı ve beslenme hakkında bilgi yaymak, beslenmenin moleküler temeli ve gıdanın kimyasal bileşenleri hakkında toplumu bilgilendirmek, insanların yerel ve küresel düzeyde sağlıklı gıdaları seçme ve edinme yeteneklerini geliştirecek araştırmaları teşvik etmektir.
Günümüzde deneysel mutfak çalışmaları, gerek mutfak kültürünün geçmişini yansıtması gerekse bu geçmişin gelecek nesillere aktarılmasını sağlaması ve ortak akıl, paylaşılan deneyim, toplumsal kimlik ve tarihsel süreklilik gibi temaları kapsaması diğer bir ifade ile somut kültürel miras olması açısından önem taşımaktadır.
Referanslar
Bağıran Özşeker, D. (2016). Gastronomi Kavramı: Tanımı ve Gelişimi, İçinde; Kurgun, H. ve Bağıran Özşeker D. (Editörled), Gastronomi ve Turizm (Kavramlar Uygulamalar Uluslararası Mutfaklar Reçeteler) (ss. 3-18). Ankara: Detay Yayıncılık; Oğuz, O. (2007). Folklor: Ortak Bellek veya Paylaşılan Deneyim, Milli Folklor, 74: 5-8; Kalkan, A. ve Gönül, E. (2019). Deneysel mutfak, Kültürel Mirasın Yaşatılmasında Bir Araç Olabilir mi?, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(64): 1006-1015; https://experimentalcuisine.com/, (Erişim tarihi: 27.01.2020); Vega, C. ve Ubbink, J. (2008). Molecular Gastronomy: A Food Fad or Science Supporting Innovative Cuisine? Trends in Food Science and Technology, 19: 372-382.