Etimolojik olarak kökeninin Farsça mutbagh ve Arapça matbah kelimelerine dayandığı bilinmektedir. Arapça pişirme anlamına gelen tabh kelimesinden türeyerek günümüz Türkçesi’nde mutfak olarak yer edinmektedir. Günümüzde mutfak olarak kullanılmasına karşılık, Orta Asya Yazı Türkçe'sinde ise ocak olarak bilinmektedir. Ateş anlamına gelen od kelimesinden türeyerek oçak ve daha sonrasında ocak halini aldı ve ateş yakılan yer anlamına gelmektedir.

Yerleşik hayata geçmeden önce, yemek pişirmek amacıyla ateşin kullanılmaya başlandığı dönemde mutfak kavramı açık alanda basit bir ateş yakma ve ateşte pişirme sisteminden ibaretti. Hazırlık ve pişirme süreci açık alanda yapılır ve tuzlama, tütsüleme veya kurutma gibi saklama yöntemleriyle işlenerek saklanırdı.

Yerleşik hayatın gelişiyle birlikte mutfak, konutlarda evin kalıcı bir bölümü haline gelmiştir. Fırın ve buzdolabı gibi teknolojik ilerlemelerle ortaya çıkan mutfak araçlarından önce hazırlık ve pişirme sürecinin dahil olduğu mutfaklar daha çok avluyla bitişik alanlarda görülmektedir. Zira açık alanda pişirme, kurutma gibi işlemler halen devam etmekteydi.

Teknolojik açıdan gelişme kaydedilmesiyle birlikte mutfak düzeni ve fiziksel yapılanması giderek değişti ve evde sabit bir alan haline geldiği için devamlı olarak bir yenilik geçirdi ve halen de kültürel, sosyolojik ve teknolojik yeniliklere bağlı olarak gelişmekte ve evrilmektedir.