Peru Mutfağı
Gastronomi Dünya Mutfağı
-
2019
Ekvatorun hemen güneyinde bulunan Peru, Güney Amerika’nın batı kıyısında yer almaktadır. Ekvador, Kolombiya, Brezilya, Bolivya, Şili ve Pasifik Okyanusu ile sınır komşusudur. Peru’nun kuru kıyı ovasının doğusunda, aktif volkanlar ve aralıklar arasında yüksek yaylalar içeren And Dağları bulunur. And Dağları’nın doğusunda tropikal ormanlarla kaplı ovalar bulunmaktadır. Peru’da birçok etnik grup yaşamakta ve nüfusun çoğunluğunu Kızılderililer oluşturmaktadır.
Peru mutfağının temelini İspanyollar ve Amerikan yerlilerinin mutfağı oluşturmaktadır, bununla birlikte Asya ve Afrika mutfağı da etkili olmuştur. Peru’nun coğrafya, demografi ve tarihinin eşsiz karışımı, geleneksel mutfağını diğer tüm ülkelerden farklı kılar. Bölgelere göre değişen iklim koşulları tarımsal ürün çeşitliliğini artırır, bu sayede ülke mutfağında birçok malzeme etkin bir şekilde kullanılır. İnka İmparatorluğu döneminde, kahvaltı ve akşam yemeği günün ana yemekleriydi. Peru mutfağında yemekler genellikle mısır ve patates gibi üretimi bol olan ürünlerle yapılmaktadır. İçecekler genellikle yemek boyunca değil, yemek sonunda tüketilir. İnkalar tarafından kullanılan ve modern Peru tariflerinde de yaygın olarak kullanılan bir baharat olan ají, et veya sebzelere eşlik eden sos yapmak için kullanılan bir acı biberdir.
İnka İmparatorluğu’nun ve modern Peru’nun birçok yerinde, domuz geleneksel olarak tüketilir. İspanyol etkisi, özellikle kıyı bölgesinde, yüzlerce çorba ve güveç tarifinde kendini göstermektedir. Ayrıca İspanyollar tarafından buğday, şeker kamışı ve tavuk getirilmiştir. Avrupa, Afrika ve Asya’dan göçmen nüfusu arttıkça mutfak kültürü değişti ve yeni füzyonlar ortaya çıktı. Chifa, Asya-Peru gıda kombinasyonlarını ifade etmek için yaygın olarak kullanılan bir terimdir. A la criolla, geleneksel Peru ve Avrupa lezzetlerini harmanlayan yiyecekleri ifade etmektedir. Deniz mahsulleri de ülke mutfağında önemlidir. Peru mutfağının tanınan yemeklerinde Ceviche deniz mahsulü yemeğidir. Ceviche farklı şekillerde sunulabilir ama genelde tipik olarak haşlanmış patates, tatlı patates veya cancha (kızarmış mısır taneleri) ile servis edilir. Etler de çeşitli şekillerde servis edilir. Butifarras Peru jambonu ve baharatlı bir sosla servis edilen bir sandviçtir. Carapulcra domuz eti, tavuk, sarı patates, biber, yer fıstığı ve kimyon ile yapılan bir güveç. Aji de gallina kremsi, sarı ve baharatlı fındık sosunda servis edilen biberli bir tavuktur. Seco de cabrito, chichi de jora (fermente mısır içeceği) veya bira, kişniş ve sarımsak ile marine edilmiş bir keçi etidir. Peru mutfağını tanımlarken lezzet algısının baharatlı ve tatlı olduğu söylenebilir ancak bu durum bölgelere göre değişmektedir.
Referanslar
Nenes, M. F. (2009). International Cuisine. New Jersey: John Wiley; Brittin, H. C. (2011). The Food and Culture around the World Handbook. New York: Prentice Hall.
Ayrıntılı bilgi için bakınız
Edelstein, S. (2010). Food, Cuisine, and Cultural Competency for Culinary, Hospitality, and Nutrition Professionals. ABD: Jones & Bartlett Publishers.