Oltu Cağ Kebabı, Erzurum mutfak kültürü ile özdeşleşmiş geleneksel bir kebap türüdür. İlk olarak Erzurum’un köylerinde ve kırsal bölgelerinde kurulan dost meclislerinde ve sohbetlerinde yapıldığından dolayı Ahbap Kebabı, Muhabbet Kebabı olarak adlandırılan kebap, zaman içerisinde ticari potansiyel kazanarak Cağ Kebabı ismini almış ve şehir merkezinde gastronomik ürün olarak hazırlanıp satılmıştır. Oltu Ticaret ve Sanayi Odası'na göre kebap, ilk defa 1930’lu yıllarda geçim sıkıntısı çeken bir kişi tarafından baraka benzeri bir yerde hazırlanıp ticari olarak satılmıştır. Tarihsel süreç içerisinde, özellikle son otuz yıllık dönemde Erzurum mutfağında ön plana çıkarak şehre ekonomik katkı yapmaya başlamıştır.

Erzurum yöresine ait yüksek rakımlı yaylalarda doğal şekilde yetiştirilen ve en az bir yaşını doldurmuş olan koyun ve kuzulardan elde edilen etin (sinir, damar ve zarlardan ayrıştırılmış ve yağ oranı yüzde 25-30 olan) tuz ve çeşitli özel baharatlarla terbiye edildikten sonra odun ateşinde (is ve koku yapmadığı için meşe ağacı tercih edilir) yatay olarak pişirilmesi sonucunda hazırlanmaktadır. Oltu Cağ Kebabı, geleneksel olarak cağ ya da bico ismi verilen küçük şişler kullanılarak servis edildiğinden dolayı bu şekilde adlandırılmıştır. Talebe istinaden cağsız bir şekilde kesilerek krom veya porselen tabaklarda da sıcak olarak servisi yapılmaktadır. 

Oltu Cağ Kebabı'nın ön hazırlık sürecinde dikkat edilmesi gereken bazı hususlar bulunmaktadır. Hazırlanan parça etler, ince kıyılmış soğan, tuz, karabiber ve reyhan gibi baharatlarla marine edilir ve 24 saat serin bir ortamda veya buzdolabında dinlenmeye bırakılır. Etin damar ve zarlarından arındırılması, sinirsiz olması ve yağ miktarının orantılı olması önem arz etmektedir. Dinlendirme aşamasından sonra etler, parçalar halinde büyük bir şişe sıkıştırılarak takılır. Et, yatık olarak şiş üzerinde ve odun ateşinde 10-15 santimetre yükseklikte yavaş yavaş pişirilmektedir. Sıcak bir şekilde kesilerek cağ üzerinde sunumu yapılan kebabının servisi, misafir yeterli diyene kadar devam etmektedir. Oltu Cağ Kebabı, lavaş ekmeği, çeşitli mezeler (mevsim salata, süzme yoğurt, acılı ezme, köz domates, köz biber, söğüş soğan vb.) ile servis edilmekte olup talebe göre misafirlere yemek sonrasında yöresel tatlılardan kadayıf dolması çay eşliğinde ikram edilmektedir.

1945 yılında Türk Dil Kurumu tarafından hazırlanan sözlükte Oltu Kebabı olarak tanımlanan Oltu Cağ Kebabı, Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından Erzurum Oltu Cağ Kebabı olarak 2010 yılında tescillenerek coğrafi işaret almıştır. 2022 yılında TasteAtlas’ın (Lezzet Atlası) yayınladığı dünyanın en lezzetli yemekleri listesinde dokuzuncu sırada yer almıştır. Türkiye'nin en lezzetli yemeği seçilmesi ve dünya lezzetlerinde ilk 10’a girmesi, Erzurum'u temsil açısından önemli rol oynamıştır. Erzurum’un Oltu, Olur, Narman, Tortum, Uzundere ve Şenkaya ilçelerinde yoğun bir şekilde tüketilen Oltu Cağ Kebabı, günümüzde Türkiye'nin farklı bölgelerinde belirtilen özelliklere bağlı kalmak şartıyla yapılmaktadır. Gastronomi turizmi açısından önemli bir potansiyele sahip olan Oltu Cağ Kebabı, hem hazırlanış ve sunum hem de beslenme özelliği bakımından geleneksel ürünlere en güzel örneklerden biridir.

Erzurum’da genellikle öğle ve akşam yemeklerinde tercih edilen Oltu Cağ Kebabı, yerel halk için bağımlılık derecesinde özel ve önemli bir kebap olarak kabul görmekte; sünnet, nişan, düğün vb. özel günlerde, toplu yemeklerde ve festivallerde misafirlere şölen havasında ikram edilmektedir. Oltu Cağ Kebabı'nın Türk Mutfağı'ndaki diğer kebaplardan ayırt edici özellikleri: kullanılan etin bölgedeki yaylalarda doğal besinlerle beslenen kuzulardan elde edilmiş olması, odun ateşinde yatay bir şekilde yavaş yavaş pişirilmesi ve cağ adı verilen küçük şişle veya talebe göre cağsız kesilerek tabakta servis edilmesidir. Ayrıca Oltu Cağ Kebabı, hem lezzeti hem de göze hitap etmesi açısından ön plana çıkmaktadır.