Asya anakarasının doğusunda, Pasifik Okyanusu’nda yer alan Japonya, irili ufaklı adalardan oluşan bir takımada ülkesidir. Japonya’nın dört ana adasından en büyüğü olan ve Tokyo, Osaka ve Kyoto şehirlerinin bulunduğu Honshu Adası, pirinç tarımının yoğunluğu ile dikkat çekmektedir. Honshu Adası’nın yüzölçümü tüm adaların yüzde 60’ı kadardır. Kuzeyde yer alan ve serin bir iklimin hâkim olduğu Hokkaido Adası, hayvancılık ve süt ürünleri üretimi merkezi konumundadır. Güney adaları Shikoku ve Kyushu, yarı tropik iklimiyle narenciye dahil olmak üzere meyve ve sebze üretiminin yoğun olduğu adalardır. Japonya’nın toplam yüzölçümünün yüzde 70’i dağlık arazidir. Ülkenin ekilebilir tarım arazisi ülke yüzölçümüne oranla oldukça (yüzde 12) küçüktür ve bu durum Japonya’nın yoğun bir gıda ithalatçısı olmasını gerektirmektedir.

Uzun yıllar anakaradan açıkta izole yaşamak durumunda olan Japonya, balık, yosun, meyve ve sebze ile kendine has bir mutfak kültürü geliştirmektedir. Japon mutfak kültürünün gelişiminde Çin mutfak kültürünün etkisi yüksektir. Soya fasulyesi ve çay, Çin mutfağından Japon mutfağına geçen temel ürünlerdir. Diğer yandan, V. yüzyılda Kore üzerinden Japonya’ya geçen Budizm, Japon mutfak kültürünü derinden etkiledi. Çay, Japonya için XIII. yüzyıldan itibaren Zen Budist rahiplerin etkisiyle bir içecek olmaktan öte inançsal boyutlu bir seremoniye dönüştü. Zen tapınakları için çay seremonileri halen önemli bir ritüeldir ve doğayla insanın bütünleşmesi olarak algılandı. XVI. yüzyılda Portekizli tüccarlarla yapılan alışverişlerin etkisiyle Japon mutfak kültürü önemli bir değişim sürecine girdi. XIX. yüzyılın ikinci yarısından itibaren ise Budizm’in Japon mutfağı üzerindeki veganizm etkisi kırılmaya başlar ve sığır, domuz, kanatlı eti tüketimi yaygınlaştı.

Balık ve diğer deniz ürünleri ile pirinç, Japon mutfağının temelini oluşturmaktadır. Soya fasulyesi ve türevleri (soya sütü, soya sos, tofu, miso) ile deniz yosunu diğer önemli ürünlerdir. Japon mutfağı her bir ayrıntısı özenle hazırlanmış ve sunumu bir tablo estetiği taşıyan tabaklardan oluşmaktadır. Soya sos, şeker, pirinç sirkesi, sake (pirinç şarabı), mirin (tatlı pirinç şarabı), zencefil, kuru soğan, yeşil soğan, wasabi (yeşil renkli acı turp püresi), acı hardal ve kurutulmuş mantar Japon mutfağında sık kullanılan aromatik malzemelerdir. Japon mutfağında kısa taneli ve yüksek glütenli pirinç dışında erişte çeşitlerinden udon (buğday eriştesi), soba (karabuğday eriştesi) ve pirinç eriştesi en sık tüketilen karbonhidrat kaynaklarıdır. Süt ve türevleri tüketiminin sınırlı olduğu ülkede soya fasulyesi ve türevlerine ek olarak Asya fasulyesi (adzuki) ve püresi, siyah fasulye, lima fasulyesi ve yerfıstığı tüketimi yaygın olan kuru baklagiller ve türevleri arasındadır. Japon mutfağı için turşu önemli bir üründür. Erik, Daikon (bir tür iri beyaz turp), lahana, patlıcan, salatalık ve zencefil turşusu en çok tercih edilen turşu çeşitlerindendir.

Haşlanmış veya buharda pişirilmiş pirinç, kahvaltı, öğle yemeği ve akşam yemeğinin temel ayrıntısıdır. Dashi sos (kurutulmuş palamut ve kelp-yosun tabakasının suda haşlanması ile hazırlanır) temelli berrak çorba (Suimono) türleri, miso (fermente soya püresi) ve dashi bazlı kıvamlı çorba (Shirumono) çeşitleri, Japon mutfağında sıkça yer bulmaktadır. Pirinç, sirkeli pirinç, salatalık, avokado, çiğ somon, orkinos veya karides gibi su ürünleri ile yosun tabakası kullanılarak hazırlanan ve zencefil turşusu, wasabi sos ve soya sosla servis edilen Suşi çeşitleri, Japon mutfağının baş aktörüdür. Saşimi ise yaprak inceliğinde dilimlenerek soya sos ve wasabi sos ile servis edilen bir diğer çiğ deniz mahsulü tabağıdır. Japonlar için geleneksel sefertası niteliğinde olan ve sanat eseri gibi itinayla ve rengârenk hazırlanan bentobox çeşitleri ülke mutfak kültürünün bir diğer zenginliğidir. Portekizliler tarafından Japon mutfağına kazandırılan tempura (akıcı hamura batırılarak derin yağda kızartılmış iri karides) ve pirinç ya da pirinç unundan hazırlanan pirinç keki (rice cake) ülke mutfağının klasik lezzetleri arasındadır.