Avrupa’da yer alan en eski mutfak kültürlerinden biri olan İtalyan mutfağının şekillenmesinde Romalılar, Fenikeliler, Serasenler, Gotlar, Normanlar, Fransızlar, İspanyollar ve Avustralyalılar etkili olmuşlardır. Aynı zamanda Marco Polo’nun İtalya’ya Uzakdoğu seyahatinden Çinliler ile dönmesi ve bu kişiler arasında birçok aşçının bulunması da İtalyan mutfağının şekillenmesinde önemli bir etkiye sahiptir. İtalyan mutfak kültürünün XV. yüzyılda oluşmaya başlamış olduğu ifade edilse de MÖ IV. yüzyıla kadar uzandığı bilinmektedir. Bilinen ilk İtalyan yemek yazarının MÖ IV. yüzyılda yaşamış olan Arkestratus olması bu kanıyı destekler niteliktedir. Diğer yandan İtalya’da yüzyıllar boyunca zengin kesim ile yoksul kesimin yediği yemekler farklıdır. Bu bağlamda İtalyan mutfak tarihi incelendiğinde cucina rica adlı zengin mutfağı ve cucina povera adlı yoksul mutfağı ayrımı göze çarpmaktadır. Rönesans ile bu ayrım sona ermekte ve iki mutfak birleşmektedir.

İtalyan mutfak kültürü oldukça çeşitlilik göstermektedir. Yirmi bölgeden oluşan İtalya’da her şehir hatta kasaba kendine özgü bir mutfak kültürüne sahiptir. Dolayısıyla İtalya’da kızartma, tütsüleme, buğulama, ağır ateşte pişirme, haşlama gibi birçok yemek pişirme yöntemi mevcuttur. Diğer yandan, coğrafi özellikler de İtalyan mutfağının kendi içinde çeşitlilik göstermesinde büyük bir katkıya sahiptir. Söz gelimi, Kuzey ve Güney İtalya’da yetişen ana yiyecek malzemelerindeki çeşitlilik mutfak kültüründeki farklılığı etkilemektedir. Kuzey İtalya mutfak kültüründe tereyağı, taze salça, pirinç ve yeşilliklerden elde edilen soslar yer alırken; Güney İtalya mutfak kültüründe zeytinyağı, kuru salça ve baharatlı kırmızı soslar daha yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Aynı zamanda Kuzey İtalya mutfak kültürü Antik Roma’dan izler taşırken; Güney İtalya’da ise Arap etkisi görülmektedir.

Ülkenin coğrafi yapısı nedeniyle buğday ve zeytin yönünden oldukça zengin olması doğal olarak mutfağa yansımaktadır; zeytinyağlı yemekler ve makarna, pizza gibi yiyecekler İtalyan mutfağının vazgeçilmezleri arasına girmiş durumdadır. Diğer yandan, İtalyan mutfak kültüründe çorbalar, peynirler, şaraplar, soslar ve tatlılar da ön plana çıkmaktadır. İtalyan mutfak kültüründe öne çıkan bir diğer özellik ise birçok ülkede ana yemek olarak kabul gören risotto, makarna gibi yemeklerin başlangıç olarak tüketilmesidir. Bu tüketimin amacının ise, iki ağır yemeğin üst üste yenmesini önlemek olduğu ifade edilmektedir.