Bursa Tahinli (Tahanlı) Pide
GASTRONOMİ Türk Mutfağı DOĞAL VE KÜLTÜREL MİRAS Anadolu Mutfağı Yemek/Yiyecek Coğrafi İşaretli Ürün Gastronomik Değer Sokak Yemekleri/Yiyecekleri Pide Mutfak Kültürü
-
2025
Bursa Tahinli Pide, mayalı hamur ile hazırlanan, yuvarlak, üstü açık, akışkan tahinli, tatlı bir pide çeşididir. Bursa Tahinli Pide'nin malzemeleri un, su, şeker, tuz, maya, pekmez ve tahinden oluşmaktadır. Hamurun yuvarlak biçimde açılarak kenarlarının hafif kalın bırakılması ve orta kısmının tahin harcı ile doldurulması suretiyle hazırlanan, ortalama 200-240 °C’de tercihen odunlu taş fırında 10-15 dakika süre ile pişirilen tahinli pide Bursa genelinde pastanelerde ve fırınlarda yaygın olarak üretilmektedir.
Bursa’da öğün ve zaman fark etmeksizin Ramazan aylarında sahur ve iftar vakitleri de dahil olmak üzere yıl boyunca sevilerek tüketilen en gözde tatlı/hamur işlerinden biri olan tahinli pide halk arasında “tahanlı” olarak anılmaktadır. Bursa’da tahinli pidenin geçmişinin bazı kaynaklarda 500 yıl eskiye dayandığı belirtilirken bazı kaynaklarda ise 1850’li yıllarda meydana gelen Balkan Göçleri ile Bursa’da yayılmaya başladığı ifade edilmektedir.
Bursa halkı tarafından çok sevilen tahinli pide sayesinde Bursa’da özellikle tahinli pide üreten işletmelerin önünde uzun kuyruklar oluşmaktadır. Hatta bunun yanı sıra 2022 ve 2023 yıllarında yapılan Uluslararası Bursa Gastronomi Festivali’nde “Tahanlı Pide Yeme Yarışması” dahi yapılmıştır. Bazı işletmeler bu yarışmayı halen sürdürmektedir.
Bursa Tahinli Pide şehre gelen turistler tarafından da merak edilen ve tüketilen bir üründür. Türk mutfağında yer alan diğer tahinli pidelere ve diğer tahinli fırın ürünlerine göre Bursa Tahinli Pide'nin farkı özellikle sıcak iken ortasındaki tahinin akışkan olması ve tahin olan kısmın üstünün açık olmasıdır.
Bursa Tahinli Pide yapımında önce pide hamuru hazırlanmaktadır. Mayanın soğuk su ve şeker ile aktifleştirilmesinin ardından karışım una katılarak yoğrulmaktadır. 30-60 dakika aralığında hamurun mayalanması sağlandıktan sonra yaklaşık 100 gramlık bezelerin Bursa Tahinli Pide şeklini alması için yuvarlak şekilde açılması ve üzerine tahin, pekmez, su ve şeker karışımı dökülmektedir. Bu karışımdaki şeker oranı kullanılan pekmez miktarına bağlı olarak değişiklik gösterebilmektedir. Pekmez kullanımının amacı tercihen tahinin baskın tadının etkisini azaltmak içindir. Su kullanımı ise tahinin daha akışkan bir yapı kazanması için seyreltme amacıyla kullanılabilmektedir. Şeker bu karışımın içerisine katılarak veya hamur üzerine tahin karışımının dökülmesinin ardından üstüne serpilmek suretiyle eklenebilmektedir.
Bursa Tahinli Pide, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında korunmak üzere 01.11.2021 tarihinde mahreç işareti verilerek Bursa Ticaret ve Sanayi Odası tarafından tescil ettirilmiştir. Bursa Tahinli Pidenin coğrafi sınıra özgü üretim şekli vardır ve coğrafi sınır ile ün bağı bulunmaktadır.
Referanslar
Gedik, A. ve Kondakçı, Z. (2019). Tahinli Pide. İçinde; Bursa Mutfağı Cennet Sofrası. Bursa, Furkan Ofset; Küçükkaya, K. (Editör). (2023). Gastro Bursa Gastronomi Turizmi Rehberi. Bursa: Bursa GTD. ; Özgören, A. S., Özcan Sinir, G. ve Çopur, Ö. U. (2024). Geçmişten Günümüze Bursa Mutfağının Gastronomi Değerleri. İçinde; Tıkır, İ. ve Özen, U. O. (Editör) Bursa’nın Lezzet Tarihi. Bursa, Star Ajans. ; Ulema, Ş., Karakaş, D. ve Semint, S. (2024). Coğrafi İşaretli Pastacılık ve Fırıncılık Ürünleri: Marmara Bölgesi Örneği, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 31(3), 573-596. ; https://www.bursa.bel.tr/haber/8-tahanli-pide-yedi-10-altin-kazandi-33387, (Erişim tarihi: 19.03.2025); https://ci.turkpatent.gov.tr/Files/GeographicalSigns/554839dd-b8b7-4dcd-9373-05fa6688f7fa.pdf, (Erişim tarihi: 19.03.2025).