Bursa Cevizli Lokum, çeşitli baharatlar kullanılarak tatlandırılan ceviz içi harcının mayalı hamur içerisine konularak rulo şekline getirilmesi ile hazırlanan, üzerine yumurta sarısı sürülerek susam eklenen hamur işidir. 

Türk dil Kurumu'na (TDK) göre lokum nişasta ve şeker ile hazırlanan küp şeklindeki şekerlemelere verilen genel isimdir. Bursa Cevizli Lokum temelde Selçuklu mutfağından günümüze gelen bir “nukul” çeşididir. Nukul Selçuklu mutfağında ceviz, kıyma, baharat ve toz şeker ile hazırlanan bir unlu mamuldür. Lokum kelimesi muhtemelen nukul kelimesinden türetilmiştir. Samsun’un coğrafi işaretli Bafta Nokulu da Bursa Cevizli Lokuma benzer şekilde ceviz içi, üzüm ve şeker ile hazırlanan harcın mayalı hamura rulo biçiminde sarılması ile hazırlanmaktadır. Bunun yanı sıra Erzurum Tuzlu Lokumu, Rize Enişte Lokumu, Çankırı Çerkeş Lokumu da “lokum” adıyla anılan coğrafi işaretli diğer unlu mamullerdir. 

Osmanlı döneminden günümüze kalan cevizli lokum Bursa’da geleneksel mutfağın bir parçasıdır. Düğün, nişan, kına gecesi, sünnet gibi etkinliklerde ikram edilen cevizli lokum Bursa’da arife günlerinde bayram hazırlığı olarak evlerde hazırlanmaktadır. Bursa Cevizli Lokum Bursa’da pek çok pastane ve fırın işletmesinde günlük olarak üretilmektedir. 

Bursa Cevizli Lokum un, su, tuz, maya, ayçiçeği yağı veya zeytinyağı ile hazırlanan hamurun sıvıyağ ile açılması ardından ceviz içi, yenibahar, tarçın ve şeker ilavesi ile rulo olarak sarılması 4-5 cm kalınlığında kesilmesi sonrasında mayalama işlemi için hamur tepsiye dizilerek üzerine susam serpilmektedir. 180- 200 °C’de tercihen taş tabanlı kara fırında ve odun ateşinde 45 dakika kadar pişirilmektedir. 

Bursa Cevizli Lokum, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında korunmak üzere 01.11.2021 tarihinde mahreç işareti verilerek Bursa Ticaret ve Sanayi Odası tarafından tescil ettirilmiştir. Bursa Cevizli Lokumun coğrafi sınıra özgü üretim şekli vardır ve coğrafi sınır ile ün bağı bulunmaktadır.

Referanslar

Gedik, A. ve Kondakçı, Z. (2019). Bursa Mutfağı Cennet Sofrası. Bursa: Bursa Valiliği. ; https://ci.turkpatent.gov.tr/Files/GeographicalSigns/becfaa58-174d-40e0-a5b5-9e88264054da.pdf, (Erişim tarihi: 19.03.2025); https://ci.turkpatent.gov.tr/Files/GeographicalSigns/227.pdf, (Erişim tarihi: 19.03.2025); https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/bursa/neyenir/cevizli-lokum, (Erişim tarihi: 19.03.2025); Küçükkaya, K. (Editör). (2023). Gastro Bursa Gastronomi Turizmi Rehberi. Bursa: Bursa GTD; Özgören, A. S., Özcan Sinir, G. ve Çopur, Ö. U. (2024). Geçmişten Günümüze Bursa Mutfağının Gastronomi Değerleri. İçinde; Tıkır, İ. ve Özen, U. O. (Editörler) Bursa’nın Lezzet Tarihi (s. 26-42) Bursa: Mümin Ceyhan Bursa Kültür Kaynakları Araştırma Kütüphanesi; Özgüdenli, O. G. ve Uzunağaç, Ö. (2014). Selçuklu Anadolusu’nda Ekmek, Marmara Türkiyat Araştırmaları Dergisi,1(1): 43-72; Ulema, Ş., Karakaş, D. ve Semint, S. (2024). Coğrafi İşaretli Pastacılık ve Fırıncılık Ürünleri: Marmara Bölgesi Örneği, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 31(3): 573-596.