Türkiye’de bilhassa Anadolu’nun iç kesimlerinden başlayarak Karadeniz ile Akdeniz arasına uzanan geniş bir coğrafyada halk arasında “patates” yerine “kumpir,” “gumpir” veya “gömpir” gibi farklı yerel adlandırmaların kullanıldığı görülmektedir (Bläsing, 2008). Kumpir, temel bileşeni fırınlanmış patates olan ve hazır yemek kategorisinde değerlendirilebilecek bir üründür. Bu yemek pişirilen patatesin içine kaşar peyniri ve tereyağı eklenerek hazırlanmaktadır. Sade biçimde ya da çeşitli sebze, et ürünleri ve turşularla zenginleştirilerek servis edilmektedir (Oktay vd. 2006; Öztürk 2022). Kumpir özellikle 1990’lı yıllardan itibaren iri boyutlu fırın patateslerin ezilmesi ve içerisine farklı meze çeşitlerinin katılmasıyla hazırlanan bir yemek türü olarak yaygınlaşmıştır (Url 1). Kumpir, etimolojik olarak Bulgar dilinde “patates” anlamına gelmektedir. XX. yüzyılda Yugoslavya coğrafyasında pişmiş patatesin içine salata eklenerek hazırlanan ve “kumpir” adıyla bilinen bu yemek türü Bulgaristan aracılığıyla Türkiye’ye taşınmıştır. Günümüzde benzer bir yemeğe İngiltere’de “Baked Potato” adı verilmektedir ve bu tarz yiyecekler dünyanın farklı bölgelerinde farklı biçimlerde tüketilmektedir (Hasdemir 2022).

Kumpir günümüzde İstanbul’un önemli turistik bölgelerinden biri olan Ortaköy ile özdeşleşmiş, sokak lezzetleri arasında yer alan bir yemektir (Uzut 2022; Bozkurt 2021). Bu yemek Yugoslavya’da fırınlanmış patatesin içerisine çeşitli salataların eklenmesiyle ortaya çıkmıştır. Bulgaristan mutfağından Türk mutfağına geçmiş olan kumpir, zamanla Türk tüketicilerin damak tadına uygun biçimde yeniden şekillendirilmiştir. Ortaköy’ün gastronomik kimliğini dönüştüren bu yiyecek özellikle turistlerin ilgisini çekmekte ve İstanbul’a gelen ziyaretçilerin Ortaköy’de deneyimledikleri önemli tatlar arasında yer almaktadır (Akçay 2024).