Ukrayna Mutfağı
Gastronomi Dünya Mutfağı
-
2020
Ukrayna’nın iklimi, yaz ayları sıcak ve kurak, kış ayları ise sert soğuktur. Birincil gıda hasat ürünleri arpa, mısır, pirinç, soya fasulyesi ve buğdaydır. Başlıca et ürünleri sığır eti ve dana eti, kuzu eti, domuz eti, tavuk, at ve tavşandır. Ukrayna’da en çok tercih edilen et çeşidi domuz etidir.
Ukrayna’daki başlıca tarım bitkileri şunlardır; patates, şeker pancarı, soğan ve lahana. Bu sebzeler, salatalar ve çorbalar için en yaygın kullanılan malzemelerdir. Ana yemeklerde, ara sıcak ve soğuklarda ve tatlılarda kıvam sağlamak için patates nişastasından faydalanılmaktadır. Ukraynalılar salatalarında ayçiçek yağı kullanmayı tercih etmektedir. Ukraynalılar baharat olarak en çok hardal, yaban turpu, sarımsak, soğan ve kırmızı ve karabiber tercih etmektedir.
Ukrayna’da yapılan festivallerin yüzde 27’lik kısmını gastronomi festivalleri oluşturmaktadır. Ukrayna mutfağında dört binden fazla çeşitte et yemeği bulunmaktadır. Yemeklerde domuz eti, balık, sebze, yumurta ve süt ürünleri kullanılmaktadır. Un kullanımı mutfak kültüründe yaygındır. Hamur işi tariflerine pasky, tistechka, pyrohy, makivnyky, verhuny, solodovnyky örnek olarak verilebilir. Mutfak kültüründe Polonya, Rusya, Macar ve Türkiye mutfaklarının etkisi görülmektedir. Ukrayna’da oldukça popüler olan lahana turşusu ve ev yapımı sosis geleneğinin Polonyalılara dayandığı söylenmektedir. Yağda yiyecekleri kızartma alışkanlığının ise, Türklere dayandığı belirtilmektedir. Ayrıca, Rusya’nın etkisi altında kurulan Odessa mutfağı, büyük ölçüde Yahudi, Gürcü, Ermeni, Özbek, Bulgar, Moldova ve Yunan mutfağından etkilenmektedir. Ancak bölge mutfağı bazı yemekleri ile özgünlüğünü korumaktadır. Kıyı bölgesindeki alanlarda balık ve deniz ürünleri ağırlıklı yemekleri bulunmaktadır.
Geleneksel yemeklerinden bazıları arasında borsht çorbası (pancar çorbası), kızarmış soğan sosu veya mantar sosu ile servis edilen pyrohy veya vareneky (patates veya peynirle doldurulmuş köfte) ve konserve sığır eti veya pirinç ve domuz etinden hazırlanan harcın kullanıldığı holubtsi (lahana sarması) sayılabilir. Noel’de haşhaş tohumu, buğday, fındık ve bal karışımı ile hazırladıkları kutia adında bir ürünleri de bulunmaktadır. Pyrohy veya vareneky ve holubtsi yemeklerinin, Türk yemeklerinden esinlenerek yapıldığı belirtilmektedir. Turtalar, lor köftesi ve ekmek kırıntısı kaplı köfte reçeteleri Avusturya-Macaristan ülkelerinden esinlenmiştir. Almanya’nın etkisi “sichenyky” yemeğinde (kıyılmış et, sebze, yumurta, mantar) görülebilir.
Referanslar
Bosyk, Z. ve Semeniuk, A. (2014). Hospitality of Ukrainians as a Form of Culinary Technologies Reception in the Multicultural Space of Ukraine (on the Exapmle of Gastronomic Festivals), National Academy of Managerial Staff of Culture and Arts Herald, 3: 77-81; Forero, O. ve Smith, G. (2010). The Reproduction of ‘Cultural Taste’amongst the Ukrainian Diaspora in Bradford, England, The Sociological Review, 58: 78-96; Zavalna, S. (2019). Ukrayna Gastronomi Festivalleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Ayrıntılı bilgi için bakınız
Traditional Ukrainian Cuisine. Food Culture, https://ukrainian-recipes.com/traditional-ukrainian-cuisine-food-culture.html, (Erişim tarihi: 22.03.2020); Ukrain, https://www.weatheronline.co.uk/reports/climate/Ukraine.htm, (Erişim tarihi: 22.03.2020); Ukraine – Agriculture, https://www.nationsencyclopedia.com/economies/Europe/Ukraine-AGRICULTURE.html, (Erişim tarihi: 22.03.2020).