Slovakya Mutfağı
Gastronomi Dünya Mutfağı
-
2020
Slovakya’nın dört farklı mevsimi olan karasal bir iklimi vardır. Kışlar tipik olarak soğuk ve kurak, yazlar sıcak ve nemlidir. Başkent Bratislava’daki ortalama günlük sıcaklık aralığı ocak ayında –üç derece ile iki derece ve Temmuz ayında 16 derece ile 26 derece arasındadır. Dağlık bölgelerde ortalama sıcaklıklar düşmektedir. Bratislava yıllık ortalama 650 milimetre yağış alırken, dağlar 1000 milimetreye kadar yağış alabilmektedir. Slovakya’da yetişen tarım ürünleri; buğday, arpa, mısır, şeker pancarı, patates, bezelye iken; üzüm bağları ve meyve bahçeleri bulunmaktadır.
Slovakya’da süt ürünleri üretimi tarih öncesi dönemlere kadar dayanmaktadır. MÖ 2000 yıl öncesine dayanan Domica Mağarası'nda bulunan pıhtılaşmış sütü süzmek için kullanılan koyun kemikleri ve seramiklerin arkeolojik bulguları ile bu durumu kanıtlanmaktadır. Günümüzde koyun sütünden yapılan Slovak ürünleri, özel niteliklere sahip yüksek kaliteli ürünleri temsil etmektedir.
Dağlık alanlarda genellikle peynir ve süt ürünleri tercih edilmektedir. Alçak alanlarda, daha baharatlı yemekler, lahanadan hazırlanan spesiyaller, kazları, lokše (yerel kızarmış gözleme) ve trdelník (tatlı) gibi ürünleri ve yemekleri bulunmaktadır. Slovakya’nın beslenme kültüründe süt, patates, lahana önemli rol oynamaktadır. Slovakya mutfağında Avusturya ve Macaristan’ın etkileri görülmektedir.
Domuz eti, sığır eti ve tavuk, Slovakya yemeklerinde kullanılan en popüler üç et türüdür. Tavşan ve geyik eti gibi vahşi hayvanlardan gelen etler Slovak restoranlarında yaygın olarak kullanılmaktadır ve aynı zamanda bazı evlerde de bu etlerin kullanıldığı görülmektedir. Slovakya mutfağında kuzu, ördek ve kaz çok kullanılmamasına rağmen, bazı restoranlarda kaz ziyafetleri (husacie hody) yapılmaktadır. Slovakya’da ekmek tercih edilen bir üründür. Avusturya’nın etkisi ile Slovakyalılar siyah ekmek (çavdar ekmeği) öğünlerde tercih etmektedir.
Geleneksel Slovakya yemekleri; bryndzove halushky (koyun peyniri –bryndza- ve kavrulmuş domuz pastırması ile patates köftesi), zemiakové placky (patates pancake), granadír (patatesli makarna), kızarmış peynir, schnitzel, lokse (patates pancake), kapustnica (ekşi lahana ve tütsülenmiş domuz sosisi çorbası, varyasyonları mantar veya erik ekleyerek yapılmaktadır), fasulye çorbası (fasulye, havuç ve maydanoz gibi çeşitli sebzeler kullanılmaktadır), sarımsak çorbası (genellikle tavuk suyu ile pişirilmektedir) gibi yemeklerdir. Slovakya’ya özgü ürünlerden bazıları bryndza (geleneksel Slovakya peyniri), diğer peynirler, parenica, ostiepok, korbacik, treska v majoneze (morina, mayonez ve çeşitli sebzeler içeren bir salatadır), jaternica (domuz ve pirinçten hazırlanan kan sosisi, klobasa (tuz, sarımsak –cesnak- ve biberli domuz sosisi) ve ayrıca alabalık ve sazandan yapılan balık yemekleri de bulunmaktadır.
Referanslar
Matlovičová, K. ve Pompura, M. (2013). The Culinary Tourism in Slovakia Case Study of the Traditional Local Sheep’s Milk Products in the Regions of Orava and Liptov, GeoJournal of Tourism and Geosites, 2 (12): 129-144.
Ayrıntılı bilgi için bakınız
Country Report on the State of Plant Genetic Resources for Food and Agriculture Slovak Rebuclic, http://www.fao.org/3/i1500e/Slovakia.pdf, (Erişim tarihi: 23.03.2020); Geography Slovakia, http://www.fao.org/forestry/country/18310/en/svk/, (Erişim tarihi: 23.03.2020); Slovak Gastronomy. https://slovakia.travel/en/slovak-gastronomy, (Erişim tarihi: 23.03.2020); Slovak Cuisine, http://www.slovakiasite.com/slovak-cuisine.php, (Erişim tarihi: 23.03.2020).