Şile Kestane Balı, Şile Balı’nın üretildiği alan, karakteristik özelliği ve coğrafi alan ile olan etkileşimi dolayısıyla coğrafi işaretli ürün olarak Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından 03.09.2021 tarihinde menşe adı türünde 879 numara ile tescil edilmiştir. Coğrafi işaret tescili ile birlikte kalitesi, gelenekselliği ve yöreye olan uygunluğu, yerel niteliklere bağlı ünü, denetim sistemleri ile koruma altına alınmıştır. Tescil ettiren kurumlar Şile Arıcılık ve Arı Ürünleri Tarımsal Kalkınma Kooperatifi ve Şile Belediyesi’dir.

Şile Kestane Balı; İstanbul’un Şile ilçesinde meşe ve kestane ağacı yoğunluklu ormanlarından üretilen bir bal çeşidi olmuştur. Çok fazla acı olmayan, buruk tada sahip olup rengi ise siyaha yakın koyu kahverengi olmuştur. Siyah rengini böğürtlen çiçeklerinden ve meşe ağaçlarında oluşan nektar salgılarından almaktadır. Modern kovanlarda üretilen Şile Kestane Balı geleneksel ve teknik arıcılık yöntemleriyle üretilmektedir. Şile Kestane Balı’nın Coğrafi Sınırı: İstanbul ili Şile ilçesi Sahilköy, Doğancılı, Alacalı, Sofular, Yeşilvadi,Meşrutiyet, Kızılcaköy, Satmazlı, Erenler, Korucuköy, Karamandere, Ahmetli, İmrendere, Ovacık, Çayırbaşı, Yeniköy, Kabakoz, Karabeyli, Akçakese, İmrenli, Karacaköy, Bozgoca, Şuayipli mahalleleri olarak belirlenmiştir.

Şile ilçesinin tamamında arıcılık faaliyetleri geçim kaynağı, ek iş ve hobi olarak yapılmaktadır. Tarım ve Orman Bakanlığı'na kayıtlı (AKS) yaklaşık 200 işletme bulunmaktadır. Bunun yanı sıra yaklaşık 200 aile hobi veya kendi ihtiyaçları ve ek gelir kaynağı olarak arıcılık faaliyeti yapmaktadır. Yaklaşık yirmi kadın arıcı faaliyette bulunmaktadır. Şile bölgesinde arıcıların bir kısmı S.S. Şile Arıcılık ve Arı Ürünleri Tarımsal Kalkınma Kooperatifi ve Ağva Arıcılar Derneği çatısı altında faaliyetlerini yürütmektedir. Şile’nin Yeniköy mahallesinde bir arıcılık merkezi bulunmakta ve merkez içinde bulunan tesiste Şile ve diğer bölgelerde üretilen balların gıda yönetmeliğine göre paketlemeleri yapılmaktadır. Yine merkezde arıcılara yönelik eğitim ve üretim faaliyetleri de gerçekleştirilmektedir. Şile’de ortalama 10.000 arı kolonisi bulunmakta olup yaklaşık 50.000 kilogram Şile Kestane Balı üretimi yapılmaktadır. Bununla birlikte farklı bölgelere gezgin arıcılık yapılarak Lavanta Balı, Yayla Balı, Çiçek Balı, Polen, Propolis üretimi de yapılmaktadır. Şile Kestane Balı üreticileri, kolonilerini mayıs ayının son haftasında kestane ağaçlarının yoğun olduğu daha önce sınırları belirlenen üretim alanlarına yerleştirerek kolonilerin yeni meraya alışmalarını sağlarlar. Esas nektar akımını öncesi kestane poleni de toplanarak derin dondurucuda muhafaza edilir. Kestane balı nektar akımı başladığında polen tuzakları devre dışı bırakılarak arıların rahat çalışmaları sağlanacak şekilde uçuş delikleri genişletilir. Haziran ayının son haftasında nektar akımı tamamlanır ve kovana gelen nektarın olgunlaşma süreci takip edilir. Süreç, hava ve nektar durumuna göre yedi ila on gün sürebilir. Bu süreç sonucunda olgunlaşan ve yaklaşık 2/3 sırlanan petekler sağılmak üzere kovanlardan alınarak sağım alanına taşınır. Bu sırada dolmuş olan propolis tuzakları da toplanarak hasat edilmek için derin dondurucuya konur.

Sağım alanına gelen petekler, arıcıların yardımlaşması ile sırları alınarak genel hijyene uygun sağım makinesinde süzülür. Süzülen petekler, onarılmak, kalan ballar temizlenmek ve bir sonraki üretim alanında kullanılmak üzere yağmalama olmaması için akşam saatlerinde kolonilere verilir.Sağımı yapılan Şile Kestane Balı süzgeçten geçirilir. Arı ve petek artıklarından arındırılarak dinlendirme kazanına aktarılır. Bir-iki gün dinlendirilen bal üzerinde oluşan köpük ve petek artıkları temizlenir. Yirmi beş kilogramlık lak kaplamalı bal tenekelerine doldurularak, analiz, dolum, etiketleme ve paketleme işlemleri için Denetim mercii üyesi Kooperatif temsilcisine teslim edilir.

Şile Kestane Balı, 2014 yılında İtalya’nın Torino şehrinde düzenlenen Uluslararası Yavaş Yiyecek (Slow Food) organizasyonunda sergilenmiş ve “Ark of Taste” (Nuh’un Ambarı) adlı dünya genelinde kaybolmaya yüz tutan gıdalar listesine eklenmiştir. Aynı zamanda Şile Kestane Bal’ından üretilen Kestane Balı Sirkesi de Ark of Taste (Nuh’un Ambarı) listesinde yer almaktadır. 1996 yılında kurulan Nuh'un Ambarı, unutulmuş ve tehlike altındaki gıda ürünlerini koruma amacı güden bir katalog olmuştur. Bu katalog, meyveler, sebzeler, hayvan ırkları, peynirler gibi çeşitli ürün kategorilerinde kaydedilmiş ürünleri içerip kaliteli gıdayı destekleyen ve kullanıcılarına eşsiz bir kaynak sunar. Nuh’un Ambarı, şu anda 83 ülkeden 2050 gıda ürününü içermektedir. “Yerelliğin Dünya ile Buluşması” sloganıyla, yerel veya diğer bir deyişle otantik ürünlerin gelecek nesillere bozulmadan aktarılması amacıyla alınan yasal tedbirler, coğrafi işaretleri tanımlamaktadır.

Şile Kestane Balı, yerel ekonomiye ve gastronomiye önemli katkılar sunmaktadır. Yerel ekonomiye katkı açısından, Şile ilçesinde yaklaşık 200 işletme ve birçok aile için geçim kaynağıdır. Kadın arıcıların da faaliyet göstermesiyle toplumsal cinsiyet eşitliğine destek olmaktadır. Arıcılık kooperatifleri ve eğitim merkezleri, arıcıların bilgi ve becerilerini artırarak daha verimli üretim yapmalarını sağlamaktadır. Gastronomiye katkı açısından, bu bal, kendine has tadı ve rengiyle yerel mutfağa özgün tatlar katmaktadır. Uluslararası alanda tanınmış olması, Türkiye’nin gastronomi turizmine olan ilgiyi artırmaktadır. Ayrıca, kestane balı sirkesi gibi yan ürünler de gastronomik çeşitliliği zenginleştirmektedir. Doğal ve geleneksel üretim yöntemleriyle üretilen Şile Kestane Balı, sağlıklı ve sürdürülebilir bir gıda kaynağı sunmaktadır.