Türkiye, Avrupa ve Asya kıtalarının birleşim noktasında yer alarak, farklı iklimlerin etkisi altında geniş bir bitki çeşitliliğine ev sahipliği yapmaktadır. Bu durum, arıcılık ve bal üretimi için son derece uygun koşullar sunmaktadır. Türkiye, çeşitli ekolojik ortamlara adapte olabilen farklı arı ırkları ve türleri ile yıl boyu polen ve nektar sağlayan zengin flora kaynaklarına sahiptir. Bu sayede, ülkenin farklı bölgelerinde kendine has özellikler taşıyan pek çok bal türü üretilmektedir.

2019 yılında Türkiye'de toplam 8.108.424 arı kovanı bulunmakta olup, bu kovanlarla ilgilenen 81.830 işletme mevcuttur. Her arıcıya ortalama 99 kovan düşmektedir. Dünya çapında kovan başına ortalama bal üretimi 20 kilogram civarındayken, Türkiye'de bu rakam 13-17 kilogram arasında değişmektedir. Gıda ve Tarım Örgütü'nün (FAO) verilerine göre, 2018 yılında dünya bal üretiminde yüzde 27,47 oranıyla Çin birinci, yüzde 5,91 ile Türkiye ikinci sıradadır. Türkiye’yi sırasıyla yüzde 4,51 ile İran, yüzde 4,11 ile ABD, yüzde 3,90 ile Rusya takip etmektedir. Toplamda dünya bal üretimi 490.839 ton olup, Çin en büyük üretici ülke konumundayken Türkiye 105.532 tonluk üretimiyle ikinci sırada yer almaktadır.

Türkiye’de bal pazarı oldukça büyük olup, yerel ve tescilli ürün sayısı fazladır. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2023 verilerine göre, Ordu ili yüzde 16,5 oranıyla bal üretiminde lider konumdadır. Onu yüzde 10,07 ile Adana ve yüzde 7 ile Muğla takip etmektedir. Dördüncü sırada yer alan Sivas’ın Zara ilçesinde üretilen bal, bölgenin iklim ve bitki örtüsünün uygunluğu sayesinde kendine özgü lezzet, aroma ve görünüm özellikleriyle dikkat çekmektedir.

Zara ilçesi, Türkiye'nin Sivas iline bağlıdır ve bölgedeki doğal zenginlikleriyle bilinmektdedir. Zara’nın zengin florası, yüksek rakımları, temiz havası ve su kaynakları, arıcılık faaliyetleri için oldukça elverişli bir ortam sunmaktadır. Bu özellikler, Zara balının yüksek kaliteye sahip olmasına katkıda bulunmaktadır. Zara balı, özellikle bölgedeki kekik, geven, ballıbaba ve adaçayı gibi doğal bitkilerin çiçeklerinden elde edilen polenlerle üretilmektedir. Bu bitkilerin arıların topladığı nektar ile beslenmeleri sonucunda, balın zengin aroması ve besleyici özellikleri ortaya çıkar. Zara ilçesinin rakımı 1300-1500 metre arasında değişmektedir. Bu yüksek rakım, bölgedeki flora çeşitliliğini artırırken, arıcılık faaliyetleri açısından da ideal koşullar sunmaktadır. Ayrıca bölgenin sert karasal iklimi, arıların sadece belli dönemlerde nektar toplamasına olanak tanıyarak, Zara balının yoğun ve kaliteli olmasını sağlamaktadır. Zara’nın bitki örtüsü içinde bulunan kekik, geven ve ballıbaba gibi bitkiler, balın karakteristik tat ve kokusunu etkilemektedir.

Zara balı, koyu renkli ve yoğun kıvamlıdır. Bölgedeki bitki çeşitliliği, balın hem aroma hem de besin değerini olumlu etkilemektedir. Zara balı, yüksek oranda antioksidan ve anti bakteriyel özellikler taşımaktadır. Bu özellikler, balın bağışıklık sistemini destekleyici ve iyileştirici etkileriyle bilinmektedir. Ayrıca Zara balı, şeker oranı bakımından dengelidir, bu da balın raf ömrünü uzatır ve kalitesini korumaktadır.

Zara’da arıcılık, genellikle geleneksel yöntemlerle yapılmaktadır. Bölge arıcıları, doğal yollarla bal üretimine özen gösterir ve kimyasal kullanmadan, organik bal elde etmeye çalışmaktadır. Arıların bakımında ise genellikle yerel bitkilerden elde edilen polenlerle besleme yapılmaktadır. Zara balı, genellikle ilkbahar ve yaz aylarında hasat edilir, bu da balın taze ve kaliteli olmasını sağlamaktadır.

Zara balı, sadece yerel değil, ulusal pazarlarda da talep görmektedir. Bölgedeki arıcılar, ürettikleri balı genellikle kooperatifler aracılığıyla satmakta ve bu durum hem üreticilere hem de tüketicilere fayda sağlamaktadır. Zara balı, yerel ekonomiye de önemli katkılarda bulunmaktadır. Bal üretimi, Zara ilçesinde istihdamı artıran ve bölge halkının geçimini sağlayan önemli bir tarımsal faaliyettir. Zara balı, doğal antibiyotik özellikleri ve antioksidan zenginliği sayesinde sağlık açısından çeşitli faydalar sunmaktadır. Bal, yara iyileştirici, sindirimi düzenleyici ve enerji verici özellikleriyle bilinmektedir. Özellikle Zara balı, bağışıklık sistemini güçlendirici ve soğuk algınlığı gibi hastalıklara karşı koruyucu etkiler göstermektedir. Ayrıca antioksidan içeriği sayesinde vücutta serbest radikallerin etkisini azaltarak, hücre yenilenmesini desteklemektedir.