Malay Yarımadası’nın batı kıyısındaki küçük bir balıkçı köyü olan Melaka, XVI. yüzyılın başlarında önemli bir limana dönüşmeye başladı. Melaka stratejik öneme sahip bir liman ve çok kültürlü bir merkez olarak tanınmaktadır. Bu bölgenin yerel yemekleri, kakule, biber, karanfil ve egzotik sebzeler gibi baharatlar da dâhil olmak üzere yurtdışından gelen yeni yiyeceklerden etkilendi. Ayrıca bu dönemde Maleka’ya gelen Arap tüccarlar yanlarında İslam dininin kültürel uygulamalarını getirdi. XV. yüzyılda Avrupalılar baharat aramak ve krallıklarını genişletmek için Güneydoğu Asya’ya girmeye başladılar. Avrupalılar sadece baharat aramakla kalmayıp, aynı zamanda fıstık, ananas, avokado, domates, kabak ve kabak gibi birçok yeni malzemeyi bu bölgeye tanıttılar.

Ülkenin kültürel manzarası XIX. yüzyılda değişti. Malezya ve Singapur İngiliz sömürge yönetimi altındayken, İngilizler sırasıyla lastik mülklerde ve kalay madenlerinde çalışmak için bölgeye çok sayıda Kızılderili ve Çinli getirildi. Hintli ve Çinli işçilerin akını Malezya kültürü, dili ve yemeği üzerinde güçlü bir etkiye sahip oldu.

Güneydoğu Asya’da bulunan anayasal bir monarşi düzenine sahip olan Malezya Devleti, 1957 yılında bağımsızlığını elde edinceye kadar İngiliz sömürgesi altındadır. Nüfus, çoğunlukla İngilizlerin getirdiği Plantasyon işçilerinin torunları olan Malaylar, Çinliler ve Hintlilerden oluşmaktadır. Egemen din İslam olmakla birlikte Budizm, Hinduizm, Taoizm ve Hristiyanlık da yaşatılan dinlerdendir. Malezya’nın bu etnik ve dini kültürel çeşitliliği mutfak kültürüne zenginlik olarak yansımaktadır. Genel hatları ile Malezya mutfağı Endonezya kültüründen etkilenmekle beraber mutfakta Çin ve Hint unsurları da görülmektedir. Çinliler ve Malaylar arasında yapılan evlilikler sonucunda bu iki kültürün unsurlarını birleştiren nyonya adı verilen farklı bir pişirme tekniği ortaya çıktı. Gastronomik ürünleri, özellikle Malezya, Çinli, Hintli ve diğer etnik gruplardan oluşan çeşitli kültürün bir karışımıdır. 1970 yılının başlarında bu etnik gruplar arasındaki kültürleşme ve asimilasyon, Malezya’nın yerel yiyecek ve içeceklerine eklenerek kültür ve gastronomi mirası yaratmıştır.

Malezya mutfağında, baharatlar, aromatik bitkiler ve kökler neredeyse tüm yemeklerde kullanılmaktadır. Fakat yemeklerdeki baharat oranları diğer Asya ülkelerine nazaran daha azdır. En yaygın baharat/çeşni türleri; tarçın, kişniş, kimyon, kakule, anason, zerdeçal, demirhindi, acı biber ve sambal belachan olarak bilinen biberli karides ezmesidir. Pirinç en önemli gıda hammaddesidir. Pirincin yanı sıra erişte ve ekmek de tüketilmektedir. Et, deniz ürünleri ve sebze temel gıda maddeleri arasındadır. Bölgedeki Müslümanlar domuz eti, Hindular ise sığır eti tüketmezler. Genellikle etler kalın bir sos ile pişirilmektedir. Kızarmış balık ve deniz ürünleri çoğunlukla zerdeçal tozu ile tatlandırılmaktadır. Yemeklerinde Hindistan cevizi ve sütü sıkça kullanılmaktadır. Uzun fasulye, patlıcan, kabak, bamya, yapraklı yeşillikler, su kabağı, acı kavun, Çin lahanası ve brokoli türleri en çok bilinen sebzeler arasındadır. Bölgede soya ürünleri (soya peyniri, soya sosu) de sıkça tüketilmektedir. İçecek olarak süt veya limon ile tatlandırılmış gül şurupları, çay, kahve türevleri, meyve suları ve hindistan cevizi sütü tercih edilmektedir. Müslüman olmayan yerli gruplar için pirinç birası (sabah tapai) ve leheng en çok tüketilen alkollü içeceklerdir. Temel yemekleri şunlardır:

Güveç: genellikle Hindistan cevizi sütü eklenerek hazırlanan tavuk, et ve sebzelerin kavrulmasıyla yapılmaktadır. Kızartılmış veya ızgara etler; kızartılmış domuz (gayrimüslimler için), kızarmış ördek; baharatlı fıstık soslu kömür ızgara şiş tavuk parçaları (satay). Et, deniz ürünleri ve sebze çorbaları; domuz eti ve ot çorbası (bak kut teh). Çorbalı veya çorbasız erişte; et, balık veya Hindistan cevizi sütü olan veya olmayan deniz mahsulleri ile baharatlı erişte (laksa Penang); deniz ürünleri ile kızarmış erişte (char kuay teow). Balık ve deniz ürünleri; sıcak ve ekşi balık (ikan asam), acı sirke ile marine edilmiş balık (acar kunyit ikan). Sebze yemekleri; karidesli hamur soslu beyazlatılmış sebzeler (lalap, pecal). Pirinç yemekleri; Hindistan cevizi sütünde pişirilen nasi lemak, çeşitli otlar ve rendelenmiş balık ile lezzetlendirilen nasi ulam.

Malezya’da günde üç öğün yemek yenilmektedir. Ana öğünler haricinde ara atıştırmalıklar da tüketilmektedir. Kahvaltılarda genellikle Çin usulü kızartılmış ekmek ve pirinç lapası ile sunulan et, balık ve sebzeli erişte tüketilmektedir. Erişte, Hint Ekmeği (roti), sıkıştırılmış pirinç (ketupat) ve baharatlı fıstık soslu kömür ızgara şiş tavuk parçaları (satay) yemekleri ise öğle öğününde tercih edilmektedir. Akşam yemeği çorba, et veya balık ile yapılmış iki veya üç garnitür, sebze tabağı, pirinç ve son olarak taze meyvelerden oluşmaktadır. Yemek yeme şekilleri etnik ve dini kökenlere göre farklılık göstermektedir; çatal ve kaşığın yanı sıra Müslüman Malezyalılar ve Kızılderililer sağ elleriyle yerken Çinli Malaylar yemek çubukları kullanmaktadırlar.

Malay toplumu geniş pişirme yöntemi terminolojisine sahiptir. Kuru ısı yöntemleri (menumis, menyangai, menyalai, melayur) ve nemli ısı yöntemlerinin (menanak, mencelur, mereneh) yanı sıra hem kuru hem de nemli ısıyı içeren pişirme yöntemleri de bulunmaktadır. Baharat, biber ve arpacık dövmenin yanı sıra ezme, macun gibi tarifler hazırlamak için kullanılan taştan yapılmış bir el değirmeni (batu giling) ve havan (lesung batu) geleneksel mutfak ekipmanları arasında büyük öneme sahiptir. Modern çağın ürünü olan mutfak robotlarının yaygınlaşmasına rağmen Malezya’da arpacık soğan, sarımsak, zencefil ve biber gibi ıslak ve taze malzemelerin dövülmesi için geleneksel yöntemler tercih edilmektedir. Geleneksel Malay mutfak tasarımının bir başka önemli unsuru ise bir nevi soba olan dapur kongkong’dur. Odun kömürü sobası bir masaya benzeyen dapur kongkong, kil ve tuz karışımından yapılır. Günümüzde dapur kongkong çoğu hanenin mutfaklarında kullanılmaz. Geleneksel ekipman ve araçlar sadece kırsal alanda veya köylerde, özellikle de evlilik törenleri ve Hari Raya Aidilfitri gibi özel günlerde kullanılmaktadır.

Özellikle hawker tezgâhlarında veya küçük gıda dükkânlarında yemek yenilmesi çok yaygındır. Bu tezgâhlar, ayrıntılı malzemeler ve teknikleri içermesi nedeniyle evde yapılması zor olan gıdaların hızlı ve kolay şekilde üretilmesine yönelik tasarlanmış durumdadır. Erişte veya tatlı hindistancevizi ve pirinç kekleri gibi atıştırmalıklar bu işletmelerde sıklıkla satılan ürünler arasında yer alır. Geceleri boş otoparklara kurulan Hawker tezgâhlar çok geç saatlere kadar açıktır. Ayrıca Malezyalıların tatlı yiyeceklere karşı düşkünlükleri sebebiyle sokaklarda pastane ve şeker dükkânları oldukça fazladır.

Malezya’daki Müslümanların Ramazan Bayramı olan Hari Raya Aidilfitri bayramında buğulanmış pirinç, maya (ragi) ve şekerden yapılan tapai mutlaka sunulmaktadır. Fermente bir yiyecek olan tapai, Malay düğünlerinde sıklıkla ikram edilmektedir. Hari Raya Aidilfitri sofralarında geleneksel bir hamur tatlısı olan kuih bahulu da yerini almaktadır. Malay Müslümanlarınca yeni doğan bebekler için, doğumun yedinci gününde kesilen kurban olan aqiqah ritüelinde ihtiyaç sahiplerine evlerine götürmeleri için pişmemiş et sunulmaktadır. Aqiqah ile aynı gün gerçekleştirilen, bebeğin ilk saç kesiminin kutlandığı cukur jambul geleneğinde ise, Hindistan cevizi ve davet edilen tüm müşterilere törene katıldıkları için geleneksel bambu çubuktaki bir çiçeğe bağlı haşlanmış yumurta (bunga telur) sunulmaktadır.