Kestane Şekeri
Gastronomi Türk Mutfağı Doğal ve Kültürel Miras Yemek/Yiyecek Coğrafi İşaretli Ürün
-
2024
Tatlı olarak yenen ya da pastanecilikte kullanılan şekerli kestane şekerlemesine kestane şekeri adı verilmektedir. Kestane şekerinin kökeni, ilk olarak XVI. yüzyılda Fransızca bir terim olan Marron Glacé’ye dayanır. Kestane şekerinin tam olarak nerede ortaya çıktığı konusunda net bir bilgi bulunmasa da bilinen ilk yazılı tarifi XVII. yüzyılın sonlarında ortaya çıkmıştır. Bursa ve çevre illerde üretimi gerçekleştirilen kestane meyvesi ve bu meyvenin işlenmesiyle elde edilen kestane şekeri il merkezi ve çevre illerde bulunan işletmelerde üretilmektedir. Türk Patent ve Marka Kurumunu verilerine göre, kestane şekerinde ülkemizde iki ilin Mahreç İşareti türüyle Coğrafi İşaret aldıkları görülmektedir. Bunlardan ilki İzmir’in Ödemiş ilçesinde üretilen Bozdağ Kestane Şekeri 2000 yılında tescillenirken; Bursa Kestane Şekeri ise 2021 yılında Coğrafi İşaretli olarak tescillenmiştir. Kestane şekeri Bursa ve İzmir’in yanı sıra Aydın, Kastamonu ve Sinop illerinde de üretilmektedir.
Bozdağ kestane şekeri, kestane meyvelerinin iri, parlak olduğu, bütünlüğünün korunduğu ve lezzetiyle öne çıkan bir kestane şekeridir. Daha çok Ödemiş ilçesindeki Hacı Hasan, Kemer, Yılanlı, Elma Bağı ve Ovacık köylerinde yetiştirilmektedir.
Bursa kestane şekeri ise, ilde 1900’lü yılların başından itibaren üretilmektedir. Bursa kestane şekerinde meyve oranı en az yüzde 63-71 oranları arasında yer almalıdır. PH değeri ise 5-5,8 arasında olmalıdır. Bursa kestane şekeri hazırlanırken kolay soyulabilen, ince kabuklu kestaneler kullanılmaktadır. Meyvedeki kabuk oranı ise yüzde 25 ve altında olmalıdır. Tercihen kabuk rengi çok koyu olmamalıdır. Bursa kestane şekerinin rengi kehribar ve sarımsıdır.
Bursa kestane şekerini hazırlama yöntemi şu şekildedir: “Öncelikle kestanenin dış kabukları bıçakla kesilerek atılır, ince iç kabuğu da sıcak suyun içerisinde yumuşatılarak soyulur. Daha sonra ince tülbentlere sarılarak tencereye yerleştirilir. Başka bir tencerede şeker ve su karışımı (bir kilo şekere yarım kilo su) orta sıcaklıkta ateşte kaynatılarak şerbet elde edilir. Hazırlanan şerbet kestanelerin üzerine dökülerek hafif ateşte iki saat kadar kaynatılır, kaynama sırasında şerbetin kıvamı sürekli kontrol edilir, kaynamanın bitiminde kestane şekeri bir gün soğumaya bırakılır.”
Referanslar
Altaş, A. (2017). Ülke tanıtım çalışmaları kapsamında kullanılan gastronomik ögeler: "Home of Turkey” kampanyası afişleri üzerine bir araştırma, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5(2): 81 - 102; Kültür Portalı (2024). Bursa Kestane Şekeri; https://www.kulturportali.gov.tr/portal/bursa-kestane-sekeri, (Erişim tarihi: 12.01.2024).
Kültür Portalı (2024). Kestane Şekeri–Bursa, https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/bursa/nealinir/kestane-sekeri, (Erişim tarihi: 12.01.2024); Lezzet Yurdu (2024). Kestane Şekeri, https://www.lezzetyurdu.com.tr/urun/kestane-sekeri/, (Erişim tarihi: 12.01.2024); Türk Patent ve Marka Kurumu, (2024). Türkiye’nin Coğrafi İşaretleri, https://ci.turkpatent.gov.tr/anasayfa (Erişim tarihi: 15.01.2024).