Güney Avrupa Mutfağı
Gastronomi Dünya Mutfağı
-
2019
Güney Avrupa, Akdeniz’e uzanan üç yarımadayı (Balkan, İtalya ve İber) ve irili ufaklı birçok adayı içine alan geniş bir coğrafyayı kapsar. Arnavutluk, Bosna-Hersek, Hırvatistan, Karadağ, Makedonya, Sırbistan, Slovenya, Bulgaristan, Kosova, İspanya, İtalya, Portekiz, Yunanistan ile Kıbrıs ve Malta adalarından oluşan Güney Avrupa mutfağı, çok kültürlülüğe ve çeşitliliğe dayanır. Tarih boyunca verimli toprakları, iklim koşulları ve coğrafi konumu nedeniyle farklı medeniyetlere ev sahipliği yapan Güney Avrupa ülkelerinin mutfak kültüründe birçok ortak malzeme ve yemek çeşidi bulunmakla birlikte ülkelerin beslenme alışkanlıklarının değişiminde savaş, göç ve istilaların etkisi bulunmaktadır. Güney Avrupa mutfağında genellikle uzun yaşamın kaynağı olarak nitelendirilen Akdeniz beslenme tipinin etkileri görülmekle birlikte her ülkenin kendine özgü geleneksel uygulamaları da mevcuttur. Güney Avrupa mutfağında, balık ve deniz ürünleri, peynir çeşitleri, sebze ve et yemekleri, hamur işleri, ekmek çeşitleri, zeytin ve zeytinyağı, domates, sarımsak, taze ot, sebze, meyve ve baharatların kullanımı yaygındır. Hava sıcaklığının çoğunlukla yüksek seyretmesi, soğuk içeceklere olan ilgiyi açıklar. İçecek olarak şarap, rakı ve benzeri alkollü içecekler ile kahve ön plana çıkar. Genellikle haşlama, kızartma ve yahni şeklinde pişirme yöntemleri kullanılarak hazırlanan yemekler sade, besleyici ve lezzetlidir. Balkan mutfağında köfte, dolma, kebap, musakka, meze ve baklava gibi yemekler Osmanlı mutfağının izlerini taşır. Türkiye’ye komşu ülke olan Yunanistan’da da Souvlaki olarak adlandırılan şiş kebaplar, Gyros (döner kebap), Tzatziki (cacık), Türk kahvesinin bir varyasyonu olan Greek coffee, baklava, kadaifi (kadayıf) ve ravani (revani) tatlıları gibi Türk mutfağına özgü lezzetler yer alır. İtalya Yarımadası peynir çeşitleri, rizotto, pizza ve makarna çeşitleri ile özdeşleşmiş durumdadır. İber Yarımadası’nda yer alan İspanya, son yılların gözde gastronomi kentidir.
Referanslar
Özen, A. E. (2016). Güney Avrupa Mutfağı. İçinde; H. Kurgun ve D. Özşeker Bağıran (Editörler), Gastronomi ve Turizm (207-231). Ankara: Detay Yayıncılık; Özgen, I. (2013). Uluslararası Gastronomiye Genel Bakış. İçinde; M. Sarıışık (Editör),Uluslararası Gastronomi (ss.15-16). Ankara: Detay Yayıncılık; Taşpınar, O. ve Demirkol, Ş. (2017). Dünden Bugüne Dünya Mutfakları. İçinde; M. Sarıışık (Editör) Tüm Yönleriyle Gastronomi Bilimi (ss.74-75.). Ankara: Detay Yayıncılık.