Gastrodiplomasi

Gastronomi Kavram Kamu Yönetimi

Küreselleşme ile artan dış ticaret ve turizm rekabeti, destinasyonların bu rekabet içerisinde etkin olmasını gerektirmektedir. Destinasyonlar etkin rekabeti; tarihi, kültürel ve yerel değerlerini ön plana çıkararak ve bilinirliklerini arttırarak sağlayabilmektedir. Bir destinasyona ait tarihi, kültürel ve yerel değerleri bünyesinde barındıran gastronomi değerleri dünyada gastronomiye verilen önemin arttığı günümüzde önemli bir tanınırlık ve pazarlama aracıdır. Öte yandan diplomasi, destinasyonların uluslararası antlaşmalar, toplantılar veya bunlardan bağımsız olarak kendini temsil etme sanatı ve eylemi olarak tanımlanmaktadır.

Diplomasi, uzmanlar tarafından ayrıca dış politikaları destekleyen bir araç olarak da görülmektedir. Tüm bu açıklamalar göz önünde bulundurulduğunda gastrodiplomasi, destinasyonların kendilerini gastronomiye ilişkin değerleri ile dünyada temsil etme ve pazarlama aracıdır. Destinasyonlarda uygulanan özel tarım uygulamaları ve yetiştirilen yerel gıdalar, destinasyona özgü gıda pişirme ve işleme teknikleri, mutfak kültürü, beslenme alışkanlıkları, gastronomi festivalleri ve müzeleri hatta yerel restoranlar gastronomiye ilişkin diplomaside kullanılabilecek değerlerdir. Uluslararası antlaşmalarla tanınan gastrodiplomasi unsurları ise yerel gıda ve yemeklere ilişkin alınan coğrafi işaretler, gastronomi alanında seçilen yaratıcı şehirler ve Michelin yıldızı alan yerel restoranlardır.

Destinasyonlar, gastrodiplomasi uygulamalarıyla diğer destinasyonlar arasında bilinirliklerini arttırmakta, yerel ürünlerini dünyaya pazarlamakta ve turizm talebini karşılamaktadır. Gastronominin sürdürülebilir ticaret ve turizmi de sağlaması XXI. yüzyılda gastrodiplomasiye verilen önemin artmasına neden olmuştur. Tarihte ilk olarak XIX. yüzyılda gastrodiplomasi örneklerine rastlanmaktadır. Bu yüzyıldan itibaren yerel yiyecek içeceklerini, soslarını, gıda pişirme ve işleme tekniklerini ve mutfak kültürlerini dünyada başarılı bir gastrodiplomasiyle pazarlayan Fransa ve İtalya gibi ülkeler günümüzde hala modern mutfağı oluşturan içerikleriyle anılmaktadır. İtalya tarafından 1986 yılında bir hareket olarak başlatılan ve postmodern dönemde bir mutfak devrimi haline gelen slow-food (yavaş yemek) akımı, 1990’da Amerika tarafından çerçevesi çizilen ve günümüzde Amerika ve Avrupa’da yoğun olarak yapılan organik tarım, Amerika ve İsrail’in dünyaya pazarladığı genetiği oynanmış tohumlar, Norveç’in gıda işleme tekniğiyle taze olarak lojistiğini tüm dünyaya yaptığı somonları, Uzakdoğu ülkelerinin sağlıklı yemek başlığıyla ön plana çıkardığı, dünyada bir beslenme eğilimi yaratan ve turizm taleplerini destekledikleri mutfak kültürleri son 50 yıldaki başarılı gastrodiplomasi örnekleridir.

Referanslar

Bucak, T. ve Yiğit, S. (2019). Gastromilliyetçilik ve gastrodiplomasi kavramları üzerine bir değerlendirme, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(4): 1305-1320; İskit, T. (2018). Diplomasi: Tarihi, Teorisi, Kurumları ve Uygulaması. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları; Türker, N. Gastrodiplomasi Türk Mutfağının Tanıtımında Bir Araç Olabilir Mi? Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(1): 14-29.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Yıldırım, E. (2019). Yemek, Ulusal Kimlik ve Milliyetçilik İlişkisi Üzerine:” Çiya” Markası ve” Turquality” Programı Örnekleri Üzerinden Bir Yaklaşım Denemesi, Ekonomi Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, 4(2): 188-203.