Gastronomi Turizmi

Gastronomi Turizm Çeşitleri

İnsanların farklı kültürlere ait yiyecek-içecekleri ve sahip oldukları mutfak kültürünü, bölgeye ait geleneksel üretim, sunum ve tüketim yöntemlerini araştırmak, tanımak, deneyimlemek ve bunlarla ilgili düzenlenen etkinliklere katılmak amaçlı gezi motivasyonu sağlayan ve bu davranışı güdüleyen turizm çeşididir. Gastronomi kelimesinin ilk kez MÖ IX. yüzyılda Yunanlılar tarafından Akdeniz’deki yiyecek ve içecekleri anlatan bir terim olarak kullanıldığı, Berchoux (1801) tarafından 200 yıl önce bir şiir adı olarak kullanıldığı, Savarin (1755-1826) tarafından ilk resmi gastronomi çalışmalarının yürütüldüğü bilinmektedir.

Kültür turizminin alt başlığı olan gastronomi turizmi, gerek iç turizm gerekse dış turizm açısından oldukça önemlidir. Bir bölgenin sahip olduğu gastronomik imaj, hem o bölgenin destinasyon olarak belirlenmesinde hem de turistler üzerinde önemli rol oynamaktadır. Günümüzde, turistlerin bir ülkeyi ya da bölgeyi ziyaret sebeplerinden biri de o bölgeye ait mutfak kültürünü deneyimlemektir. Mutfak kültürü deneyimlerinin tümünü içeren gastronomi turizmi yerel üreticilere ekonomik kazanç sağladığı gibi turistler için de yüksek kalitede yiyecek ve içeceklerin üretimini sağlamaktadır. Ayrıca bölgede faaliyet gösteren yiyecek içecek işletmelerinin doluluk oranlarını arttırmakta, satışların artışını sağladığı gibi gelirin daha iyi yatırımlarda kullanımına imkân sunmaktadır.

Gastronomi turizmi yapılan bölge, hem kültürel kimliğini hem de kültürel mirasını insanlara aktararak bölgeye rekabet avantajı sağlamaktadır. Yerel halk üzerinde ekonomik açıdan olumlu etki yapan gastronomi turizmi sayesinde İspanya, Fransa gibi ülkeler turizm gelirlerinin büyük bir kısmını bu kapsamda düzenledikleri gastronomik etkinlikler sayesinde elde etmektedir. Gastronomi turizmine katılan turistlerin gelir ve eğitim seviyeleri yüksek, yeni kültürleri ve bu kültürlere ait ögeleri keşfetmeyi seven, bunun için özel bir zaman ayırabilen ve keşfettiği kültürlerde yeni lezzetleri öğrenmek ve deneyimlemek isteyen kişiler olduğu dikkat çekmektedir.

Gastronomi turizmi kapsamında ülkeler ve bölgelerin ulusal ve/veya uluslararası platformda düzenledikleri gastronomi etkinleri olarak; yöresel yemek ve/veya yerel ürün festivalleri, gastronomi ve yöresel mutfak müzeleri, yöresel ve geleneksel yemek kursları, yemek/gastronomi turları, ulusal ve uluslararası yemek yarışmaları şeklinde sıralanabilmektedir.

UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı kapsamında kabul edilen gastronomi şehirleri şu şekildedir; Popayán–Kolombiya, Chengdu–Çin, Östersund–İsveç, Jeonju–Güney Kore, Zahle–Lübnan, Florianopolis–Brezilya, Shunde–Çin, Tsuruoka–Japonya, Belém–Brezilya, Bergen–Norveç, Burgos–İspanya, Dénia–İspanya, Ensenada–Meksika, Gaziantep–Türkiye, Parma–İtalya, Phuket–Tayland, Rasht–İran, Tucson–Amerika Birleşik Devletleri, Alba–İtalya, Buenaventura–Kolombiya, Cochabamba–Bolivya, Hatay–Türkiye, Macao Özel Yönetim Bölgesi, Panama–Panama, Paraty–Brezilya, San Antonio–Amerika Birleşik Devletleri.

Referanslar

Aslan, H. (2010). Gastronomi Turizminin Turizm Eğitimi Programlarındaki Yeri ve Önemi-Bir Uygulama (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; Çalışkan, O. (2013). Destinasyon Rekabetçiliği ve Seyahat Motivasyonu Bakımından Gastronomik Kimlik, Journal of Tourism and Gastronoy Studies, 1(2): 39-51; Getz, D. ve Brown, G. (2006). Critical Success Factors for Wine Tourism Regions: A Demand Analysis, Tourism Management, 27(1): 146-158; Güzel, G. (2009). Gastronomi ve İnovasyon, İz Atılım Üniversitesi Dergisi, 8: 28-29; Harrington, R. J. ve Ottenbacher, M. C. (2010). Culinary Tourism-A Case Study of The Gastronomic Capital, Journal of Culinary Science and Technology, (8): 14-32; Ignatov, E. (2003). The Canadian Culinary Tourists: How Well Do We Know Them? (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Kanada: University of Waterloo; Kivela, J. ve Crotts, J. (2006). Tourism and Gastronomy: Gastronomy’s Influence On How Tourists Experience A Destination, Journal of Hospitality and Tourism Research, 30: 354-377; Long, L. (2003). Culinary Tourism. Kentucky ABD: The University Press; Mckercher, B., Okumuş, F. ve Okumuş, B. (2008). Food Tourism as a Viable Market Segment: It’s All How You Cook The Numbers, Journal Of Travel & Tourism Marketing, 25(2): 137-148; Pekyaman, A. (2008). Turistik Satın Alma Davranışında Destinasyon İmajının Rolü Afyonkarahisar Bölgesinde Bir Araştırma (Yayımlanmamış doktora tezi). Afyonkarahisar: Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; Sparks, B. (2007). Planning a Wine Tourism Vacation? Factors That Help to Predict Tourist Behavioural Intentions, Tourism Management, 28(5): 1180-1192; Uyar, H. ve Zengin, B. (2015). Gastronomi Turizminin Alternatif Turizm Çeşidi Olarak Değerlendirilmesi Bağlamında Gastronomi Turizm İndeksinin Oluşturulması, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(17):355-376; Wolf, E. (2006). Culinary Tourism The Hidden Harvest. Lowa: Kendall/Hunt Publishing Company.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

http://www.unesco.org.tr/Pages/519/129/, (Erişim tarihi: 20.07.2019.)