Nostalji; kişisel, kişiler arası, kültürel ve canlandırılmış olarak dört ana kategoride incelenmektedir. Doğrudan deneyime ve bireysel hatıralara dayanan nostaljiyi ifade eden kişisel nostalji; duygusal bir deneyimdir ve bireye özgüdür. Kişinin kendi yaşadığı veya özlem duyduğu zaman diliminin hayal edilmesi olarak da tanımlanabilir. Sosyolojik açıdan bakıldığında; birbirine benzeyen yapay mekânlar içine sıkışan bireylerin kendilerine has kişilikleri/farklılıkları yansıtacak mekân/nesne arayışına girdikleri görülmektedir. Bahsedilen bu arayış kendini değişik biçimlerde göstermekte, bireyler aidiyet duygusu yaşayabilecekleri aktivitelere yönelmektedirler. Bu aktiviteler; eski okul arkadaşlarıyla bir araya gelme, daha önce yaşanmış yerleri ziyaret etme olabileceği gibi eskide kalan tatlarla buluşma, yiyecek ve içeceklere özgü nostaljiyi yaşama şeklinde de kendini gösterebilmektedir.

Literatürde yer alan kimi yabancı araştırmalara göre nostalji; idealize edilmiş bir geçmişe özlem olarak tanımlanırsa, ideal geçmişe ait duygular eşzamanlı olarak yaşanmış olan kimi ses, koku ve tatlara da taşınmaktadır. Farklı objeler bireye nostaljiyi hissettirmekte, yiyecek ve içecekler de nostaljik birer unsur olabilmektedir. Örneğin; pişen bir kurabiyeye ait koku anne/büyükanne ile özdeşleşirken, özellikle çocukluğa dayalı ev hayatıyla ilgili nostaljik duyguları uyandırabilmektedir. Bireyin temel ihtiyaçlarından biri olduğu düşünüldüğünde yiyecek; bireyin kimliği bağlamında önemli bir faktördür ve temel kimlik belirleyicilerden biridir. Zira birey; salt fizyolojik anlamda değil aynı zamanda psikolojik ve sosyolojik anlamda da yediği şeydir ve çocukluğa ait konforlu yiyecekler yetişkinlik döneminde bir sığınak olabilmektedir.

Gastronomi-nostalji ilişkisi incelendiğinde, bireyi oluşturan asli unsurlardan birinin çocukluk döneminde tüketilen yiyecek ve içecekler olduğu ortaya çıkmaktadır. Gastronomik ve nostaljik unsurlar birey belleğinde iz bırakırken, kişilik özellikleri üzerinde de önemli etkiler yaratmaktadır. Her birey için “eskiden” kavramını tanımlayan nostalji aslında; geçmişi, geçmişteki bazı objeleri ve kişileri, anıları, çocukluk döneminde tüketilen yiyecek ve içecekleri de kapsayan geniş bir yelpazeyi ifade etmektedir. Yiyecek ve içecekler geçmişe olan özlemi yaşatan bir unsur olarak ele alındığında gastronostalji; bireylerin geçmişte tükettikleri yiyecek ve içeceklerin hafızalarında ne denli büyük bir öneme sahip olduğunu ortaya koyabilecek bir kavram haline gelmektedir. Nitekim; özellikle anne ve büyükannelere ait lezzetler birey hafızasında tazeliğini korumakta ve özlenmektedir.