Hatay ilinin tam merkezinde yer alır. Doğusunda Reyhanlı, kuzeyde Belen, batıda Samandağ ve güneyde Yayladağı ilçeleri bulunmaktadır. Ekonomik yapı öncelikle tarım ve ticarete dayanır. Son yıllarda yerli ve yabancı ziyaretçilerin inanç turizmi ve kültürel turizm alanında tercih ettiği destinasyonlar arasında yer almaktadır.

Antakya’da yaşam insanlığın yazıyı icadından çok daha öncelere Paleolitik Çağ’a kadar dayanmaktadır. Köklü tarihiyle birlikte alternatif turizm çeşitlerinin uygulanabilme imkanına sahip nadir bölgeler arasında yer alan Antakya Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanan Türkiye Turizm Stratejisi Marka Kent Eylem Planı (2007–2013) kapsamında 11 şehir arasında kültür marka kenti olarak kabul edilmiştir. Tarihi boyunca ticaret alanında çeşitli bölge insanları için konaklama ve bir kültür alışverişi merkezi haline gelmiş olan Antakya binlerce insanın konakladığı, başka bölge insanlarıyla hem eşya hem fikir alışverişinde bulunmaya imkân tanıyan bir coğrafyadadır. Bölgeyi ziyaret eden kişilerin yeni bilgi ve fikirlerle ayrıldıkları bir kültür merkezi olarak görev yapmış ve yapmaya devam etmektedir. Hıristiyanlıkta önemli bir yere sahip olan Aziz Petrus tarafından Hz. İsa’ya inananlara Hıristiyan (Hıristos) adının ilk kez burada verilmiş olması sebebiyle St. Pierre Kilisesi dini, tarihi ve kültürel anlamda büyük önem taşımaktadır. Dünyanın en büyük mozaik eser koleksiyonuna sahip ve 10.700 metrekarelik eser sergileme alanı ile dünyada en büyük müzelerden biri olan Hatay Arkeoloji Müzesi yine ilçe merkezinde bulunur. Gerek Hıristiyanlar için önemli hac bölgelerinden biri olması gerekse kültür, gastronomi ve doğal güzellikler bakımından önemli bir potansiyele sahip olmasına rağmen bölgeyi ziyaret eden turistler günübirlik turları ya da ortalama 1,5 gün konaklamayı tercih etmektedir. Bu açıdan bakıldığında Antakya’nın turizm gelişimine bugüne kadar yeterli derecede ilgi gösterilmemiş, gerekli yatırım ve tanıtım yapılamadığı söylenmektedir.

Hatay’ın turistik arz ve talep verilerine bakıldığında ilçe bazında turizm verilerinin detaylı bir şekilde olmadığı belirlendi. Buna karşın İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü istatistiklerine göre 2020 yılında Hatay’a gelen yerli ve yabancı ziyaretçi sayısı 108 bine yakındır. 2020 yılı Ocak ayı itibarıyla Hatay ili genelinde 144 belediye belgeli, 49 işletme belgeli, 11 yatırım belgeli konaklama tesisine, 7662 odaya ve 16.888 yatak kapasitesine sahiptir. Ayrıca Antakya’da yerel bazda toplam 46 seyahat acentası faaliyet göstermektedir. Ulaşım karayolu ve havayolu ile sağlanmaktadır. Hatay Havaalanı Antakya’ya 25 kilometre uzaklıktadır.

Antakya kent merkezinin yanı sıra ilçe çevresinde Harbiye, Şenköy, Küçükdalyan, Narlıca ve Maşuklu’da farklı çekiciliklere sahip olup ziyaretçileri ağırlamaktadır. Ziyaretçiler genel olarak inanç, kültür, ticaret ve yeme-içme motivasyonları ile Antakya’yı tercih etmektedir. Antakya termal kaynağa sahip olmakla birlikte termal otellerde ve kaplıcalarda termal turizm kapsamında hizmet ve tedavi olanakları da sunulmaktadır. Antakya arkeolojik sit alanları, tarihi Antakya sokakları, sabunhaneler, hanlar, çeşmeler, dini yapılar, anıtlar, şehitlik, mescitler, arkeoloji müzesi ve 3.500 metre uzunluğunda içinde farklı sektörlerden işletmelerin bulunduğu Türkiye’nin en büyük kapalı çarşılarından biri olan Uzun Çarşı gibi sıralanabilecek farklı turistik çekicilikleri bir arada barındırmaktadır. Antakya, Büyükşehir Belediyesi tarafından düzenlenen 23 Temmuz Festivali, Ağustos ayında Dünya Aba Güreşi Şampiyonası’na ev sahipliği yapmaktadır.

Antakya’yı tarih ve kültür amacıyla seyahat eden ziyaretçiler için ilk ve enler olarak değerlendirilen çekiciliklere sahiptir. Bölgedeki en önemli çekim merkezlerinden biri dünyanın ilk mağara kilisesi olan Aziz Petrus (St. Pierre) Kilisesi aynı zamanda Anıt Müze’dir. Yine Antakya-Harbiye yolu üzerinde yer ala Habib-i Neccar Camii, Anadolu sınırları içerisinde inşa edilen ilk cami ve Hz. İsa’ya inanan bir kişinin adının verilmesiyle de hoşgörü timsali dünya da tek cami olarak yer almaktadır. Antakya’nın kurulduğu tarihten (MÖ 300) itibaren tüm dönemlerde aynı yerde ve doğrultuda boydan boya uzanan ve iki Roma mili yani 1478 metre uzunluğunda dünyada aydınlatılan ilk cadde olan Kurtuluş Caddesi yine Antakya içindedir. Ayrıca Antakya kent merkezinde yapılacak bir otel inşaatının kazıları sırasında keşfedilen arkeolojik kalıntıların yerinde korunarak sergilendiği ve bu özelliğiyle yine dünyadaki sayılı örnekler arasında yer alan Necmi Asfuroğlu Arkeoloji Müzesi’de önemli turizm çekicilikleri arasındadır.

Yararlanılan Kaynaklar

Eykay, İ., Dalgın, T. ve Çeken, H. (2015). İnanç Turizmi Potansiyeli Açısından Antakya’nın Değerlendirilmesi, Journal Of Life Economics, 2(2): 59-74; Hatay Kültür Envanteri Antakya Cilt-1 (2011). İl Kültür Turizm Müdürlüğü, https://hatay.ktb.gov.tr/TR-60906/tanitici-brosur-ve-yayinlar.html, (Erişim tarihi: 5.5.2021); Kültür ve Turizm Bakanlığı (Hatay İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü) (2020)). Hatay, https://www.hatay.ktb.gov.tr/TR-201520/turizm.html, (Erişim tarihi: 2.5.2021); Kültür ve Turizm Bakanlığı (Hatay İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü) (2020)). İstatistikler ve Veriler, http://www. https://hatay.ktb.gov.tr/TR-60901/turizm-istatistikleri.html, (Erişim tarihi: 2.5.2021); Kültür ve Turizm Bakanlığı (Müzeler) https://muze.gov.tr/muze-detay?DistId=MRK&SectionId=NAM01, (Erişim tarihi: 5.5.2021).