Tarsus Aziz Pavlus Anıt Müzesi

Doğal ve Kültürel Miras Kilise Müze Etnografya Müzesi Anıt UNESCO Dünya Miras Alanı

(Tarsus, Mersin, 2001 - )

Mersin’in 28 kilometre doğusunda bulunan Tarsus ilçesinin Cumhuriyet mahallesinde bulunan yapı, Hristiyanlar tarafından Aziz Pavlus Anıt Müzesi olarak bilinmektedir. Kilise 1850 yılında Ortodoks Arap-Rum cemaati tarafından yaptırıldı. Hristiyan cemaatin ilçeden ayrılması sonucu uzun süre boş kalan kilise, 1993 yılına kadar farklı amaçlarla kullanıldı. 1994 yılında T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından koruma altına alındı ve Aziz Pavlus Anıt Müzesi olarak adlandırıldı. 1997-2001 yıllarında müze ve çevresinde restorasyon çalışmaları yapıldı. 2000 yılında UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'ne alınan Müze, restorasyon çalışmalarının tamamlanmasından sonra 2001 yılında ziyarete açıldı.

Çeşitli zamanlarda dini törenlerin de yapıldığı Kilise’nin önünde dört sütun tarafından taşınan kemerli narteks bulunmaktadır. Kilise’nin içine buradaki ana kapıdan girişi sağlanmaktadır. Dikdörtgen bir yapıya sahip Kilise’de girişin sağ ve solunda birer yarım sütun ve bu sütunların hizasında salonu üç nefe bölen iki sıra şeklinde dört serbest sütun yer bulunmaktadır. Orta nefte olduğu gibi, yan neflerde tonozlu ve nefleri birbirinden ayıran sütunların arası kemerlidir. Orta nefin tavanında Hz. İsa’nın doğusunda Yuhanna ve Matta’nın, batıda ise Markus ve Luka’nın yanı sıra bir göz motifi ve kuş figürünün freskleri bulunmaktadır. Apsisin üst bölümünde yer alan pencerenin her iki tarafında melek ve manzara tasvirleri bulunmaktadır. Çan kulesi Kilise’nin kuzeydoğusunda bulunmaktadır. Aziz Pavlus Anıt Müzesi’ni ziyarete gelen yerli ve yabancı ziyaretçiler dini ayin düzenleyebilmektedir.

Hristiyanlık açısından önemli olan ve M. S. I. yüzyıl başlarında Tarsus’ta doğan Aziz Pavlus, Yahudi ve Roma vatandaşlık haklarına sahip varlıklı bir aileden gelmektedir. İbranice “Saul” olan isminin Yunanca karşılığı “Pavlus”tur. Hristiyan olmadan önce Hristiyan düşmanı olan Aziz Pavlus, Hz. İsa’nın kendisine görünmesinden sonra gözleri kör olmuştur. Aziz Pavlus, Hz. İsa’nın adını diğer uluslara duyurmak için seçilen bir kimse olduğunun kendisine bildirilmesinden sonra gözleri tekrar açılır ve vaftiz olarak Hristiyan kabul edilir. Hristiyanlığın en önemli şahsiyetlerinden birisi olan Aziz Pavlus, kendisini “annesinin rahmindeyken tanrı tarafından seçilip görevlendirilen kişi” olarak tanımlamış ve tebliğ ettiği öğretinin “Mesih İncili” olduğunu vurgulamıştır.

Hristiyanlığın Anadolu’da ve Avrupa’da yayılmasını sağlayan en önemli kişilerden birisi olan Aziz Pavlus, M. S. 40 ve 67 yıllarında kutsal görev gezilerine çıktı. Son gezisinde Kudüs’te bulunan Aziz Pavlus burada tutuklandı ve Roma vatandaşı olduğu için Sezar’ın huzurunda yargılanmak üzere Roma’ya götürüldü. Roma’da, hapiste bir süre kalan Aziz Pavlus, İ.S. 64 veya 67 yılında başı kesilerek idam edildi.

Yararlanılan Kaynaklar

Gündüz, Ş. (2004). Pavlus Hıristiyanlığın Mimarı. Ankara: Ankara Okulu Yayınları; Isparta İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2019). St. Paul (Aziz Paulus), https://isparta.ktb.gov.tr/TR-71232/st-paul-aziz-paulus.html, (Erişim tarihi: 11.12.2019); Mersin İl Özel İdaresi (2009). Mersin: Ören Yerleri, Kaleleri, Müzeleri. İstanbul: Seçil Ofset; Türkiye Kültür Portalı (2019). St. Paul Anıt Müzesi, https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/mersin/gezilecekyer/st-paul-anit-muzesi, (Erişim tarihi: 11.12.2019).