Kültürel Miras

Kavram

Kültürel miras anıtlar, yapı toplulukları ve sitleri kapsamakta ve geçmişten günümüze ulaşan değerlerin, inançların, bilgilerin ve geleneklerin bir yansıması olarak değerlendirilmektedir. Kültürel miras yapımı çağdaş sosyo-kültürel bağlamda geliştirilen, miras öğelerinin yeniden biçimlendiği kültürel miras öğelerin niceliği, niteliği, tehditler, koruma sorunları, aktörlerin yüklediği anlamlar gibi birçok etken bulunmaktadır. Kültürel bir varlığın miras olarak kabul edilebilmesi için söz konusu varlığa toplum tarafından benimsenmesi ve sahip çıkması gerekmektedir. Kültürel varlık toplum tarafından kabul görmeli, korunmalı, eğer somut olmayan kültürel varlık ise sürekliliği sağlanmalı ve insanlar tarafından fark edilmelerinin yanında tanınmaları sağlandığı takdirde kültürel miras olarak kabul görebilecektir. Kültürel mirasın korunmasında farkındalık önemli bir bileşendir. Kültürel mirasın çevresinde yaşayan halk yeterince bilinçli olmadığında kültürel miraslara zarar verebilmektedirler.

Kültürel mirasın belirlenmesinde özellikle Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Teşkilatı (UNESCO), Uluslararası Anıtlar ve Sitler Komisyonu (ICOMOS), Kültürel Varlıkların Korunması ve Onarımı Araştırma Merkezi (ICCROM) gibi kuruluşlar aracılığıyla uluslararası sözleşmeler, tüzükler gibi belgeleri düzenleyen kurumların bu alanda önemli rolü bulunmaktadır. Bu kurumların, kültürel miras alanında ürettikleri temel dokümanlar ile birçok Batılı ülkede ve diğerlerinde kültürel mirasla ilgili yasaları ve politikaları belirlemektedir. Bu durum bir taraftan ülkelerin yasal ve politik altyapısının oluşmasına yardımcı olmakta iken, diğer taraftan, kültürel mirasa ilişkin Batılı yaklaşımların dünyanın farklı yerlerinde hâkim ve belirleyici olmasına ve yerel, ulusal yaklaşımların ihmalini ortadan kaldırılmasına olanak sağlamaktadır. Kültürel miras UNESCO tarafından soyut ve somut olmak üzere iki başlık altında gruplanmaktadır.