Abrenk Kilisesi
Doğal ve Kültürel Miras Kilise
-
2019
Tercan ilçesinin güneybatısında Üçpınar Köyü yakınında Vank Dağı'nın üzerinde yer alan kilise 65x32 metre boyutlarında bir duvar ile çevrelenen avlunun doğu kesimindedir. Dikdörtgen ana planlı, iki sıra sütunlu ve üç sahın bölüme ayrılan bir kilisedir.
Vank ve Üçpınar isimleriyle de bilinen kilise 1854 yılında inşa edildi. Tamamen İslam mimarisinin şekil öğelerine benzetilerek inşa edilen kilise, tek parça sütunlardan yapılan altı sütunludur. Kubbesi dört sütun üzerindedir. Dikdörtgen bir plana sahip kilisenin dış yüzeyi düzgün kesme taştan, içi ise harçlı taş örgüdendir. Kiliseye yuvarlak kemerli bir kapıdan girilmektedir. Kapı kat kat yapılan kemerlerle etkileyici bir görünüme sahiptir. Kapı girişi sonrasında yapı iki sıra sütunla bölünen bir ana ve iki yan olmak üzere üç sahın bulunmaktadır. Yuvarlak kemerlerle sütunlar arası bağlantının sağlandığı yapının ana sahının ortası külahlı, sivri ve yuvarlak bir kubbe ile örtülüdür. Bu kubbede 12 pencere yer almaktadır. Yan sahındaki pencereler ise kareye yakın dikdörtgen, iç kısımdaki pencereler ise kemerli ve ışığı içeriye verecek şekildedir. Birinci sahının pencere altında duvardan çıkıntı yapılarak oluşturulan kemerli içe girintili niş görünümlü su akma yeri ve lavabosu vardır. Kapı kemer yuvarlağında ve kemer üzerinde büyük dikdörtgen taş üzerinde kitabeye sahiptir.
Kiliseye bağlı ek bir yapı (şapel) bulunuyor. Dikdörtgen planlı ve üçgen çatılı olan bu yapı da kilise gibi düzgün kesme taştandır. İçte apsisin yanlarında apsis şeklinde ancak daha küçük olan kısımlar vardır. Giriş kapısı dikdörtgen ancak üstü yuvarlak kemer şeklindedir. Ayrıca kilisenin yakınında iki dikili taş vardır. Mimarisi ve süslemesiyle dikkat çekici ve etrafları düzgün geometrik bodürlerle çevrili olan bu dikili taşlar, XII. yüzyıldan sonra Selçuklu Prensi Nasurettin dönemiyle tarihlenen kitabeler taşımaktadır.
Referanslar
Çolak, A., Koyuncu, Y., Türk, Ş. ve Ulubelen, M. (Editör) (2014). Erzincan Gezi Rehberi. İstanbul: Tablet İletişim; Erzincan İl Kültür ve Turizm Envanteri (2007). Abrenk Kilisesi. Erzincan: Ermat Ofset; http://www.erzincan.gov.tr/abrenk-kilisesi-ve-dikili-taslar1, (Erişim tarihi: 20.12.2019); Yazıcı, H. (1995). Tercan İlçe Merkezi ve Yakın Çevresinin Başlıca Turistik Kaynakları, Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, 1: 93-109.