Seferihisar

Yerleşim Merkezi Kültürel Miras Destinasyonu

İzmir’in batısında bulunan Seferihisar ilçesinin il merkezine uzaklığı 47 kilometredir. Kuzeyde Urla ve doğuda Menderes ilçeleri ile komşudur. Batı ve güneyde Ege denizine kıyısı bulunuyor ancak ilçe merkezi denizden beş kilometre içeride konumlanıyor. İlçenin yüzölçümü 386 kilometrekaredir. İlçeye bağlı sekiz köy bulunmaktadır. TÜİK verilerine göre 2018 yılının nüfus sayımına göre toplam ilçe nüfusu 43.546’dır. İlçeye ulaşım karayolu ve havayolu ile mümkündür. Seferihisar ilçesine İzmir Belediyesi tarafınca sağlanan düzenli otobüs seferleri ve ayrıca sık aralıklar ile dolmuş seferleri vardır. İlçeye havayolu ile ulaşımda kullanılacak en yakın havalimanı limanı ise ilçeye 40 kilometre uzaklıkta bulunan Adnan Menderes Havalimanı’dır. İlçeye ulaşım için demiryolu altyapısı bulunmamaktadır.

Seferihisar, MÖ 2000 yıllarında Akalar’dan kaçan Giritliler tarafından Karyalıların kenti olarak bilinen Teos Antik Şehri üzerine kuruldu. 12 İyon kentinden biri olan Teos antik kenti, ilçenin en eski ve günümüzün önemli örenyerlerindedir. Sanatçılar kenti olarak da bilinen antik kent, MÖ 1080 yıllarında Akalı Komutan Athamas tarafından kuruldu. Antik kentte en göz çarpan yapı, Helenistik dönemin ünlü mimarı Hermogenes tarafından Teos’un koruyucu tanrısı Dionysos adına yapılan Dionysos Tapınağı’dır. Bunların yanı sıra, Antik liman, arkaik tapınak (Hekatompedon), arkaik dönem akropolünün eteğindeki antik tiyatro ve tiyatronun güneydoğusunda yer alan agora, agora tapınağı, bouleuterion, sarnıç ve antik yollar antik kentin diğer önemli kamu yapılarındandır. Antik kentte kazı çalışmaları 2010 yılında yeniden başlatıldı. Çalışmalara halen Ankara Üniversitesi Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Klasik Arkeoloji Anabilim Dalı tarafından devam edilmektedir.

Seferihisar, 2009 yılında sakin şehir (citta slow) ağına katılarak Türkiye’nin ilk sakin şehri unvanını aldı. Türkiye’nin ilk, dünyanın 121. sakin şehri Seferihisar’da, güneş enerjisi ile çalışan sokak lambaları bulunuyor, yerli tohum ile üretim yapılıyor ve üreticinin ürünlerini aracısız satabildiği üretici pazarlarında naylon torba yerine file torba kullanımı teşvik ediliyor. İlçe, çevresinin sit alanları ve askeri alanlar ile çevrili olması sayesinde Ege ve Akdeniz kıyılarındaki çarpık yapılanmadan en az şekilde etkilendi. Sahip olduğu mandalina bahçeleri, zeytinlikleri, enginar tarlaları, bağları ve verimli toprakları sayesinde Seferihisar’ın ana geçim kaynağı tarım olup ilçenin sakin şehir ağına katılması ile birlikte turizm ilçe ekonomisine katkı sağlayan önemli sektörlerden biri haline geldi ve turizm alanında yapılacak yatırımlar ön plana çıktı. Yılın üç yüz günü güneşli geçen ilçe aynı zamanda jeotermal kaynakları açısından Ege Bölgesi’nin en zengin alanlarından biri olup bu kaynaklar turizm yönünden henüz değerlendirilmedi.

Seferihisar’da işletme belgeli toplam dokuz tesis, 1.003 oda sayısı mevcut olup toplam yatak kapasitesi 2.098’dir; ayrıca dört A grubu seyahat acentası hizmet vermektedir. İlçede turizm faaliyetleri genel olarak kıyı turizmi, eko turizm, kültürel turizm ile termal ve sağlık turizmi faaliyetleri olarak yoğunlaşmaktadır. Seferihisar 49 kilometre uzunluğundaki sahil şeridi ile Türkiye’nin en uzun sahil şeridine sahiptir. İlçe sahilinde sayısız plaj ve koy bulunmaktadır. Bunların başlıcaları Azmak, Küçük Akkum, Büyük Akkum ve Ekmeksiz plajlarıdır. Akkum Plajı dünyanın sayılı rüzgâr sörfü merkezleri arasında sayılmaktadır. İlçede, dokuzu halk plajı olan 11 mavi bayraklı plaj bulunmaktadır. Bu sayı ile Seferihisar, Türkiye’nin en çok mavi bayraklı plajına sahip ilçesidir.

İlçede en ilgi çeken dalış noktası, Sığacık’ın kuzeyinde 33 metre derinlikte ve 17 metre boyunda balıkçı teknesi batığıdır. Ayrıca ilçedeki birbirinden güzel koylara Sığacık Limanı’ndan kalkan tekneler ile turistlere yönelik günübirlik geziler düzenlenmektedir. 2010 yılında Sığacık bölgesinde faaliyetlerine başlayan Teos Marina, 2012 yılında FEE (The Foundation for Environmental Education) tarafından mavi bayrak sertifikası ile ödüllendirildi. Marina, 2016 yılında IMCI (International Marine Certification Institute) tarafından bir kez daha beş mavi yıldızlı marina olarak seçildi ve bu özelliği ile dünyadaki 14, Türkiye’deki iki marinadan biri oldu. İlçe arazisinin neredeyse yarısı ormanlar ve koruluklarla kaplıdır.

İlçede tarihsel ve kültürel değeri olan çok sayıda kale ve anıtlar ile cami, hamam gibi yapılar bulunmaktadır. Bunların arasında ilçenin yavaş yaşam felsefesinin en çok hissedildiği Sığacık Mahallesi’nde bulunan Sığacık Kalesi ilçenin öne çıkan kültür varlıkları arasındadır. Kale 1521-1522 Rodos kuşatmasına hazırlık amacı ile dönemin Osmanlı padişahı Kanuni Sultan Süleyman’ın emri ile inşa edildi. Önceleri bir deniz üssü olarak hizmet verdi, sonradan gümrük kontrol merkezi olarak kullanıldı. Kasım Çelebi Medresesi, Beyeler Köyü su kemerleri, Ulamış Hamamı ve Myonnessos (Çıfıt Kalesi) bölgenin diğer öne çıkan kültürel değerlerindendir.

Tarihi Sığacık Kalesi içerisinde Pazar günleri Sığacık Üretici Pazarı kurulmaktadır. Pazarda ilçenin köylerinde çiftçiler tarafından yetiştirilen mevsimler ürünler ve yerel halkın, özellikle bayanların ürettikleri doğal yiyecek, içecekler ve hediyelik eşyalar satışa sunuluyor. Pazara halden mal girişi yasaktır. Yerli tohumların yaygınlaştırılması ve çoğaltılarak yerel çiftçilere dağıtılması amacı ile ilçede her yıl Tohum Takas Şenliği düzenlenmektedir. Kadınların üretime katkılarını arttırmak amacı ile Seferihisar Belediyesi tarafından Kadın Emeği Evleri açıldı. Bu evlere düzenli devam eden kadınlar tarhana, turunç ve incir reçeli, sabun, çanta, fular, turşu, kaneviçe, file, erişte ve önlük benzeri ürünlerin üretimini öğrenmekte hem de ürettiklerini satabilmektedir. İlçenin birçok noktasında yerel halk tarafınca tarafınca üretimi yapılan bölgeye özgü doğal gıda ürünleri ve yerel lezzetler ziyaretçilerin beğenisine sunulmaktadır.

Yararlanılan Kaynaklar

Citta Slow Türkiye (2019). Şehirler, https://cittaslowturkiye.org/cittaslow-seferihisar/, (Erişim tarihi: 26.12.2019); İzmir İl Kültür Turizm Müdürlüğü (2019a). Seferihisar, https://izmir.ktb.gov.tr/TR-77466/seferihisar.html, (Erişim tarihi: 26.12.2019); İzmir İl Kültür Turizm Müdürlüğü (2019b). İstatistikler ve Veriler, https://izmir.ktb.gov.tr/TR-77217/tesis-verileri.html, (Erişim tarihi: 26.12.2019); İzmir Kalkınma Ajansı (2019). İlçeler, Seferihisar, https://www.visitizmir.org/tr/sayfa/nereye-gitmeli/seferihisar, (Erişim tarihi: 26.12.2019); İzmir Valiliği (2019), İlçeler, Seferihisar, http://www.izmir.gov.tr/seferihisar, (Erişim tarihi: 26.12.2019); Soykan, F. E. ve Emekli, G. (2004). Seferihisar. İzmir: Seferihisar Kaymakamlığı Çevre Kültür ve Turizm Birliği Yayını.