Şifa arayışı içinde olan yaşlı veya hasta kimselere, sağlıklı yaşam felsefesi doğrultusunda yaşamını şekillendiren kişilere ve sayılan gruplara gönüllü ya da zorunlu olarak refakat eden kimselere sunulan doğal şifa kaynağı yeraltı, toprak, su ve iklime ait değerleri inceleyen bilimdir. Doğal termal sular, şifalı çamurlar ve destekleyici iklim değerleri gibi doğal terapötik kaynakları fiziksel, kimyasal, biyolojik, jeolojik, hidrolojik, ekolojik ve medikal yönden inceler. Balneoterapi, balneolojinin tedavi amaçlı uygulaması olarak nitelendirilmektedir, bu nedenle başta termal banyo olmak üzere termal havuz banyosu, ağır hasta banyosu (rehabilitasyon havuzu), kol ve ayak banyosu, oturma banyosu (oturma küveti) isimleri altında termal su ile yapılan uygulamaları, peloidoterapi başlığı altında termal çamur kullanılarak gerçekleştirilen çamur banyosu, sıvama çamur uygulaması, masaj masası üzerinde yapılan beleme çamur uygulaması, volkanik kökenli termal çamur ile parafinin karıştırılması ile gerçekleştirilen fango-parafango uygulamalarını, balneolojik inhalasyon başlığı ile balneolojik sularla veya gazlarla yapılan soluma kürlerini, balneolojik gazlarla yapılan terapötik uygulamalar başlığı altında gerçekleştirilen karboksiterapi, radon terapi, hidrojen sülfür tedavisi gibi uygulamaları kapsamaktadır.

Balneolojik tedavi yöntemleri ile romatizmal hastalıklar, cilt hastalıkları, kalp-damar hastalıkları, metabolizma ve hormon hastalıkları, kadın hastalıkları, ürolojik hastalıklar, kulak burun boğaz hastalıkları, göz hastalıkları, diş ve dişeti hastalıkları, akciğer hastalıkları, mide bağırsak hastalıkları, böbrek ve idrar yolları hastalıklarının yanı sıra hareket sistemi, sinir sistemi, solunum ya da kalp damar sistemi ile ilgili sorunlara çözüm getirilmeye çalışılmaktadır. Balneolojik kaynakların sağlığı geliştirme ve güçlendirme amaçlı kullanımları ise; wellness, fitness, anti-stres, anti-aging, anti-obezite, relaksasyon, rejuvenasyon, rekreasyon programları şeklindedir. Balneolojik tedaviler geleneksel olarak kaplıcalarda kullanılırlarken, günümüzde hastane ve klinikler ile evlerde de kullanılmaktadır. Ancak kaplıcalardaki uygulamalarda dinlenme ve tatil, ortam değişimi ile devreye girmekte; beslenme değişimi, yaşam tarzının düzenlenmesi, fiziksel aktivite, sağlık eğitimi ile doğal, alternatif, geleneksel, tamamlayıcı yöntemler uygulanmakta; ayrıca sosyal/kültürel, psikolojik etkilenmeler de toplam etkiye katkı yapmaktadır.