Rekreasyonel Hamilelik

Kavram Rekreasyon

Günümüzde modern toplumda sağlıklı ve aktif bir yaşam tarzı gündelik hayatın her alanında olduğu gibi hamilelik döneminde de önemli bir hale gelmiştir. Hamilelik, yüzyıllar boyunca kadınların özel bir durumu olarak sağlık ve geleneksel ritüellerin ilgi alnına girmiştir. Geçmişte bu dönemde kadının sağlıklı doğum yapabilmesi için toplumdan ve çevreden çok sakınması ve özellikle dinlenmesi gerektiği önerilmiştir. Fakat günümüzde bu dönemin doğrudan sağlıklı olma ve doğru yaşam bilinciyle ilişkili olduğu görülmüştür.  Örneğin, hamilelik sırasında, sağlık kontrolleri yanında, egzersiz yapmanın hem anne hem de bebek sağlığı üzerindeki faydalı bir etkisi olduğunun anlaşılması gibi. Bu egzersizler ya da rekreasyonel aktiviteler doğum öncesi bakım kapsamında ele alınmaktadır. Bilindiği gibi bu bakım ve egzersiz çalışmaları genellikle hastanelerdeki, birinci basamak sağlık merkezlerindeki eğitimli personel veya geleneksel doğum görevlileri tarafından verilmektedir. Doğum öncesi bakım, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından, hamilelik sırasında kadınlara kamu sağlık hizmetleri aracılığıyla özel bakımın sağlanması olarak tanımlanmaktadır. XX. yüzyılın ikinci yarısına kadar hamile kadınlara yalnızca doğum sırasında doğum bakımı verildiğinden anne ve çocuk ölümleri çok yüksek düzeydeydi. Ancak günümüzde doğum öncesi kliniklerinde kadınlara verilen eğitim ve hizmetlerle doğum ve jinekoloji konularındaki anlayış daha da gelişmiştir. 

Hamilelik sadece fizyolojik değil aynı zamanda anne adayının ve çocuğun sağlığına özel dikkat gerektiren psikolojik bir dönemdir. Hamilelik sırasında vücutta dramatik fizyolojik ve psikolojik değişiklikler yaşanır ve bu doğaldır, sağlıklı kalabilmek için hamile kadının egzersiz adı verilen düzenli fiziksel aktivitelere katılması gerekmektedir. Bu bağlamda yapılan bir egzersiz, sağlığı iyileştirmek veya sağlıklı kalmak için yapılan, fiziksel ve zihinsel çaba gerektiren herhangi bir aktivite olabilmektedir.  

Hamilelik döneminde yapılan bu aktivitelere amaç ve sonuç itibariyle bakıldığında, birer rekreasyon aktiviteleri olduğu görülür.  Hamilelik rekreasyonu aktiviteleri olarak adlandırılabilecek bu alan terapatik rekreasyon kapsamında da ele alınabilir. Terapatik rekreasyon ise engelli ve sağlık sorunu olan bireylerin yaşam çevresinde ihtiyaç duyduğu değişikliklere odaklanan ve bireyin genel sağlık, refah ve yaşam kalitelerini geliştirmek için planlanan rekreasyon aktiviteleri ve deneyimi olarak tanımlanmaktadır. Bu kapsamda hamilelik sürecinde uygulanan rekreasyon aktiviteleri sağlıklı olma yanında, iyi bir kilo kontrolü, stres ve kaygının azalmasında da yardımcı olmaktadır. Bu süreçte yapılması önerilen aktiviteler şöyle sıralanabilir: Yürüyüş, yüzme, yoga, aerobik, hafif sporlar, baby shower parti, sanat ve el sanatları uğraşları ve müzik. Fiziksel efor gerektiren bu aktiviteler yanında, televizyon izlemek, kitap, dergi veya gazete okumak ve kart oyunları oynamak gibi faaliyetler de bu kapsamda yer alır.

Bu süreçteki fiziksel aktiviteler ayrıca, hamileliğin gidişatı ile ilgili bazı belirtilerini önceden görülmesine de yardımcı olabilir. Hamilelik döneminde düzenli hamilelik aktivitelerini yapmanın; mutluluk ve enerjinin artması, sırt ağrının azalması, kan basıncının dengelenmesi, doğum sonrası daha hızlı iyileşme, uykunun iyileşmesi, anneliğin fiziksel talepleriyle baş etme yeteneğinin artması yönünde olumlu katkılar bulunmaktadır. Bu açıklamalara dayanarak sağlık açısından terapatik önemi olan “hamilelik rekreasyonu” aktivitelerinin bu süreçte sistematik olarak uygulanması bir boş zaman değerlendirmeden ziyade, hamilenin canlanması, dinlenmesi ve sağlıklı bir hamilelik için gereklidir.  Son yıllarda sağlık turizm alanında yaşanan hızlı gelişmelere bağlı olarak, hamilelik süresince bakım hizmetleri veren tüm sağlık kurumlarında, bu aktivitelerin zorunlu olarak verilmesi önerilebilir. Bu yolla, hamilelik rekreasyonu alanının sağlık turizmi içinde daha bir doğru beslenmesine de katkı verilmiş olacaktır.

Yararlanılan Kaynaklar

WHO, (2003). Antenatal care in developing countries: Promises achievements and missed opportunities. WHO, UNICEF Geneva Switzerland; Hoeger, W. K. ve Hoger, S. A. (2010). Principles and labs for fitness and wellness (10th Edition). Belmont: Wadsworth Group; Tütüncü, Ö. (2012). Rekreasyon ve Rekreasyon Terapisinin Yaşam Kalitesindeki Rolü. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 23 ( 2): 248 – 252; Robertson, T. ve Long, T. (2007). Foundations of Therapeutic Recreation. Human Kinetics; McLean, D.D., Hurd, A.R. ve Rogers, N.B. (2008). Kraus’ Recreation and Leisure in Modern Society. Jones and Bartlett Publishers.