Rekreasyon Endüstrisi

Kavram Üretim Yönetimi ve Pazarlama

Yeni bir olgu olmayan, tarih boyunca her dönem ve toplumda var olan boş zamanın tarihinin, müzik ve felsefi düşünce ile örnek bir devlet olan Antik Yunanlardan tutucu Protestan ahlakına sahip olan Eski Püritenlere kadar uzandığı bilinmektedir. Öyle ki, Mısırlılar, Süryaniler ve Babiller sahip oldukları zamanın büyük bir bölümünü at yarışları, güreş, boks, okçuluk, sanat, dans, müzik, tiyatro, avcılık, savaş oyunları ve lüks eğlencelere katılarak geçirirlerdi. Ayrıca elde edilen kalıntılara göre, toplumların ilk çağlardan itibaren temel ihtiyaçlarını karşılama ve boş zamanlarını değerlendirme amacıyla hayvanları evcilleştirme, ateşi bulma, avcılık, keşif, eğlence ve dinlenme gibi faaliyetlere katıldıkları düşünülmektedir. Söz konusu dönemlerde sadece toprak sahipleri, din adamları gibi zengin burjuva sınıfındaki imtiyaz sahiplerinin boş zamana sahip olduğu görüşü güçlüyken, özellikle Sanayi Devrimi’nden sonra evrensel bir özellik kazanarak herkesin boş zamana sahip olduğu (olması gerektiği) görüşü güçlendi. Çünkü makineleşme, teknoloji, tatil hakkı, çalışma sürelerinin kısalması, insan gücüne olan ihtiyacın azalması gibi çalışanlara tanınan sosyal haklar, insanların sahip olduğu ve özgürce kullanabilecekleri boş zamanlarını artırdı.

Sanayi Devrimi ile birlikte insan gücü kullanılarak yapılan birçok işin yerini çeşitli makine ve motorların almasıyla, insanların çalışma saatlerinin kademeli olarak sekiz saate kadar düşürülmesi ve böylelikle boş zamana sahip olma konusunda dünyada büyük bir fırsat eşitliği sağlandı. Bu durumu lehlerine çevirecek olan sektörler canlanmaya başladı ve insanların boş zamanlarını etkin ve verimli bir şekilde kullanmalarına olanak sağlayacak etkinlikler üretme konusunda rekabet ortamına girdiler. Dolayısıyla, rekreasyon endüstrisinin doğuşu, özellikle turizm, spor, oyun, hobiler, tüketim, dinlence ve eğlenceye dayalı endüstri alanlarında, boş zaman üzerinde hakimiyet mücadelesi veren endüstriyel faaliyetlerin yoğunlaşmasıyla gerçekleşti.

İnsanların boş zamanlarını değerlendirmeleri için sunulan hizmetlerin bir bölümü ticari amaçlı ve ücretli olarak (alışveriş merkezleri, spor salonları, temalı parklar, terapatik rekreasyon uygulamaları, müzeler, konserler, eğlence mekanları, seyahat organizasyonları, özel plajlar, yeme-içme ve konaklama işletmeleri vb.) özel sektör ya da kamu tarafından, bir bölümü ise toplum yararına ücretsiz (gençlik alanları, halk plajları, yürüyüş parkurları, spor kompleksleri, ücretsiz müzeler, ücretsiz konserler vb.) olarak genellikle kamu tarafından sunulmaktadır. Boş zaman ve rekreasyon endüstrisi bağlamında sunulan bu hizmetler, boş zaman ve rekreasyon ürünlerinin artarak çeşitlenmesine ve bünyesinde birçok organizasyon türünün ortaya çıkmasına olanak sağladı. Bu durumda, gelişen ve büyüyen rekreasyon endüstrisinin, genel olarak ülke ekonomileri ve istihdama yaptığı doğrudan ve dolaylı etkilerin göz ardı edilemeyecek derecede önem taşıdığı söylenebilir.

Yararlanılan Kaynaklar

Danigelis, N. L. (2007). Leisure. İçinde; J. E. Birren ve S. I. S. Rattan (Editörler), Encyclopedia of Gerontology, (ss. 34-45). Cambridge, Massachusetts: Academic Press; Gulick, L. H. (1909). Popular Recreation and Public Morality, The Annals of the American Academy of Political and Social Science, 34(1): 33-42; Özdemir, A. S.; Güçer, E. ve Karaküçük, S. (2016). Rekreasyon ve Turizm. İçinde; S. Karaküçük (Editör.), Rekreasyon Bilimi (ss. 313-392). Ankara: Gazi Kitabevi Tic. Ltd. Şti; Şimşek, K. Y. (2012). Boş Zaman ve Rekreasyon Endüstrisi. İçinde; S. Kocaekşi (Editör.), Boş Zaman ve Rekreasyon Yönetimi (ss. ss. 26-51). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları, Yayın No: 1468; Torkildsen, G. (1992). Leisure and Recreation Management (Dördüncü baskı), Londra: E & FN Spon, Chapman & Hall.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Şimşek, K. Y. (2018). Ticari Rekreasyon. Ankara: Detay Yayıncılık.