Sorumlu Rekreasyon

Kavram Rekreasyon

Destinasyonların uzun dönem yaşamlarını sürdürebilmeleri noktasında bireyler tarafından sergilenen sorumlu davranışlar önem taşımaktadır. Turizm ve rekreasyonun hızlı gelişimi ve bu doğrultuda eğlence sektörüne yönelik bireylerin artan ihtiyaçları çevre üzerinde olumsuz etkiler meydana getirmeye başlamıştır. Bu olumsuz etkilerin en aza indirilip, olumlu etkilerin en üst seviyeye çıkarılmasında bireylere önemli roller düşmektedir. 

Çevresel açıdan sorumlu davranış; sahip olunan kaynakların sürdürülebilir kullanımını savunan, bireylerin çevresinde meydana gelen değişikliklere doğrudan veya dolaylı olarak katlı sağlamak amacı ile sergilediği eylemler şeklinde açıklanmaktadır. Sorumlu rekreasyon, çevre eğitimi ile destinasyonlara gelen ziyaretçilerin farkındalığını artırmayı hedefleyen bir rekreasyon şeklidir (Cerveny 2022). Zaidenitz vd. (2007)   sorumlu rekreasyon davranışının öncüllerini rekreasyon etkinliklerine katılım sürecinde çevresel açıdan sorumlu davranışta; çevre dostu tüketim, çevresel katılım, atık azaltma davranışı, yerel halkın kalkındırılmasını sağlama, toplumsal değerlere saygı duyma ve seyahatlerde tercih edilen ulaşım yolları şeklinde ifade etmektedir. Özellikle açık alan rekreasyonu ve sorumlu davranışlar üzerine yapılan çalışmalarda (Wang ve Wang (2022); Chi (2022); Hoyem (2020) ) rekreasyon deneyimine  katılımda insan ile doğa arasında olan etkileşimin daha fazla olduğu ve bu etkileşim sonucu bireylerin çevrelerine karşı sorumlu davranış gösterme eğiliminde olduğu görülmektedir. Bireylerin çevreye olan zararlı davranışlarını azaltma, çevre bilinci oluşturma ve farkındalıklarını etkileyen faktörlerin belirlenmesi ve bu faktörler üzerinde çalışılması kritik öneme sahiptir.

Rekreasyon etkinliklerine katılımda doğal, sosyoekonomik ve kültürel çevrenin sürdürülebilirliğinin sağlanmasında öne çıkan sorumlu davranış standartları aşağıda sunulmaktadır:

Kırsal alana verilen rahatsızlığı minimumda tutun, yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanın, çimlere verilen zararı azaltmak için çadırları düzenli aralıklarla hareket ettirin, kamp yapılan alanlara saygı gösterin, yerel bölgeleri ziyaret etmek için toplu taşıma araçlarını kullanın, geri dönüştürülebilen malzeme kullanın, pet şişeler yerine kişilere özel mataralar kullanın, yeşil sertifikalı ürün kullanımına öncelik verin, yerel işletmeleri destekleyin, uçuş esnasında salınan karbon miktarına dikkat edin, atıklarınızı geri dönüştürün, su kullanımınızı sürdürülebilir bir şekilde yönetin, düzenli su altı temizliklerine katılın, tüm yerel, bölgesel, ulusal ve uluslararası çevre yasalarına, düzenlemelerine uyun, karbon ayak izinizi azaltın, ayak izinizi hesaplayın ve dengeleyin, sürdürülebilir bir yaklaşım benimseyen dalış merkezlerini destekleyin, suya sahip çıkın, kirletmeyin, tasarruflu kullanın, uzun ömürlü, çevreye duyarlı ve sosyal açıdan sorumlu malzemeler kullanan işletmeleri tercih edin, etkinlik alanlarına yakın konaklama alanlarını tercih edin.

Referanslar

British Balloon Flights (2024, Haziran). Balloon Code of Ethics. http://www.britishballoonflights.com/environmental-policy/ sayfasından erişilmiştir, (Erişim Tarihi: 11.06.2022); Cerveny, L. K. (2022). Sustainable recreation and tourism: Making sense of diverse conceptualizations and management paradigms, Journal of Outdoor Recreation and Tourism, 38: 100520; Chi, N. T. K. (2022). Environmentally responsible behaviour in outdoor recreation: The moderating impact of COVID-19 related risk perception, Journal of Tourism Futures, doi:10.1108/JTF-09-2021-0234; Federation Aeronautıque Internationale (2024, Haziran). Paragliding Code of Ethics https://fai.org/CIVL-environment sayfasından erişilmiştir, (Erişim Tarihi:28.05.2024); Høyem, J. (2020). Outdoor recreation and environmentally responsible behavior, Journal of Outdoor Recreation and Tourism, 31, 100317. https://doi.org/10.1016/j.jort.2020.100317; Høyem, J. (2020). Outdoor recreation and environmentally responsible behavior, Journal of Outdoor Recreation and Tourism, 31, 100317. https://doi.org/10.1016/j.jort.2020.100317; International Federation of Camping and Caravanning (2022, Haziran). Code of Ethics for Kamism. https://ficc.org/en/environment/ sayfasından erişilmiştir, (Erişim Tarihi: 03.06.2022); International Rafting Federation (2022, Haziran). Rafting Code of Ethics. https://www.internationalrafting.com/wp-content/uploads/2021/01/IRF-Practical-Guide-to-Sustainability-202101.pdf sayfasından erişilmiştir, (Erişim Tarihi: 28.05.2022); Kil, N., Holland, S. M., Stein, T. V. (2014). Structural relationships between environmental attitudes, recreation motivations and environmentally responsible behaviors, Journal of Outdoor Recreation and Tourism, 7-8: 16-25. http://dx.doi.org/10.1016/j.jort.2014.09.010 2213-0780; Lee, T. H. (2011). How recreation involvement, place attachment and conservation commitment affect environmentally responsible behavior. Journal of Sustainable Tourism, 19(7): 895-915. https://doi.org/10.1080/09669582.2011.570345; Lee, T. H., Jan, F.-., Huang, G. W. (2015). The influence of recreation experiences on environmentally responsible behavior: The case of liuqiu island, taiwan, Journal of Sustainable Tourism, 23(6): 947-967. doi:10.1080/09669582.2015.1024257; Professional Association of Diving Instructors (2023, Ocak). Diving Code of Ethics. https://www.padi.com/conservation sayfasından erişilmiştir, (Erişim Tarihi: 02.01.2023); Su, L., Hsu, M. K., Boostrom Jr, R. E. (2020). From recreation to responsibility: Increasing environmentally responsible behavior in tourism, Journal of Business Research, 109 (C): 557-573; Türkiye Otomobil Sporları Federasyonu (2023, Ocak). Çevre Politikası. https://www.tosfed.org.tr/tosfed-cevre-politikasi/ sayfasından erişilmiştir, (Erişim Tarihi: 03.01.2023); Wang, Y., Wang, C.-. (2022). How climbers’ sensation of recreation impact and recreation experience affect their environmental attitudes and environmentally responsible behaviors: A case of jiaming lake national trail, Sustainability (Switzerland), 14(19), https://doi.org/10.3390/su141912775; Zeidenitz, C., Mosler, H. J., Hunziker, M. (2007). Outdoor recreation: From analysing motivations to furthering ecologically responsible behaviour, Forest Snow and Landscape Research, 81(1-2): 175-190.