Şerbet, meyve posası, çiçek veya baharatların su ve şeker ile bir araya getirilmesi sonucu elde edilen içeceğin adıdır. Osmanlı saray mutfağının önemli bir parçası olan şerbetler saray mutfağının helvahane kısmında üretilir.

Şerbet, saray mutfağında yemeklerle birlikte tüketilen en önemli içeceklerden biridir. Şerbet, çeşitli türdeki çiçek, meyve ve baharatlardan hazırlanabilen, soğuk olarak tüketilen ferahlatıcı bir içecektir. Yaz aylarında ferahlatıcı özelliği nedeniyle tercih edilen bir içecek olan şerbet için sarayda görevli kişiler olduğu ve ara sıra saray halkına şerbet ikram edildiği belirtilmektedir. Şerbetin Osmanlı saraylarında susuzluğu giderici, ferahlatıcı, serinletici bir içecek olarak tüketilmesinin yanı sıra hem tedavi amaçlı hem de yemeklere eşlik eden bir içecek olarak tüketimi de görülmüştür. Şerbet kelimesinin Arapça ‘da 'içmek' anlamına gelen 'şarba' kelimesinden türediği belirtilmektedir.

Şerbet, meyveden elde edilen suyun şekerle kaynatılması veya meyve suyuna şeker, bal gibi tatlandırıcıların eklenmesiyle elde edilir. Zengin kesimler şerbet yapımında genellikle şeker kullanırken, halk mutfağında bal, pekmez vb. tatlandırıcılar kullanıldığı belirtilmektedir. Şerbet Osmanlı İmparatorluğu'nda çok önemli bir olgu olarak görülmektedir. Bunun esas nedeni padişahlardan başlayarak halka kadar uzanan ve sevilerek tüketilen bir içecek oluşudur. Şerbet geleneksel olarak her evde tüketilen ve misafirlere ikram edilen bir içecektir. Öyle ki şerbetin su yerine tüketildiği ve şerbet için özel sürahiler, ibrikler gibi servis ekipmanlarının olduğu belirtilmektedir. Özellikle ziyafet sofralarında servis edildiği gibi günlük olarak veya misafirlere ikram edildiği ifade edilmektedir.

Şerbetin tıbbi amaçlarla kullanıldığı da görülmüştür. Örneğin elma sirkesi ve bal ile hazırlanan sirkencübin şerbeti şifa amacıyla birçok hastalığın tedavisinde kullanılmıştır. Benzer şekilde, demirhindi şerbeti kanı temizlemek için ve meyan şerbeti de birçok tıbbi amaçla kullanılmıştır. Ek olarak menekşe şerbetinin öksürük ve ağrı tedavisinde kullanıldığı, nar şerbetinin ise şifa verici özelliklerinden yararlanıldığı bildirilmektedir.

Osmanlı saray sofralarında en az ana yemekler kadar önemli olan şerbetlerin yapımında oldukça çeşitli meyve, çiçek, ot, baharat vb. malzemeler kullanılmaktadır. Osmanlı saray mutfağında hazırlanan şerbetler gül, üzüm, kavun, hünnap, dut, menekşe, nilüfer, portakal, limon, tarçın, elma, reyhan, nane, keçiboynuzu, meyan kökü, demirhindi, kızılcık, sirkencübin, lavanta, nergis, ayva, ayva yaprağı gibi çeşitli ürünler ile hazırlanmaktadır. Çiçekler şerbetlerin ana malzemesi olmasının yanı sıra tatlandırıcı olarak da kullanılmıştır. Çiçeklere ek olarak bitki köklerinin, tohumlarının, yapraklarının ve kabuklarının da belirli işlemlere tabi tutularak şerbet yapımında kullanıldığı bilinmektedir.

Osmanlın saray mutfağı, zarafeti ve gösterişinin yanı sıra çeşitli lezzetli yemekleri ve içecekleriyle de ünlüdür. Osmanlı saray mutfağının diğer uluslarla etkileşimi, topraklarının jeopolitik konumu ve doğu-batı sentez kültürlerini barındırması, mutfak kültürünün yanı sıra içecek kültürünün de zenginleşmesinde ve bu kültürün çeşitlenmesinde büyük rol oynamıştır.