Mırra
Gastronomi İçecek
-
2019
Arap kökenli bir kahve çeşididir. Türkiye’de Adana, Şanlıurfa ve Mardin illerinde sıklıkla tüketilmektedir. Arapça acı manasına gelen “mur” kelimesinden gelmektedir. Türkiye’de acı kahve olarak da bilinmektedir. Doğuda genellikle davetlerde sunulan bir içecek olan mırra düğün, mevlüt, yaş günü, cenaze gibi günlerde kullanımı çokça tercih edilmektedir. Mırra hem yapımında hem de sunumunda diğer kahve çeşitlerine göre farklı işlemler gerektirmektedir.
Yapımı günlerce süren mırranın öncelikle yeşil kahve çekirdekleri kavrulmakta, daha sonra dibeklerde toz haline getirilene dek dövülmektedir. Toz haline gelen kahve gümgüm adı verilen kaba doldurularak iki saate yakın kaynatılmaktadır. Bu süre sonunda kahvenin üstünde kalan ve şerbet denilen kısım süzülerek kahve mutbak denilen daha küçük bir kaba aktarılmaktadır. Bu işlem kahve kıvamını alana kadar devam etmektedir. İşlem sırasında kahve ve su eklenerek, pekmeze benzer bir kıvama gelene kadar bu işlem tekrarlanmaktadır. İşlem sırasında her defasında dibe çöken kahvenin telvesi kahvenin suyundan ayrıştırılmaktadır. Bu şekilde uzun süre saklanabilmesi mümkündür ve tekrar kullanılabilen mırranın hazırlanma aşaması son bulmaktadır.
Mırra, en az bir kilogram kahve çekirdeğinden yapılmakta ve beş ila altı saat boyunca kaynatılmaktadır. Sonuç olarak bir kilogram kahve çekirdeğinden 350 gram kahve elde edilmektedir. Mırra’ya hoş bir tat vermesi amacıyla kakule de katılabilmektedir. Mırranın yapılışı kadar sunumu da diğer kahve çeşitlerine göre farklılık göstermektedir.
Mırra, ikram edilirken bir tepsi içerisinde getirilmez. Kahveyi dağıtan kişinin elinde hem kahve ibriği hem de fincan bulunmaktadır. Mırra orada bulunan kişilere yaş olarak büyük olandan başlanılarak dağıtılmaya başlanmaktadır. Mırra yavaş yavaş içilirse soğur ve tadı kaçmakta, hızlı bir şekilde içilirse de boğazı yakmaktadır. Bir iki yudumda bitirilecek bir içecek olan mırra, kulpsuz özel fincanlara iki santimetreküp konularak servis edilmektedir. Bir kişiye iki kez kahve servisi yapılmaktadır. Kahve fincanı ters bir şekilde verildiği takdirde tekrar kahve servisi yapılmaz. Mırra içilirken kahve fincanları yere bırakılmaz. Boşalan kahve fincanları servisi yapan kişilere geri verilmektedir. Boş olan kahve fincanını yere, masaya veya herhangi bir yere bıraktığınız takdirde geleneklere göre yapılması gereken cezaları vardır. Bu cezalar; kahve fincanını altınla doldurmak, kahve yapan kişi ile evlenmek, kahveyi yapan kişiyi evlendirmek veya kahveyi yapan kişinin çeyizini düzmektir. Bunun yanı sıra daha önce mırra sunmamış biri, mırra sunmak isterse komşular yemeğe davet edilir ve ev sahibi ilk mırrasını bu şekilde bir kutlama ile sunar.
Referanslar
Girginol, R. C. (2017). Kahve Fincandan Toprağa. İstanbul: A7 Kitap; Gürsoy, D. (2007). Sohbetin Bahanesi Kahve. İstanbul: Oğlak Yayıncılık; http://www.dunyagida.com.tr/haber/aci-kahve-mirra-ve-kenger-kahvesi/4753, (Erişim tarihi: 28. 12. 2019); https://yemek.com/mirra-nedir-nasil-icilir/, (Erişim tarihi: 28. 12. 2019).