Mardin, tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış, kültürel çeşitliliğiyle öne çıkan Güneydoğu Anadolu şehirlerinden biridir. Bu zengin kültürel yapı, Mardin’in mutfağına da yansımıştır. Süryani, Arap, Kürt ve Türk mutfaklarının izlerini taşıyan Mardin yemekleri, hem lezzet hem de tarih açısından önem taşır. Bu yöresel lezzetlerden biri de Alluciye yemeğidir. Baharın gelişiyle yapılan bu yemek, hem mevsimsel malzemeler hem de geleneksel pişirme teknikleri açısından dikkat çeker.

Alluciye Yemeği Nedir?

Alluciye, temel olarak kuzu eti, yeşil erik (ekşi çağla), soğan ve bazen nohut gibi malzemelerle yapılan sulu bir yemektir. Ekşi ve etin uyumunu yansıtan bu yemek, özellikle bahar aylarında yeşil eriğin bol olduğu zamanlarda tercih edilir. Mardin mutfağında ekşili yemeklerin özel bir yeri vardır ve Alluciye bu kategoriye giren en bilinen örneklerden biridir.

Yemeğin Kültürel ve Tarihsel Arka Planı

Alluciye, Arapça kökenli bir isimdir. “Alluc” kelimesi, “ekşi” anlamına gelir ve bu yemek ismini içindeki yeşil erikten alır. Yemeğin tarihsel kökenleri, Mezopotamya mutfak geleneklerine kadar uzanabilir. Asırlardır bölgede yaşayan halkların sofra kültürü içinde yer alan Alluciye, özellikle Müslüman ailelerde Ramazan sofralarında da sıkça yer bulur. Aynı zamanda topluluk yemeklerinde, düğün ya da özel gün sofralarında da sunulur.

Malzemeler (4-6 kişilik):  500 gr kuşbaşı doğranmış kuzu eti (kemikli olursa daha lezzetli olur), bir büyük kuru soğan, iki yemek kaşığı tereyağı veya sade yağ, bir yemek kaşığı un (isteğe bağlı, kıvam vermek için), 250-300 gr taze yeşil erik (ekşi çağla), bir su bardağı haşlanmış nohut (isteğe bağlı ama yöresel tariflerde bulunur), beş su bardağı sıcak su, tuz, karabiber.

Yapılışı

Etleri kavurun: Tencereye tereyağını alın ve ısıtın. Kuşbaşı doğranmış kuzu etlerini ekleyin. Etler suyunu salıp çekene kadar kavurun.

Soğanı ekleyin: İnce doğranmış soğanı ekleyin ve pembeleşinceye kadar kavurmaya devam edin.w

Unu ilave edin (isteğe bağlı): Eğer yemeğin biraz daha kıvamlı olmasını istiyorsanız, bu aşamada bir yemek kaşığı un ekleyip bir-iki dakika kavurun.w

Suyunu ekleyin: Üzerine sıcak suyu dökün ve etler yumuşayana kadar kısık ateşte pişirin (yaklaşık 30-40 dakika).

Yeşil erikleri ekleyin: Etler yumuşamaya başladığında ayıklanmış ve yıkanmış yeşil erikleri tencereye ekleyin. Erikler çok pişip dağılmamalı, bu yüzden sonradan eklenir.

Nohutu katın: Önceden haşlanmış nohutu da tencereye ilave edin. Tuzu ve karabiberi ayarlayın. 10-15 dakika daha pişirin.

Servis: Sıcak olarak, tercihen yanında pilav ya da lavaş ekmekle servis edilir..

Besin Değeri ve Sağlık Açısından Değerlendirme

Alluciye, protein açısından zengin kuzu eti ve antioksidan içeriği yüksek yeşil eriğin birleşiminden oluşur. Bahar aylarında vücudun ihtiyaç duyduğu C vitamini, yeşil erik sayesinde bu yemekte doğal bir şekilde alınır. Aynı zamanda, bağırsak dostu olduğu düşünülen ekşi yemekler sindirim sistemi üzerinde olumlu etkiler sağlayabilir.

Alluciye, yalnızca Mardin mutfağının değil, genel anlamda Anadolu mutfağının ekşi yemek kültürünü yansıtan önemli bir örnektir. Mevsimsellik, yerel malzeme kullanımı ve kültürel bağlam, bu yemeği gastronomik bir değer haline getirir. Günümüzde unutulmaya yüz tutmuş yöresel yemeklerin yaşatılması ve gelecek kuşaklara aktarılması için bu tür yemeklerin belgelenmesi ve tanıtılması büyük önem taşır.