Gönen Kaplıcaları

Konaklama Tesisi Termal Tesis - Kaplıca

Gönen ilçesinde tektonik bakımdan yerleşmemiş kütleler üzerinde bulunmaktadır. Gönen kaplıcaları da Türkiye’deki önemli tektonik sistemlerinden biri olan Kuzey Anadolu Fay hattının üzerindedir. Gönen Kaplıcaları’nda kullanılan termal suyun bu tektonik yapıya bağlı olarak oluştuğu düşünülmektedir. Yenice-Gönen fayı; kuzeydoğu-güneybatı istikametindedir ve bu faylar boyunca sıcak su kaynakları oluşmuştur. Gönen jeotermal kaynağına ilişkin araştırmalar 1960’larda başladı, gravite ve rezistivite çalışmaları 1963 yılında gerçekleştirildi ve ilk kuyu 1976 yılında açıldı. Açılan bu ilk kuyuyu 1998 yılına kadar 10 kuyunun daha açılması takip etti.

Gönen kaplıcaları, Balıkesir’in Gönen ilçe merkezinde, 200 bin metrekarelik bir alanda 70 bin metrekarelik doğal bir park üzerinde, Gönen Çayı etrafında konuşlanmıştır. Gönen, modern anlamda Türkiye’nin ilk termal turizm merkezlerinden biridir. Günümüzde kaplıcalar, üç doğal kaynak ile Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA) ve Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü (DSİ) tarafından açılmış dört sondaj kuyusu ve çevresinde kurulmuş olan çeşitli tesislerden oluşmaktadır. Bulunduğu konum nedeniyle Gönen’in ve dolayısıyla kaplıcaların ulaşılabilirlik özelliklerinin yüksek olduğu söylenebilir. Kaplıcalar İzmir, Çanakkale ve Bursa illerine yakın mesafededir. İstanbul Yenikapı’dan Bandırma’ya deniz otobüsü ve hızlı feribot seferleri vardır ve yolculuk yaklaşık iki-üç saat arası sürmektedir. Bandırma-Gönen arası 44 kilometre olup, 35 dakikada ulaşım sağlanmaktadır.

Türkiye’de önemli bir termal kaynak potansiyeline sahip Gönen Kaplıcalarının konaklama tesisi açısından yapılanması, 1936 yılında Yeşil Otel ile başladı. Daha sonra diğer termal otel işletmeleri bunu takip etti. 1975 yılında devreye giren Yıldız Oteli o dönemde güney Marmara’da termal turizm açısından öncü ve örnek bir otel özelliği taşımaktaydı. 1997 yılında Güneş Oteli ve 1998 yılında yıkılan Yeşil Otel yerine, yeni Yeşil Otel devreye girdi.

Termal yeraltı kaynakların işletilmesi, 60 yıllık kullanım süresiyle Gönen Belediyesi’ne verildi (1958) ve yüzde 51’i belediyeye ait olan Gönen Kaplıcaları işletmesi A.Ş. kuruldu. 21.5.1964/29 tarih ve sayı ile kaplıca izni alındı. 1973 yılında Turizm ve Tanıtma Bakanlığı Turizm Genel Müdürlüğü tarafından sağlık turizminin geliştirilmesine yönelik önemli kür merkezlerinin seçilmesi ve planlama çalışmalarının yapılması gündeme geldi. Bu kapsamda ilk uygulama Gönen Termal Su Şehri 1. Etap Projesi ile uygulama planı hayata geçirildi. Bu projenin amacı, termal turizme dönük modern kaplıca anlayışının Türkiye’deki ilk uygulaması ve ilk örneği olarak değerlendirilebilir. 17. 10. 1993 tarihinde ve 21731 sayılı RG ilanı ile Gönen, Termal Turizm Merkezi ilan edildi. Sağlık Bakanlığı Kaplıcalar Yönetmeliği’ne göre de 31.01. 2003/4 tarih ve sayı ile Kaplıca Kür Merkezi olarak ruhsatlandırıldı.

Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü’nün 2007-2023 yıllarını kapsayan Termal Turizm Master Planı’nın hedefleri içerisinde dört bölgede birer pilot turizm merkezinin öncelikli olarak geliştirilmesi öngörüldü. Bu bölgelerden Güney Marmara Termal Turizm Bölgesi içerisinde Balıkesir de yer almaktadır.

Gönen kaplıcaları, Gönen’in şehir merkezinde bulunmakta ve sıcaklığı 71-82 °C, pH değeri 7.26’dır. Suyunun litresinde 1796.9 mg. mineral bulunan ve Sağlık Bakanlığı’nca 0811.2013/KT.10.11 tarih ve sayı ile ruhsatlandırıldı. Gönen Termo – mineralli suları; flüorür içeren, sodyumlu, sülfatlı, bikarbonatlı özelliğe sahiptir ve banyo, egzersiz havuzları, duşlar, lokal uygulamalar, buhar banyoları ve içme kürü şeklindeki uygulamalarla hizmet sunmaktadır. Kaplıca sularından tedavi amaçlı olarak, içme ve banyo kürleri şeklinde yararlanılmaktadır. Uzman hekim kontrolünde gerçekleştirilen tedavi olanaklarıyla, öncelikli romatizmal hastalıklar olmak üzere nevralji, nevrit ve diğer sinir sistemi hastalıkları sekelleri ve dolaşım sistemi bozuklukları, mide–bağırsak, safra kesesi, karaciğer, böbrek ve idrar yollarının kronik hastalıklarında ve kadın hastalılarında hastalığın türü ve dönemine uygun olmak kaydıyla tedavi uygulanmaktadır. Kaplıca hekimi kontrolünde yapılan tedaviler, fizik tedavi, dinlenme, ameliyat ve kaza sonrası sekelleri için rehabilitasyon imkânı sunmaktadır. Bu tedavi olanakları yaşlılık ve yorgunlukta da değerlendirilebilmektedir. Günümüzde Gönen, termal turizm faaliyetleri, kür alanları, ticaret ve eğlence alanları çerçevesinde sürmektedir. Konaklama tesisi açısından; bir dört yıldızlı, dört adet belediye işletme belgeli kaplıca oteli ve bölgede pansiyon işletmeciliği bu alanda hizmet vermektedir. Kür alanları olarak; konaklama tesisleri ve kubbeli hamamla sınırlıdır.

Yararlanılan Kaynaklar

Akkuş, T. (2001). Gönen ve Köyleri Tarihçesi. Bursa: Ekin Yayıncılık; Çekirge N. (1977). Turizm Genel Müdürlüğü Gönen Termal Su Projesi (1. Etap) Raporu. Ankara: Turizm ve Tanıtma Bakanlığı; Çetin B., Özşahin E. (2011). Turizm ve Mekânsal Değişime Etkileri Yönüyle Gönen (Balıkesir) Termal Kaynakları, Turkish Studies, 6 (2): 317-340; Özdemir, Z. (1998). Kaplıcalar Şehri Gönen. Balıkesir: Gönen Belediyesi Yayınları; Yılmaz Y., Demir G. (2018). Gönen Kaplıcalarının Tarihsel Süreci, Bugünkü Durumu ve Geliştirilmesine Yönelik Çözüm Önerileri, İçinde; Uluslararası Bandırma ve Çevresi Sempozyumu Tam Metin Bildiriler Kitabı II (ss. 321- 329); Kültür ve Turizm Bakanlığı, Balıkesir İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Sağlık ve Termal Turizm, http://www.balikesirkulturturizm.gov.tr/TR,90613/saglik-ve-termal-turizm.html, (Erişim tarihi: 17.6.2019); Gönen Ticaret Odası, http://www.gonento.tobb.org.tr/index.php?p=detay&id=61, (Erişim tarihi: 18.6.2019).