Gastronomi Rehberliği

Gastronomi İş ve Meslek Profesyonel Turist Rehberi

Yabancı bir ülkeye gelen turistlerin doğrudan iletişim içerisinde olduğu ve en fazla etkileşim kurduğu kişi turist rehberleri olmaktadır. Turist rehberleri turistlerin daha önce tanımadıkları bölge ve destinasyonları onlara en iyi şekilde tanıtan, bölgeye özgü doğal, tarihi ve kültürel çekicilikler hakkında bilgi veren kültür elçileri olarak görülmektedir. Yerel halk ile turistler arasında köprü görevi gören turist rehberleri merak edilen konuları açıklığa kavuşturur. Aynı zamanda farklı bir ülkeden geldikleri için yabancılık hissi çeken turistlerin güvende hissetmeleri için de çaba sarf ederler. Bulundukları ülkenin gelenek ve göreneklerini, coğrafi, tarihi ve kültürel değerlerinin yanı sıra yöresel mutfak kültürü hakkındaki bilgileri de özgün bir anlatımla turistlere sunarlar.

Turistlerin gidilen destinasyonda o bölgeye özgü lezzetleri tatmak, üretimine şahitlik etmek, yemeklerin yapıldığı özel alanları görmek ve yeme-içme ile ilgili etkinliklere katılmak üzere yaptıkları seyahatler gastronomi turizmi olarak ifade edilmektedir. Gastronomi turizmindeki önemli nokta o coğrafya şartlarında yetişen ürünlerin yerel halkın kendi deneyimleri ve becerileri ile hazırlanıp ziyaretçilere sunulmasıdır. Tarihi geçmişi kadar kültürel geçmişi de çok eskilere dayanan Anadolu topraklarında gelecek vadeden önemli bir turistik gelir kaynağı olarak gastronomi turizmi değerlendirilebilir. Bu bakımdan birçok farklı ülkeden gelen turistlere yol gösteren turist rehberlerinin gastronomi turizmi noktasındaki yeterlilikleri de büyük önem taşımaktadır.

Diğer yandan farklı bölgelerdeki değişik lezzetleri deneyimleme arzusunda olan insanların taleplerini karşılayabilmek üzere dünyanın birçok yerinde gastronomi turları düzenlenmektedir. Bu turlara katılım sağlayan turistler genelde farklı amaçlar gütmektedir. Örneğin; yeme-içme konusunda uzmanlaşan profesyoneller yeni lezzetler keşfetme arzusundadırlar. Kimileri ise bireysel veya uzman rehberler eşliğinde gastronomi turlarına katılarak özgün lezzetleri deneyimleme arzusundadırlar. Türkiye’de özellikle son yıllarda Antakya, Gaziantep, Şanlıurfa, Adana, Nevşehir ve Mardin bölgelerine düzenlenen gastronomi turları ile turistler gastronomi deneyimi yaşamak için farklı coğrafyalara seyahatler gerçekleştirmektedir. Bu bölgelere giden turistler genellikle ziyaret ettikleri yerlerdeki yöresel ürünleri deneyimledikleri için seyahat etmedeki ana motivasyon yöresel ürünleri tadımlamak olmaktadır.

Kültürel zenginliğin ve çeşitliliğin bir sonucu olarak tarihsel süreç içerisinde ortaya çıkan yeme-içme kültürü hakkında önemli bir aktarıcı görevi üstlenen turist rehberleri çeşitli özel ilgi alanlarına yönelik uzmanlaşmaya gittmektedir. Onlardan biri de son dönemde önemli derecede artış gösteren gastronomi rehberliğinde oldu. Binlerce çeşit yöresel yiyecek ve içeceğin olduğu Türkiye, dünyadaki lider mutfaklardan biri konumundadır. Dolayısıyla bu denli önemli değerlerin konu hakkında uzmanlaşan rehberler tarafından anlatılması ülke tanıtımı ve turizmi için önemlidir. Bu sebeple destinasyonlardaki yerel mutfak kültürü hakkında derinlemesine bilgi sahibi olan ve bu konuda eğitim alan turist rehberlerinin olması kaçınılmazdır.

Turist rehberlerinin verdikleri hizmetin içerisinde bulunan gastronomi rehberliği; turistleri belirli bir destinasyonun yerel mutfak kültürüyle bir araya getirerek özgün kültür hakkında bilgi ve deneyim kazanmaları amacıyla turistlere gastronomi konusunda uzman turist rehberleri tarafından hizmet sunulmasıdır. Gastronomi rehberliğinde bir destinasyonun yerel mutfak kültürünü bilgilendirme ve deneyimleme olmak üzere iki ana unsurdan oluşmaktadır. Bilgilendirme turist rehberlerinin çoğunlukla verdikleri teorik bilgiyi kapsarken, deneyimleme turistlere yerinde ve doğrudan uygulayarak kazandırılan rehberlik hizmetini kapsamaktadır.

Turistler daha önce gelmedikleri bir yere ziyarete geldiklerinde güvenilir yiyecek bulmada ve yöresel yiyeceklere ulaşmada güçlük çekebilirler. Bu bakımdan turist rehberlerinin önerilerini dikkate alırlar. Netice itibariyle turist rehberinin turistlere güven vermesi önemli görülen ve olması beklenen bir durumdur. Birer kültür elçisi konumunda olan turist rehberlerinin yerel yiyecekler hakkında derinlemesine bilgi sahibi olması için uygun eğitimler ile donatılması gerekmektedir. Çünkü kültür, doğa ve şehir gibi turların tamamında yeme-içme zorunlu olarak yer almakta ve önemli bir yer tutmaktadır. Diğer yandan gelecek dönemde önemli bir hizmet kolu olacak olan gastronomi rehberliği ayrıcalıklı hâle geleceğinden acentalar ve tur operatörleri oluşturdukları turlarda gastronomi bilgisine sahip turist rehberlerine öncelik verebileceklerdir.

Yararlanılan Kaynaklar

Akay, B. ve Özöğütçü, B. (2018). Turist Rehberlerinin Turlarda Gastronomiyi Kullanmaları Üzerine Bir Araştırma, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(3): 143-153; Başoda, A., Aylan, S., Kılıçhan, R. ve Acar, Y. (2018). Gastronomi Uzmanlığı, Turları ve Rehberliği: Kavramsal Bir Çerçeve, Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(3): 1809-1826; İrigüler, F. ve Güler, M. E. (2017). Tourist Guides’ Perceptions on Gastronomic Tourism in Turkey, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5(1): 3-19.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Düzgün, E. ve Durlu Özkaya, F. (2015). Mezopotamya’dan Günümüze Mutfak Kültürü, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 3(1): 41-47.