XVII. yüzyıldan itibaren Sanayi Devrimi ile birlikte yoğun ve tempolu çalışma koşullarının, zaman içerisinde insanların dinlenmek ve seyahat etmek için kendilerine zaman ayırma gereksinimini ortaya çıkartması sonucunda, çeşitli amaçlarla yapılan küçük çaplı seyahatler düzenlenmeye başlandı. Bu seyahatler boş zamanın artışıyla birlikte bir turizm hareketine dönüştü. Tarihte bilinen ilk rehberli turizm hareketini Thomas Cook 1841 yılında düzenleyerek organize tur kavramını ortaya çıkardı ve düzenlediği turları bizzat yöneterek aynı zamanda çağdaş rehberliğin de öncüsü oldu.

Turist rehberi, turistlere, ziyaretçilere ve müşterilere eşlik ederek sit alanları, müzeler, anıtlar, türbeler, mabetler, tarihi eserler ve kalıntılar, folklör, kültür, sanat eserleri, el sanatları, hatıra eşyaları, eğlence yer ve olanakları hakkında doğru bilgiler verip gezdiren, gerektiğinde yaylacılık, dağ ve doğa yürüyüşleri, su sporları, avcılık, kayak, mağaracılık, ornitoloji, paraşütçülük, balon, botanik, bisiklet, at turları vb. aktivitelerin uygulanmasına yardımcı olan kişidir.

Turist rehberi, turistle birebir temas eden, tur yönetimi ile ilgili tüm yetki ve sorumlulukları alan, gözlem, deneyim ve geri bildirimleri ile hem turizmde kaliteyi sağlayan hem de turizmin geleceğini şekillendiren kişidir. Bu nedenle turist rehberi, sadece bölgenin turizm değerleri ile ilgili değil, bölgenin çok farklı yönleriyle ilgili bilgi sahibi olmalı ve sahip olduğu bilgiyi en iyi şekilde aktarabilmelidir. Bilgilendirme, turist rehberinin görevlerinden sadece biridir. Bir turist rehberinden, zaman yönetimi, grup yönetimi, hizmet sağlayıcıları ile olan ilişkiler ve yönetim, eğlendirme, dinlendirme, yorumlama, arabuluculuk gibi çok sayıda görev ve hizmet bileşenini başarıyla yerine getirmesi beklenmektedir.

Türkiye’de turist rehberliği mesleği başındaki profesyonel sıfatı ile nitelendirilmektedir. Turist rehberliğinde profesyonellik şu konuları içerir; turistin kaliteli bir seyahat ve tatil deneyimi yaşamasına yardımcı olmak, ülke hakkında olumlu imaj oluşmasına katkıda bulunmak, turistin beklentisini seyahat işletmesinin hizmetleri doğrultusunda karşılamak, bilgiyi doğru, anında ve ilgi çekici bir hâle getirerek sunmak. Bununla birlikte, bilgiyi anlaşılabilir şekilde ve yorum yaparak aktarmak, turiste sunulan ürünü, turu ve hizmetin özelliklerini iyi tanımak, turistin ve sunulan hizmetin özelliklerine göre davranmak, bireylerarası iletişim becerilerinde yetkin olmak, sürekli kendisini yenilemek, bilgi, kültür ve deneyimini artırmak, meslek sırlarını başkalarıyla paylaşmamak, dürüst, doğru, adil ve tutarlı olmak, sorumluluk sahibi ve disiplinli olmak, liderlik niteliklerini de taşıması gerekmektedir.

6326 Sayılı Turist Rehberliği Meslek Kanunu’na göre, turist rehberi unvanı mesleğe kabulle kazanılmakta ve mesleğe kabul için aşağıdaki koşullar aranmaktadır:

a) Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak.

b) Başvuru tarihi itibarıyla onsekiz yaşını doldurmuş olmak.

c) Üniversitelerin turist rehberliği bölümlerinin önlisans, lisans veya yüksek lisans programlarından mezun olmak veya üniversitelerin turist rehberliği bölümü dışındaki diğer bölümlerinden en az lisans düzeyinde mezun olduktan sonra, birliklerin ve Türkiye Seyahat Acentaları Birliğinin ortak önerileri ve Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın onayıyla turizm sektörünün ihtiyaçları da dikkate alınarak belirlenen dillerde, gerektiği hallerde belirlenen bölgelerde, yönetmelikle kurs ve sınavlara ilişkin belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın gözetimi ve denetimi altında birlikler tarafından düzenlenen ülkesel veya bölgesel turist rehberliği sertifika programını başarıyla tamamlamak.

ç) Birliklerin ve Türkiye Seyahat Acentaları Birliğinin ortak önerileri ve Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın onayı ile belirlenen yabancı dillerden birinde, Bakanlığın gözetim ve denetimi altında yapacağı veya konusunda uzmanlaşmış kamu kurum veya kuruluşlarına yaptıracağı yabancı dil sınavında başarılı olmak veya yönetmelikle belirlenen yabancı dil yeterlik belgelerinden birine sahip olmak.

d) Birlikler tarafından Bakanlığın gözetim ve denetimi altında düzenlenen uygulama gezisini tamamlamak ve gezi sonunda yapılan sınavda başarılı olmak.

e) 26.09.2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 53. maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, milli savunmaya karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk, zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından; bu kanuna veya 21.07.1983 tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu'na muhalefetten mahkûm olmamak.

f) Daha önce meslekten çıkarılmamış olmak.

Mesleğe kabul başvurusu Kültür ve Turizm Bakanlığı’na yapılır. Bakanlık, 30 gün içinde gerekli incelemeleri yapar, başvuruyu kabul ettiği takdirde ruhsatnameyi düzenler, başvuruyu reddettiği hâllerde ret kararını gerekçesi ile birlikte başvuru sahibine bildirir.

Mesleğe kabul koşullarını taşımamalarına rağmen mesleğe kabul edilmiş olanlar, mesleğe kabulü engelleyen bir suçtan hüküm giyenler ile mesleğe engel hâli ortaya çıkanlar Kültür ve Turizm Bakanlığı kararı ile meslekten çıkarılır.