Çardak, Çanakkale’nin Lapseki ilçesine bağlı ve Lapseki’nin beş kılometre kuzeydoğusunda bir deniz kenarı yerleşim yeridir. Uluslarararası kaynaklarda “Tchardak”, “Chardak”, “Sardaki” ve “Shardak” gibi ifadeler ile yazılan Çardak’ın MÖ 500 - MÖ 50 yılları arasında antik bir yerleşim olan Abarnis kasabasının olduğu yerde konumlandığı tarihçiler tarafından öne sürülmektedir. Geçmişten gelen yazılı bir kaynak olmamakla birlikte Çardak’ın Osmanlı Devletinin kuruluşunun ilk yıllarında Rumeli’ye geçiş için bir merkez olarak Hüdavendigar Gazi tarafından (Evliya Çelebi Seyahatnamesine göre) kurulduğu bilinmektedir.

Çardak’ta gerçekleştirilen yağlı pehlivan güreşlerinin tarihi, Osmanlı’nın Rumeli’ye geçiş yılları dikkate alınarak 1354 yılına dayandırılmaktadır. Yazılı kaynaklarda bölgede yağlı pehlivan güreşlerinin “Kızıl Deli Sultan Efsanesi” olarak ifade edilen olaylar ile başladığı anlatılmaktadır. Efsaneye göre Rumeli’ye geçmek için Çardak Salbaş mevkiine gelen Sülayman Şah ve yol arkadaşları Salcı Başı Dede ile birlikte sallarını yaparlar. Ertesi sabah yola çıkmadan 40 yiğit Piri Kızıl Deli Sultan’ın (Seyit Ali Sultan) etmiş olduğu dualar ile güreşe tutulurlar, birbirini bir türlü yenemeyen pehlivanların Rumeli’ye geçtikten sonra  güreşe devam etmesine karar verilir. Yola çıkmadan Salcı Başı Dede vefat eder,  cengaverler ise Rumeli’ye geçişin bir sembolü ve dedenin hatırası için bir meşe ağacı dikerler ve yola koyulurlar. Ancak Kızıl Deli Sultan uyuyakalmış ve cengaverler tarafından unutulmuştur. Kızıl Deli Sultan durumu fark edince eteğini kumla doldurmuş ve kumları serperek denize yürümüştür, yürüdükçe deniz bir kara parçasına dönüşmüştür. Bu durumu gören saldaki cengaverler Kızıl Deli Sultanı sala alırlar ve böylelikle bugün bölgedeki Kum Adasının varoluş efsanesi ortaya çıkmıştır.

Çardak’ta tarih boyunca Anadolu ve Rumeli pehlivanlarını bir araya getiren güreş etkinliklerinin Kırkpınar güreşlerinden sonra gerçekleştirilmesi bir rövanş olarak değerlendirildiği de öne sürülmektedir. Ayrıca 1894 yılında Gelibolu Mevlevi Tekkesi Şeyhi Mustafa Daniş Efendinin oğlunun Çardak’ta gerçekleştirdiği düğün güreşinin güreş etkinliklerinin ününü arttırdığı bilinmektedir.

22-26 Ağustos 2025 tarihinde 291’ncisi düzenlenen Geleneksel Tarihi Çardak Panayırı ile içselleştirildiği görülen yağlı pehlivan güreşleri her yıl panayırın son gününde gerçekleştirilmekte ve panayır yağlı pehlivan güreşleri ile kapanmaktadır. Çardak’ın tarihi, kültürel öğelerini gözler önüne sermek ve gelecek nesillere mirası aktarmak için bu panayırlarda etkinlikler, yöresel lezzetler ve ürünler, el sanatları, müzik aktiviteleri ve çocukların ilgisini çekmek için bir çok faaliyet ziyaretçilere sunulmaktadır. Yağlı Pehlivan Güreşine 2023 yılında 600 güreşçi ve 46 başpehlivan kol bağlarken, 2024 yılında ise 400 güreşçi ve 32 başpehlivan katılım sağlamıştır.

Çardak Geleneksel Tarihi Yağlı Pehlivan Güreşlerinin Türklerin Rumeli’ye geçisini temsilen sembolik bir anlamı söz konusudur. Bir tarihi gelenek olarak Çardak’lılar tarafından sürdürülen güreşler ata sporunu devam ettirmek, yerel halk ve turistler arasında birlik ve beraberliği canlandırmak ve dayanışma ruhunu güçlendirmek için düzenlenmektedir. Çardak güreşlerine halkın ve turistlerin bir festival havasında katılması kültürel kaynaşmayı desteklemektedir. Yerel halk ve yönetimlerin desteği ile gerçekleştirilen bu geleneksel etkinlik toplumsal değerlerin görünür ve sürdürülebilir kılınması açısından oldukça önemlidir.