Kumluca Tarım ve Seracılık Festivali, Antalya’nın Kumluca ilçesinde Yörük kültürünün tanıtıldığı, sosyo-kültürel ve sportif aktiviteler içeren bir festivaldir. Festival fikrini ilk ortaya atan, kurgulayan ve başlatan 1999- 2018 yılları arasında Kumluca Belediye Başkanı olarak görev yapan Hüsamettin Çetinkaya’dır. Kumluca Belediyesi tarafından her yıl düzenli olarak organize edilmekte olan festival, Türkiye’nin en büyük halk festivali olma özelliğine sahiptir. 2000 yılından beri nisan ayının üç veya dördüncü haftasında yapılan festivalin süresi, ilk yıllarda iki gün olarak başlamış, sonraki yıllarda gelişen içeriğine bağlı olarak 10 güne çıkarıldı. 2019 yılında 20’ncisi düzenlenen Festivalin 2020 yılı 21. etkinliği, pandemi gerekçesiyle iptal edildi ve sadece Futbol turnuvası yapıldı.

Kumluca, konumu itibariyle, Antalya’nın batısında merkeze 95 kilometre uzaklıkta, tarım, örtü altı sebzecilik (seracılık) ve narenciye üretimi yoğun bir ilçedir. Yörede yaşayan yerleşik ve hâkim unsur, yörüklerdir. Başlangıçta Kumluca halkının yorucu kış sezonu sonrasında dinlenmesi, eğlenmesi ve kaynaşması, ilçenin tanıtımı ve Yörük – Türkmen kültürünün korunması, yaşatılması maksadı ile başlatılan şenlikler, halkın yoğun ilgi ve katılımıyla festival biçimine dönüştü. Festival kapsamı itibariyle diğer ülkelerde ki karnavallara da benzemektedir. Festivalin bugün amacı; yörede bilinçli tarımsal üretimi desteklemek, ilçeye ekonomik katkı sağlamak, yöre halkının gelenek ve göreneklerini yaşatarak gelecek nesillere aktarmak ve dolayısıyla, ulusal birlikteliği pekiştirmektir. Festival geçmişinde göçebe olarak yaşayan bir toplumun zaman içerisinde tarım toplumuna dönüşmesindeki tarihsel süreci de yansıtmaktadır.

Festival, Cumhuriyet Meydanı’ndaki anıta çelenk konulmasının ardından, Yörüklerin yaylaya göçünün temsili olarak canlandırıldığı Yörük Göçü kortejiyle başlamaktadır. Festivalde; konferanslar ve paneller, konserler, müzik ve dans gösterileri, tiyatro gösterileri, yağlı pehlivan güreşleri, domates güreşleri, halı saha futbol turnuvası, halat yarışı, yörük obaları ve gastronomi etkinlikleri (acı biber ve domates yeme yarışması gibi) yapılmaktadır. Festival kapsamında gerçekleştirilen konserlere günlük katılım 25 bin kişiyi, toplam katılım ise, yüz bin kişiyi geçmektedir. Kadınlar günü festivalin bir başka etkinliğidir. Stadyuma sadece kadınların alındığı, gün boyu yarışmalar ve konserler düzenlendiği özel bir etkinliktir. Atlı birlik gösterisi, motokros şampiyonası, halk koşusu, deve güreşleri, çocuklar için kumandalı araba yarışı etkinlikleri de festival bünyesinde yer alabilen diğer organizasyonlardır.

Yörük göçü kortejine, ilçede 41 mahallede (köyde) yaşayan her yaştan halk, Yörük kıyafetlerini giyerek katılmaktadır. Yörükler, geçmişte kullanılan tarım aletleri yanı sıra, at, eşek, deve, keçi, koyun sürüleri ve köpekleriyle birlikte, Gödene Caddesi’nden Karatepe Stadyumu’na yürümektedir. Geçmiş festivallerde; Hastane Caddesi ve Adnan Menderes Bulvarı’ndan stadyuma kortej yürüyüşleri oluyor, mehteran ve okul bandoları, çocuk halk oyunları ekipleri ile domates, biber ve patlıcan figürleri (Mehmet Tahir İkiler Tiyatro ekibi) de kortejlere eşlik ediyordu. Karatepe Stadı’na geçen grup, burada bir Yörük düğünü yapmakta, çiftin nikâhını belediye başkanı kıymaktadır. Kortejde, her yaştan yaklaşık üç bin kişi görev almaktadır. Etkinlik, seğmen ekibi gösterisi ve domates güreşiyle devam etmektedir. Festivalde, toplumun değişik kesimlerinden oluşan “Gönüllüler Komitesi” de görev yapmaktadır.

Türkiye’deki dört büyük yağlı güreş müsabakasından biri olan Festival yağlı güreşleri üç gün sürmektedir. Kumluca güreşleri olarak da adlandırılan bu etkinlik, güreş otoriteleri tarafından takip edilmektedir. Kumluca Stadı’nda gerçekleştirilen güreşlerin ilk gününde pehlivanlar arasında boy ayrımı yapılmaktadır. 2019 yılında yapılan 20. festival yağlı güreşlerine; 60 hakem, yedi cazgır ve 68’i başpehlivan olmak üzere, 1100 pehlivan katıldı. Müsabakaların ilk gününde minik bir, minik iki, teşvik bir, teşvik iki, ayak, tozkoparan, deste küçük, deste orta, deste büyük, küçük orta küçük ve küçük orta büyük boylarda 825 güreşçi kol bağladı.

2019 yılının verilerine göre, Halı Saha Futbol Turnuvası’na 30 takım ve 400 sporcu katıldı. Turnuvada; Demre, Finike ve Afyon takımları da yer aldı. 113 maçın oynandığı turnuva, Festivalden önce düzenlenmekte olup, yaklaşık olarak iki buçuk ay sürmekte ve dereceye giren takım ve sporculara kupa ve madalyaları festival sırasında verilmektedir.

Kumluca Tarım ve Seracılık Festivali, her yıl bölge halkını kaynaştırmakta ve etkinlikleri çok sayıda yerli ve yabancı turisti çekmektedir. Festival, Kumluca özelinde Antalya ve Türkiye’nin marka imajına katkı sağlaması ve turizmi çeşitlendirmesi bakımından önemli bir turistik etkinlik olarak değerlendirilebilir.