Biletleme

Kavram

Bilet satış ve biletleme işlemleri, seyahat acentalarının en sık gerçekleştirdikleri önemli faaliyetler arasında yer almaktadır. Ulaştırma araçlarının yanı sıra zaman zaman festival, konser, fuar ve çeşitli organizasyonlara ait etkinliklerin bilet satışları seyahat acentaları tarafından gerçekleştirilir. Tren ve otobüs ulaşım araçlarından elde edilecek kazancın düşük olması sebebiyle, seyahat acentaları kendilerine daha çok kazanç sağlayacak uçak, gemi gibi ulaşım araçlarının biletleme işlemlerini gerçekleştirme yönünde eğilim göstermektedir. Ancak tren ve otobüs ulaşım araçlarına ait düzenli yolcu talebi olduğunda ya da etkinlikler için toplu satın alım sağlandığında, müşteri memnuniyetini sağlamak için biletleme işlemleri yerine getirilmektedir.

Biletleme işlemi yapan bir seyahat acentası; satışı yapılacak bilete ilişkin tarife bilgileri, ücretler, ücretlerin tahsili, biletin teslimi gibi iş ve işlemleri yerine getirir. Bu işlemler zaman içerisinde şekil değiştirdi. Günümüzde ilerleyen teknoloji sayesinde biletleme işlemleri, bilgisayar sistemleri kullanılarak kolayca gerçekleştirilmektedir. Worldspan, Amadeus, Galileo, Sabre, Jall turizm sektöründe kullanılan merkezi rezervasyon sistemleridir. Havayolu, demiryolu ve karayolu (otobüs) biletçiliğinin kendi içlerinde biletleme kuralları ile ilgili rehberleri ve sistemleri mevcuttur. Havayolu taşımacılığı biletlemesinde bilgisayarlara diğer alanlarda olduğu gibi önemli düzeyde ihtiyaç duyulmaktadır.

Yolcuların uçuş farklılıkları, engel veya diğer özel durumları, tarih aralıkları vb. durumlar manuel sistemde çok vakit alacakken; bilgisayar sistemi sayesinde rahatlıkla planlanabilmektedir. Havayolu taşımacılığında, Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA) ya da birliğe bağlı olmayan acentalar tarafından biletleme işlemi gerçekleştirilmektedir. Acentaların IATA üyeliğine sahip olması için; biletleme sertifikasyonlarına, otomatik biletleme sistemi bilgilerine sahip personeller çalıştırma vb. şartları sağlaması gerekmektedir. Havayolu taşımacılığında biletleme görevlisi gidilecek yer, hareket tarihi, yolcu sayısı, adı soyadı, istenilen aktarma noktaları, uçuş sınıfı isteği sorularını yolcuya sorarak işlemini gerçekleştirmelidir. IATA biletleri uluslararası anlamda standartlaştırdığı için bagaj-yük kuponu yolcu bileti üzerine eklenmektedir.

Havayolu taşımacılığı biletlemelerindeki dil İngilizce’dir. Ayrıca teknolojik gelişmelerdeki ilerlemeler uçak şirketlerini ve seyahat acentalarını elektronik imkanları kullanmaya yönlendirmektedir. Pek çok uçak şirketi ve acenta, zaman ve işbirliğinden tasarruf sağlayan elektronik bilet satış ve rezervasyon makinelerinin kullanımını tercih etmektedir. Denizyolu biletleme işlemleri, Uluslararası Denizcilik Konferansı’nın belirlemiş olduğu kurallar kapsamında gerçekleştirilmektedir. Deniz yolu taşımacılığı, havayolu taşımacılığı kadar yaygınlaşmamasına rağmen feribot ve kurvaziyerler ile giderek artan oranda yolcu taşımacılığı gerçekleşmektedir. Ford’s International Cruise Guide, ABC Shipping Guide vb. rehber, katalog ve el kitapları denizyolu taşımacılığı biletlemesinde kullanılmaktadır.

Denizyolu taşımacılığındaki bir kurvaziyer biletleme işlemi sonucunda bilette, geminin ismi ve tipi, yolcu ismi ve adresi, seyahat ücreti, seyahat acentasının adı ve adresi, kabin numarası ve sınıfı, uğranacak liman isimleri, gerekli tarih bilgileri yer almalıdır. Demiryolu biletçiliği ise; özellikle Avrupa’da kullanılan hızlı ve konforlu trenler aracılığıyla adını duyurmaktadır. Diğer taşımacılık çeşitlerinde olduğu gibi teknoloji alanındaki gelişmeler tren biletleme işlemlerini de kolaylaştırmaktadır. Elektronik rezervasyon, yolculara uluslararası düzeyde bilet satışı, yemek ve yatak seçim işlemlerini yapabilme imkanı tanımaktadır. Demiryolu taşımacılığında çeşitli gruplardaki indirimler (Inter Rail kartı-gençlere özel) biletleme tarifelerini etkilemektedir. Karayolu biletçiliği, fazla kazanç sağlamadığı için seyahat acentaları tarafından tercih edilmemekte; otobüs işletmelerince gerçekleştirilmektedir. Karayolu (otobüs) taşımacılığında biletleme işlemleri için standardizasyon görülmemektedir.

Biletleme, kolay bir işlem gibi gözükse de tarifeler, indirimler gibi durumlarda veya müşterilerin istekleri doğrultusunda düzenlemelerin yapılması, sahip oldukları önceliklere göre planların yapılması gibi işlemlerle karmaşıklaşmaktadır. Biletme iş ve işlemleri alanında yetkin, biletleme sistemlerini efektif kullanan, hızlı çözüm üretme yeteneğine sahip kişi ve kişiler tarafından yapılmalıdır.

Yararlanılan Kaynaklar

Ahipaşaoğlu, H. S. ve Arıkan, İ. (2003). Seyahat Acentacılığı Etkinlikleri. İçinde; Seyahat İşletmeleri Yönetimi ve Ulaştırma Sistemleri (ss. 239). Ankara: Detay Yayıncılık; Akman, T. K. (2015). Seyahat Acentalarının Faaliyetleri. İçinde; Seyahat Acenteciliği ve Tur Operatörlüğü (ss. 216-240). İzmir: İlya İzmir; Hacıoğlu, N. (2016). Seyahat Acentalarının Faaliyetleri. İçinde; Seyahat Acentacılığı ve Tur Operatörlüğü içinde (ss. 73-90). Ankara: Nobel Yayınları; Milli Eğitim Bakanlığı. Biletleme İşlemleri. İçinde; Konaklama ve Seyahat Hizmetleri (ss. 3-43). Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı; Mısırlı, İ. (2001). Seyahat Acentacılığı İşletmeleri. İçinde; Konaklama İşletmelerinde Önbüro Teknikleri ve Uygulamaları (ss. 108-109). Ankara: Detay Yayıncılık.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Hacıoğlu, N. (2016). Seyahat Acentalarının Faaliyetleri. İçinde; Seyahat Acentacılığı ve Tur Operatörlüğü içinde (ss. 73-90). Ankara: Nobel Yayınları.